نقد و بررسی آثار منثور بازنویسی‌شده درباره شخصیت گرشاسب‌

نوع مقاله : پژوهشی -نظری اصیل

نویسندگان
جبار نصیری
محسن محمدی فشارکی
دانشگاه اصفهان
چکیده
بازنویسی و بازآفرینی یکی از روش­های انتقال متون کهن ادب فارسی به خوانندگان امروزی است. گرشاسب‌نامه‌ی اسدی طوسی یکی از متون پهلوانی برجسته در حوزه ادب فارسی است که در سال­های اخیر برپایه آن بازنویسی و بازآفرینی­های منثوری شکل گرفته است. در این نوشتار، در دو بخش جداگانه تحت عناوین بازنویسی و بازآفرینی، به سنجش محتوایی آثار بازتولیدشده با گرشاسب‌نامه پرداخته می­شود تا ضمن بیان شیوه کار، میزان پایبندی و دخل‌وتصرف هرکدام از نویسندگان نسبت به منابع اصلی از نظر کمّی و کیفی نشان داده شود. براساس نتایج به‌دست‌آمده، نویسندگان امروزی با استفاده از دو منبع اوستا و متون پهلوی، و گرشاسب‌نامه با دو شیوه افزایش شخصیت و کنش­های داستانی و ترکیب رویدادهای منابع مختلف به بازآفرینی و بازنویسی ماجراهای این شخصیت اساطیری و پهلوانی اقدام کرده­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله English

The Analysis of Rewritten Works on Garshasb’s Character

نویسندگان English

jabbar nasiri
mohsen mohammadi
esfahan
چکیده English

Rewriting and recreating are among the methods employed to make classic Persian literature accessible to contemporary readers. Garshasb Asadi Toosi's letter is one of the prominent literary texts in the field of Persian literature that has been rewritten and recreated in recent years. In the current study, the content of reproduced works was analyzed against Garshabname under two separate sections of rewriting and recreating, to assess manipulation both qualitatively and quantitatively. The results showed that the authors of these stories used the script of Avesta and other Pahlavi scripts along with Garshasbname and by adding to the number of characters and conflicts and combining the events from different sources, have rewritten and recreated stories based on Garshasb’s character.

کلیدواژه‌ها English

Garshasb
Rewriting
re-creation
Children
Story
1- آیدنلو، سجاد. (1382). پهلوان نامه گرشاسپ‌، تلخیص و بازنویسی کتاب گرشاسپ نامه اثر علی ‌بن ‌احمد ‌اسدی طوسی. تهران: موسسه فرهنگی اهل قلم.
2- اسدی طوسی، ابونصر علی بن احمد. (1354). گرشاساب‌نامه. به اهتمام حبیب یغمائی. تهران‌: کتابخانه طهوری.
3- توزنده‌جانی، جعفر. (1386). حکایت‌های شیرین گرشاسب نامه. تهران: پیدایش.
4- تفضلی، احمد. (1391). مینوی خرد. به کوشش ژاله آموزگار. چاپ پنجم، تهران: توس.
5- دادَگی، فَرنبَغ. (1390). بُندهش. گزارنده مهرداد بهار. تهران: توس.
6- دوستخواه، جلیل. (1375). اوستا. ج 1 و 2. چاپ سوم. تهران: مروارید.
7- زنجانی، برات. (1369). خلاصه داستان گرشاسب نامه. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
8- سالور، سبکتگین. (1382). گرشاسب. تهران: گیتی.
9- سرکاراتی، بهمن. (1378). سایه‌های شکار شده. تهران: نشر قطره
10- کلهر، فریبا. (1389). افسانه گرشاسب. چاپ دوم. تهران: سروش.
11- میرفخرایی، مهشید. (1367) روایت‌پهلوی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
12- هاشمی نسب، صدیقه. (1371). کودکان و ادبیات رسمی ایران. تهران‌: سروش.
13- اخوت، فرزانه. (1388). «نگاهی بر بازنویسی‌های مثنوی معنوی، برای کودکان و نوجوانان».پژوهشنامه فرهنگ و ادب. سال پنجم و ششم زمستان 1388 و بهار و تابستان 1389. شماره 9. جلد دوم. صص 396-417.
14- سرکاراتی، بهمن. (1376). «بازشناسی بقایای افسانه گرشاسب در منظومه‌های حماسی ایران». نامه فرهنگستان. تابستان 1376. شماره 10. صص 5-38.
15- صفری، جهانگیر و همکاران. (1390). «نگاهی بر عناصر داستان در بازنویسی کتاب قصه-های شیرین کلیله‌ودمنه برای نوجوانان». مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز. سال دوم. شماره دوم. پاییز و زمستان. 77 تا 101.
16- مقدم، مریم. (1392). «تحلیل محتوایی بیست سال بازنویسی مثنوی برای کودکان و نوجوانان (1389 – 1369)». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. شماره بیست و هشتم. بهار 1392.صص 89-110.
17- مهرکی، ایرج. (1381). «منبع اسدی در سرودن گرشاسب نامه». دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان. زمستان 1381. شماره3.
18- نامور مطلق، بهمن. (1386). «ترا متنیت مطالعۀ روابط یک متن با دیگر متن‌ها». پژوهشـنامه علوم انسـانی. شماره 56. زمستان 1386. صص 83-98.
19- نجفی بهزادی، سجاد و صفری، جهانگیر. (1394). «بررسی و تحلیل چند حکایت بازنویسی شده از مثنوی برای نوجوانان». کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی. دوره 16. شماره 31. زمستان 1394. صص 77-102.
نقد ادبی
دوره 13، شماره 51
تابستان 1399
صفحه 181-201