رده‌بندی داستانهای عاشقانۀ فارسی

نویسنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بیرجند
چکیده
داستان عاشقانه یکی از انواع ادبی دیرینه و پرطرفدارِ ادب فارسی است. هدف این مقاله بازشناخت این نوع ادبی کهن و محبوب است. برای این منظور از ریخت شناسی، که یکی از ابزارهای دانش گونه شناسی در شناخت انواع ادبیِ روایی است، بهره گرفته شده است. در این مقاله با ریخت شناسی بیست و دو منظومۀ عاشقانه ـ به عنوان شکل غالب و مقبول داستان عاشقانه در ادبیات فارسی ـ به شناسایی خویشکاری ها، شخصیت ها، الگوی روایی و طبقه بندی داستان های عاشقانه پرداخته ایم و نهایتاً داستان عاشقانه را به مثابۀ یک گونۀ ادبی فارسی، روایتی دارای یک صحنۀ آغازین و بیست و دو خویشکاری دانسته ایم که پنج شخصیت اصلی در آن ایفای نقش می کنند و از یک الگویِ ـ تقریباً ـ واحدِ روایی پیروی می کند. این گونۀ ادبی با توجه به دو معیار حضور/ عدم حضور خویشکاری «رفع مانع» و شیوۀ پایان-بندی (فرایند خویشکاری های پایانی)، دارای سه الگوی روایی فرعی یا سه زیرگونۀ داستان عاشقانۀ مادی، داستان عاشقانۀ معنوی و داستان عاشقانۀ مادی- معنوی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

The Morphology and Typology of Persian Love Stories

نویسنده English

Abbas Waezzadeh
Assistant Professor of Persian, University of Birjand, Iran
چکیده English

This article examines love story as one of the widely popular and ancient genres of Persian literature. For this purpose, I have employed morphology—one of the tools of typology—to identify different genres of narrative literature. This article studies twenty-two examples of love poetry to identify functions, characters, and narrative patterns of the love stories and their typology. Persian love story, I argue, as a literary genre has a narrative with an opening scene, twenty-two functions, and five main characters, and the genre follows an almost similar narrative pattern. This genre, based on the two criteria of the presence/absence of “resolving-an-obstacle” function and the ending functions, has three sub-narrative patterns or three sub-genres: material love story, spiritual love story, and material-spiritual love story.

کلیدواژه‌ها English

love story
amorous verses
morphology
Genre
Typology