بلاغت نام‌گذاری در کتابهای شعر فارسی معاصر (1300 تا 1395): تحلیل بوطیقای ساختاری، بلاغی، محتوایی

نویسندگان
1 هیئت علمی دانشگاه کاشان
2 دانشجوی دکترای زبان وادبیات فارسی دانشگاه کاشان
چکیده
عنوان هر کتاب نخستین دریچۀ آشنایی خوانندۀ کتاب با محتوا و نویسندۀ آن است. پر واضح است که بین حوادث تاریخی و جریان‌های سیاسی و اجتماعی هر دوره با جریان‌های ادبی، رابطۀ متقابل وجود دارد و بر ذهن و زبان شاعران اثر مستقیم می‌گذارد. در این نوشتار، سعی شده است با ارائۀ تعداد زیادی از کتب شعر معاصر و همچنین بیان حوادث مهم تاریخی و جریان‌های سیاسی و اجتماعی و ادبی هر دوره، بین عناوین کتب شعر- بدون توجه به محتوای کتاب- و جریان‌های حاکم رابطه‌ای را کشف‌کرده و این تأثیر متقابل، در سه حوزۀ ساختار و بلاغت و محتوا نشان داده‌ شود. به طور کلّی در حوزۀ ساختار، عناوین از ساختارهای یک کلمه‌ای، و گروه‌های اسمی به ساختارهای چند جمله‌ای و حتّی حروف تغییر شکل می‌دهند. در حوزۀ بلاغت، با گسترش مجلّات و تحت تأثیر بیانیّه‌های شعری و متغیّر ترجمه، عناوین کتاب از حالت خشک و بی‌روح به عناوین شاعرانه، عاطفی و خلّاق بدل می‌شوند که نهایتاً به انتزاع و ابهام می‌‌انجامد. در حوزۀ محتوا هم، محتوای عناوین از ایستایی و وطن‌دوستی افراطی به آرمان‌خواهی اجتماعی و سیاسی و آرمان‌خواهی مذهبی و انقلابی تغییر شکل می‌دهد و نهایتاً به تکثّر و بی‌معنایی و تفنّن و بازی با کلمات کشیده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

Schematic , structural, rhetorical and conceptual analysis of titles of contemporary Persian poem books (1300 – 1359 )

نویسنده English

hossein ghorbanpoor arani 1
چکیده English

.The title of each book is the first instrument for acquainting the reader with the content and author of the book .It is clear that there's a mutual relation between historical , social and political events of each era with literary events and it affects directly on poets' mind and language .In this study ,we present lots of contemporary poem books , and describe the important literary, historical ,social and political events of each era ,and find a relation between the poem book titles and dominant events regardless of the book content and show this mutual effect in the structure ,content and rhetoric .In general , in terms of structure , titles change from one word and noun group into several sentence and even alphabet letters .In terms of rhetoric , the literal and apathetic titles of the book change into creative ,poetic and empathetic titles .As a result , amphibology and abstraction are created .In terms of content ,the extremist patriotic and static titles change into social ,religious ,political and revolutionist idealism .Finally , lots of meaningless words are created .

