صندوق‌خانه ایدئولوژی تأویلِ نشانه شناسی «گیاهی در قرنطینة» بیژن نجدی...

نویسنده
عضو هیئت علمی تربیت معلم بنت الهدی رشت
چکیده
تأویل و فهم هر اثر ادبی بر پایۀ نظریه های جامعه­شناختی، نوعی تلفیق روش ها و ترکیب نگرش هاست؛ چنان که هم زاویه های تاریک اثر ادبی را روشن می کند و هم نظریه ها را به آزمون می گذارد. این مقاله رهیافتی است ساختاری و نشانه­شناختی و تأویلی بر داستان کوتاه «گیاهی در قرنطینة» بیژن نجدی از مجموعه داستان یوزپلنگانی که با من دویده اند که بر اساس نظریه ایدئولوژی و گفتمان قدرت نوشته شده است. ابتدا، نگارنده نشانه های فرامتنی و متنی داستان را به تفکیک توصیف و تبیین کرده، سپس همه این نشانه ها را در شبکه ای از دلالت های متنی تأویل نموده و سرانجام کنش های معناساز و معناآفرین متن را با نظریه ایدئولوژی (مارکس، آلتوسر و ژیژک) و گفتمان قدرت (فوکو) همساز کرده است. هدف این مقاله، جدا از شناسایی ابعاد بینامتنی، ساخت های روایی، رمزگشایی نشانه های متنی و دریافت ساختار پنهان متن داستان «گیاهی در قرنطینه»، کوششی برای دست یابی به استعاره کلانی است که می تواند هسته مشترک مضامین داستانیِ یوزپلنگانی که با من دویده اند باشد؛ استعاره­ای که سلطۀ ایدئولوژی و توهمِ هویت، مستعارٌله آن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

A Closet for Ideology: A Semiology and Interpretation of “Giyahi Dar Gharantineh” by Bijan Najdi based on the Theory of Ideology and Power Discourse

نویسنده English

sina Jahan didieh kodehi
چکیده English

The interpretation and comprehension of a literary work based on sociological theories usually requires an eclectic approach. Such an approach unveils different aspects of a literary work and at the same time examines the validity of the theories. This article is a structural, semiological, and hermeneutical approach towards “Giyahi dar gharantineh” from the collection of short stories, Yozpalangani ke ba man davideh-and,[1] by Bijan Najdi based on the theory of ideology and power discourse. First, we determined the metatextual and textual signs and then all the signs were interpreted in the web of textual signification. Finally, the meaning-making codes were recognized according to the theory of ideology–in Marx, Althusser, and Žižek–and power discourse in Foucault. The overall aim of the article, apart from recognizing the intertextual aspects and narrative structures, decoding the textual signs, and understanding the hidden textual structure of the story, is to determine the macro-metaphor which can function as a common nucleus for all the stories. The tenors of this metaphor are the dominance of ideology and the illusion of identity.



[1] The Leopards who have Run with Me

کلیدواژه‌ها English

Semiology
theory of ideology
Power discourse
Giyahi dar gharantineh
” Bijan Najdi
hermeneutic
- آلتوسر، لویی (1387). ایدئولوژی­سازی و سازوبرگ های ایدئولوژیک دولت. ترجمه روزبه صدرآرا. تهران: نشر چشمه.
ـ ادگار، اندرو و پیتر سجویک (1387). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی. ترجمه مهران مهاجر و محمّد نبوی. تهران: آگه.
- اَسون، پل- لوران (1386). واژگان فروید. ترجمه کرامت مولّلی. تهران: نشر نی.
ـ الیاده، میرچا (1368). آیین ها و نمادهای آشناسازی. ترجمه نصرالله زنگویی. تهران: آگه.
ـ ــــــــــ (1372). رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش.
- اِوَنر، دیلن (1386). فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روان کاوی لکان. ترجمه مهدی پارسا و مهدی رفیع. تهران: گام نو.
- ایگلتون، تری (1381). درآمدی بر ایدئولوژی. ترجمه اکبر معصوم بیگی. تهران: آگه.
- برجس، آنتونی (1381). پرتقال کوکی. ترجمه پری رخ هاشمی. تهران: تمندر.
- بودُن، ریمون (1378). ایدئولوژی در منشأ معتقدات. ترجمه ایرج علی آبادی. تهران: شیرازه.
- تسلیمی، علی (1381). گذر از جهان افسانه، نقد و تحلیل افسانه های گیلان. رشت: چوبک.
- تولان، مایکل جی. (1383). درآمدی نقادانه- زبان شناختی بر روایت. ترجمه ابوالفضل حُرّی. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
- رجایی، مصطفی (1385). «ایدئولوژی». ترجمه منصوره لولاآور. در: فرهنگ تاریخ اندیشه. ویراستار فیلیپ پی. وانیر. ترجمه گروه مترجمان. تهران: سعاد.
- ژیژک، اسلاوی (1389). عینیت ایدئولوژی. ترجمۀ علی بهروزی. تهران: طرح نو.
- شایگان، داریوش (1389). آمیزش افق ها (منتخباتی از آثار). گزینش و تدوین محمّد منصور هاشمی. تهران: فرزان.
- صدیقی، علیرضا (1388). «اسباب و صور ابهام در داستان­های بیژن نجدی». پژهش زبان و ادبیات فارسی. ش12. صص143-160.
- شوالیه، ژان و آلن گربران (1382). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق سودابه فضایی. ج3 و 4. تهران: جیحون.
- ضیمران، محمّد (1378). میشل فوکو: دانش و قدرت. تهران: هرمس.
- فوکو، میشل (1382). مراقبت و تنبیه، تولد زندان. ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. چ4. تهران: نشر نی.
- کوفمان، سارا (1356). تاریکخانه ایدئولوژی. ترجمه ستاره هومن. تهران: زمان.
- کوک، راجز (1387). درخت زندگی. ترجمه سوسن سلیم زاده و هلینا مریم قائمی. تهران: جیحون.
- مدرسی چهاردهی، نورالدین (1360). سلسله های صوفیه ایران. تهران: بتونک.
- مکاریک، ایرناریما (1384). دانش نامه نظری های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمّد نبوی. تهران: آگه.
- میرعابدینی، حسن (1383). صدسال داستان نویسی ایران. 4ج. تهران: نشر چشمه.
- نجدی، بیژن (1385). یوزپلنگانی که با من دویده اند. چ7. تهران: نشر مرکز.
- وینگیت، پیتر (1373) دانش نامه پزشکی. ترجمه بهرام شالگونی. تهران: کتاب ماد.
- یونگ، کارل گوستاو (1376). چهار صورت مثالی. ترجمه پروین فرامرزی. مشهد: آستان قدس رضوی.
- Althusser, L. (1971). Lenin and Philosophy and Other Essays. London: New Left Books.
- Ferber, Michael (2007). A Dictionary Of Literary Synbols. Cambridge University Press.