مؤلفه‌های پسامدرن در یکی از نخستین آثار داستانی پسا مدرن ایران: گذرگاه بی‌پایانی از کاظم تینا تهرانی

نویسنده
فرزاد کریمی
دانش آموختۀ دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز
چکیده
ادبیات پسامدرن و به­ویژه داستان پسامدرن محل چالش سال­های اخیر نویسندگان، منتقدان و نظریه­پردازان ادبی ایران بوده است. توجه این نظریه­پردازن بیشتر بر شگردهای مربوط به این شیوه­ی ادبی بوده و همین امر سوءتفاهم­هایی را در تشخیص موضوع به­وجود اورده است. با این توجه، بررسی مجموعه­داستان گذرگاه بی­پایانی، نوشته­ی کاظم تینا تهرانی، به­عنوان یکی از نخستین آثار داستانی پست­مدرن ایران حائز اهمیت بسیار است. در این مقاله، نه شگردهای داستان­نویسی پسامدرن، که مبانی انسان­شناسی فلسفی پست­مدرنیسم معیار بازشناسی و واکاوی آثار قرار گرفته است. بدین­ترتیب ملاک تشخیص پسامدرنیسم ادبی در این مقاله توجه به شخصیت­های داستانی، از منظر فنون شخصیت­پردازی نیست. دیدگاه اتخاذشده مبتنی بر شیوه­ها­ی ساخت سوژه­ی انسانی، چگونگی حضور "خود" در ساخت این سوژه، نقش "دیگری" در این نوع سوژه­سازی و مسائلی از این دست است. بر این اساس باید گفت کاظم تینا در این مجموعه­داستان توانسته است خصلت­های انسان­شناسانه­ی پسامدرنیستی را با قالبی شکلی از داستان پست­مدرن، به­گونه­ای موفق تلفیق کند؛ موفقیتی که پیش از آن در ادبیات داستانی ایران به­دشواری قابل تشخیص است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله English

Study of the postmodern components in one of the first fiction works in Iranian postmodern literature: Gozargahe Bi Payani, written by Kazem Tina Tehrani

نویسنده English

Farzad Karimi
PhD in Persian, Shiraz University
چکیده English

Postmodern Literature especially postmodern fiction has been a challenge among critics and theorists in recent years. Paying more attention to policies of this kind of literature style caused the misunderstanding in recognition the subject, do study the series of Gozargah e Bipayani written by Kazem Tina Tehrani as one of the first fiction works of Iranian postmodern story is noticeable. In this essay not the postmodern story writing policies but the postmodern philosophical anthropology basis has been recognized and analyzed. So the criterion of recognition the literal postmodern in this essay is not focus on the story characters from the technology point of view, but it is based on the styles of making humanity subject the way of presence of “self” in making the subject, the role of “the other” in this kind of subject making and same issues. As a result we should say Kazem Tina in his complex has mixed successfully the postmodern anthropological characteristics in its correct format from postmodern story, the success which is hardly recognizable in Iranian fiction literature.

کلیدواژه‌ها English

"Postmodern Literature"
"Postmodernism Philosophical Anthropology"
"Kazem Tina Tehrani"
"Gozargah e Bi Payani"
-        آتشی، منوچهر. (۱۳۵۲)، «غوته­وری در اشراق سوزان شرق و سوخته­ای در رهگذر فراموشی»، تماشا. شماره 125، 8 شهریور، ص 35 و 88.
-        آتشی، منوچهر. (۲۵۳۶)، «نقد و بررسی کتاب: شرف، هبوط و وبال»، تماشا. شماره 320، 18 تیر، ص 96-97.
-        اردبیلی، محمدمهدی. (۱۳۹۰)، آگاهی و خودآگاهی در پدیدارشناسی روح هگل. تهران: روزبهان.
ـ براهنی، رضا. (۱۳۷۹)، «نظریه­ی زبانیت در شعر»، کارنامه. شماره­ی ۴۶ و ۴۷، ص ۱۳ـ۱۶.
ـ پاینده، حسین. (۱۳۹۰)، داستان کوتاه در ایران (داستان­های پسامدرن). تهران: نیلوفر.
-        بنیاد، شاپور. (۱۳۶۹)، «چهار مرثیه برای کاظم تینا»، کلک. شماره 6، شهریور، ص 176-177.
-        تدینی، منصوره. (۱۳۸۸)، پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران. تهران: علم.
-        تینا، ک (تینا تهرانی، کاظم). (۱۳۳۲)، آفتاب بی­غروب. بی­جا: بی­نا.
-        ــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۴۰)، گذرگاه بی­پایانی. تهران: افست.
-        ــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۵۵)، شرف و هبوط و وبال. تهران: مؤلف.
-        ــــــــــــــــــــــــ . (۱۳۷۲)، سایه­بین و مینوآگاهی. شیراز: نوید شیراز.
-        ـ صادقی، بهرام. (۱۳۹۳)، سنگرو قمقمه­های خالی. چ سوم، تهران: نیلوفر.
-        عابدی، کامیار. (۱۳۸۷)، دو رساله درباره­ی سهراب سپهری (سپهری و ژاپن؛ سپهری و ک. تینا). تهران: بازتاب­نگار: کتاب نادر.
-        کریچلی، سایمون. (۱۳۹۱)، لویناس و سوبژکتیویته­ی پساواسازانه. تدوین و ترجمه: مهدی پارسا و سحر دریاب، تهران: رخ­داد نو.
-        کریمی، فرزاد و سعید حسامپور. (۱۳۹۴)، «وقتی نویسنده متن می­شود: متنی­شدن سوژه در داستان "داستان ویران" نوشته­ی ابوتراب خسروی»، نقد ادبی. دوره 8، شماره 31، پاییز 1394، ص 167-183.
-        ـ هدایت، صادق. (۱۳۸۲)، بوف کور. تهران: علم.
-        ـ ــــــــــــ . (۱۳۸۳)، سه قطره خون. تهران: نگاه.
-          Deleuze, Gilles. (2006), Foucault. Tr. Sean Hand, Seventh Printing, U.K: University of Minnesota Press.
-          Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. (2004), Phenomenology of Spirit. tr. A. V. Miller, Second Published, U.S.A: Oxford University Press.
-          McQuillan, Martin. (2002), The Narrative Reader. Second Edition, U.S.A & U.K:  Routledege.
-          Zahavi, Dan. (2003), Husserl's Phenomenology. U.S.A: Stanford University Press.
نقد ادبی
دوره 9، شماره 35
آبان 1395
صفحه 185-202