کلیدواژه‌ها English

"Poetics"
" book title "
" structure"
"rhetoric"
"content"
- ایمانیان، حسین (1392). «بوطیقای عنوان‌شناسی نوشته‌های تصوف از آغاز تا سدۀ هشتم هجری». مجلۀ مطالعات عرفانی. ش18. صص29 ـ 58.
- بخیت، فاطمه (1395). بررسی تطبیقی دلالت عنوان در شعر شش شاعر فارسی و عربی معاصر. رساله دکترای زبان و ادبیات فارسی. به راهنمایی سعید بزرگ بیگدلی. دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
- بوین، روی و علی رطانسی (1379). پست‌مدرنیسم و جامعه: نظریه و سیاست پست‌مدرنیسم. ترجمۀ حسینعلی نوذری. تهران: نقش جهان.
- بهار، محمدتقی (1349). سبک‌شناسی یا تاریخ تطور نثر فارسی. 3ج. ج2. چ3. تهران: امیرکبیر.
- ترکی، محمدرضا (1394). «درنگی در مفاهیم و مؤلفه‌های ادبیات انقلاب و ادبیات انقلاب اسلامی». مجله شعر (مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری). ش76. صص22 ـ 39.
- حسن‌لی، کاووس (1383). گونه‌های نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: نشر ثالث.
- حسین‌پور چافی، علی (1384). جریان‌های شعر معاصر فارسی. تهران: امیرکبیر.
- داوری، مرتضی (1391). بررسی نشانه‌شناسی و بلاغی عناوین کتاب‌های شعر معاصر ایران. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی. به راهنمایی شیرزاد طایفی. دانشگاه علامه طباطبایی.
- سنگری، محمدرضا، حسینعلی قبادی و فاطمه راکعی (1387). «بررسی شعر انقلاب اسلامی و یادکرد دکتر قیصر امین‌پور». مجله ماه ادبیات. ش13. صص15 ـ 23.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1359). ادوار شعر فارسی از مشروطه تا سقوط سلطنت. تهران: توس.
ـ‌ ــــــــــــــــــــــــ (1386). زمینۀ اجتماعی شعر فارسی. تهران: اختران.
ـ ـــــــــــــــــــــــ (1392). با چراغ و آینه، در جستجوی ریشه‌های تحول شعر معاصر ایران. چ4. تهران: سخن.
- طاووسی آرانی، طیبه (1384). آوانگاردیسم ایرانی. تهران: ناژ.
- عامری، زهرا (1391). بررسی شعر پست‌مدرن فارسی در دهه‌های هفتاد و هشتاد. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ ارشد زبان و ادبیات فارسی. به راهنمایی رضا شجری. دانشگاه کاشان.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
- گرجی، علی و افسانه میری (1388). «بررسی و تحلیل نام‌های اشعار قیصر امین‌پور». مجلۀ جستارهای ادبی. ش167. صص79 ـ 104.
- لنگرودی، شمس (1378). تاریخ تحلیلی شعر نو. 4ج. ج3. چ2. تهران: نشر مرکز.
- محمدی، علی و طاهره قاسمی دورآبادی (1395). «بررسی و تحلیل عنوان کتاب‌ها و سروده‌های مهدی اخوان ثالث». مجله ادب فارسی. ش17. صص77 ـ 92.
- مشار، خان‌بابا (1352). فهرست کتاب‌های چاپی فارسی. 2ج. ج1 و 2. تهران: بنگاه ترجمۀ نشر کتاب.
- میرصادقی، میمنت (1353). کتاب‌شناسی شعر نو ایران. تهران: انجمن کتاب.
-‌ نرم‌افزار کتیبه 11. نسخه 4. (بانک اطلاعات کتاب‌های منتشرشده در ایران 1357 ـ 1391). وابسته به خانۀ کتاب.
- یاحقی، محمدجعفر (1381). جویبار لحظه‌ها. چ4. تهران: جامی.
- Http://Www.Ketab.Ir
- Https://Fa.Wikipedia.Org
- Imāniyān, H. (2013). "Butiqā-ye 'onvān Shenāsi-ye Neveshtehā-ye Tasavvof az Āghāz tā Qarn-e Hashtom". Motāle'āt-E 'erfāni Magazine. No. 18. pp. 29 - 58. [in Persian]
- Bakhyat, F. (2016). Barresi-ye Tatbiqi-ye Delālat-e 'onvān Dar She'r-e Shesh Shā'er-e Fārsi Va Arabi-ye Mo'āser. Resale- ye Doctorā University of Kāshān. be Rāhnemāi-ye Sa'id Bozorg Bigdeli.
- Buyan, R. & A. Retānsi (2000). Post Modernism Va Jāme'e: Nazari-ye Va Siyāsat-e Post Modernism. Translated Hosein Ali Nozari. Tehrān: Naqsh-e Jahān Publication. [in Persian]
- Bahār, M. (1970). Sabk Shenāsi Yā Tārikh Tatavvor-e Nasr-e Fārsi. Tehrān: Amir Kabir Publication. [in Persian]
- Katibeh 11 Software. Noskhe-ye 4. "Bānk-e 'Ettel'āt-e Ketābhā-ye Montasher Shode Dar Irān 1978- 2012". Vābaste Be Khāne-ye Ketāb".
- Torki, M. (2015). "Darangi Dar Mafāhim-e Va Mo'Allefeha-ye Adabiyāt-e Enghelāb Va Enghelāb-e Eslāmi". She'r Magazine. No. 76. pp. 22 - 39.
- Hasanli, K. (2004). Gunehā-Ye Nov Āvari Dar She'R-e Mo'Āser-e Irān. Tehrān: Sāles Publication. [in Persian]
- Hoseinpoor Chafi, A. (2005). Jaryānhā-ye She'R-E Mo'Āser-e Farsi. Tehrān: Amir Kabir Publication. [in Persian]
- Dāvari, M. (2012). Barresi-ye Neshāne Shenāsi Va Balāghi 'anāvin-e Ketābhā-ye She'r-e Moā'ser-e Iran. Pāyān Name-ye Kārshenāsi 'arshad University of 'allāme. Be Rāhnemāi-e Shirzād Ta'efi. [in Persian]
- Sangari, M., H. Qobādi & F. Rāke'i (2008). "Barresi-ye She'r-e Enghelāb-e Eslāmi va Yād kard-e Dr Qeisar-e Aminpoor". Māh-e Adabiyāt Magazine. No. 13. pp. 15 - 23. [in Persian]
- Shafi'i Kadkani, M. (1980). Advār-e She'R-e Fārsi, az Mashrutiyat tā Soqut-e Saltanat. Tehrān: Tus Publication. [in Persian]
- ______________ (2013). Bā Cherāgh va 'Āyene. Tehrān: Sokhan Publication. [in Persian]
- _______________ (2007). Zamine-ye Ejtemā'i-e She'r-e Fārsi. Tehrān: Akhtarān Publication. [in Persian]
- Tāvusi Ārāni, T. (2005). Avāngardism-e Irāni. Tehrān: Akhtarān Publication.
- 'Āmeri, Z. (2012). Barresi-ye She'r-e'Post Modern-e Fārsi Dar Dahehā-ye Haftād Va Hashtād. Pāyān Nāme-ye Kārshenāsi Arshad University of Kāshān. be Rāhnemāi-e Rezā Shajari. [in Persian]
- Fotuhi Rud Ma'jani, M. (2007). Belāghat-e Tasvir. Tehrān: Sokhan Publication. [in Persian]
- Gorji, A. & A. Miri (2009). "Barresi Va Tahlil-e Nāmhā-ye Ash'ār-e Gheisar-e Aminpoor". Jostārhā-ye Adabi Magazine. No. 167. pp. 79 - 104. [in Persian]
- Langarudi, Sh. (1999). Tārikh-e Tahlili-ye She'r-e Nov. Tehrān: Markaz Publication. [in Persian]
- Mohammadi, A. & T. Ghāsemi Durābadi (2016). "Barresi Va Tahlil-e 'Onvān-e Ketābhā Va Sorudehā-ye Mahdi Akhāvn Sāles". Adab-E Farsi Magazine. No. 17. pp.77 - 92. [in Persian]
- Moshār, Kh. (1973). Fehrest-e Ketābhā-ye Chāpi Fārsi. Tehrān: Bongāh-E Tarjome-ye Nashr-e Ketāb Publication. [in Persian]
- Mirsādeghi, M. (1974). Ketāb Shenāsi She'r-e Nov-e Irān. Tehrān: Anjoman-e Ketāb Publication. [in Persian]
- Yāhaghi, M. (2002). Juybār-e Lahzehā. Tehran: Jāmi Publication. [in Persian]
- Http://Www.Ketab.Ir.
- Https://Fa.Wikipedia.Org.