تقدم نوشتار بر گفتار از دیدگاه قلقشندی

نویسندگان
1 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی
2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی
چکیده
در این مقاله برآنیم که نشان دهیم اگرچه اندیشۀ «تفوق نوشتار بر گفتار» پس از رنسانس در اروپا مطرح شد و سرانجام در پایان دهۀ شصت و آغاز دهۀ هفتاد سدۀ بیستم میلادی- که دریدا تقابل­های دوگانۀ محوری فرهنگ غرب را شالوده شکنی کرد- وجه غالب آن فرهنگ شد؛ در فرهنگ اسلامی، قرآن کریم- سرچشمۀ اصلی آن تمدن- نقطۀ عطفی در تبدیل فرهنگ شفاهی به فرهنگ مکتوب بود یا به تعبیری، زمینه ساز گذار از گفتاربنیادی به نوشتاربنیادی شد. در برخی حوزه ها، همچنان گفتاربنیادی غالب بوده و کمتر کسی به صراحت از برتری نثر بر شعر سخن گفته است. تاحدودی کتاب صبح الاعشی فی صناعه الانشاء نوشته قلقشندی در این میان استثناست. ازاین­رو، پس از معرفی مختصر قلقشندی و آثارش، به بررسی دیدگاه او دربارۀ برتری و اولویت نثر پرداخته و مهم ترین دقایق آن را برشمرده و تبیین کرده ایم

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

The Priority of Writing over Speech in al-Qalqashandi

نویسندگان English

H. Abbasi 1
Sedigheh Kasmaee 2
1 professor in Persian literature, Khorazmi University
چکیده English

The notion of “the priority of writing over speech” goes back to post renaissance era of Europe and it became the dominant feature of western culture in 20th century with Derrida’s deconstruction of the binary opposition of speech/writing. In the Islamic culture, Quran, the original source of the Islamic civilization, can be regarded as a turning point in the transformation of the oral culture into the written culture. In other words, it was the means of passage from the fundamental speech to the Originary writing. Needless to say, in some areas the fundamental speech remained dominant and few people overtly discussed the superiority of prose over verse. Sobh ol-a’sha fi sana’t el ensha is an exception. After briefly introducing the author and his work, we will examine his notion of the priority of the prose over the verse and its implications.

کلیدواژه‌ها English

speech
writing
al-Qalqashandi
Sobh ol-a’sha fi sana’t el ensha
.
- ابن عماد الحنبلی و ابوالفلاح عبدالحی (بی تا). شذرات الذهب فی اخبار من ذهب. داراحیاء التراث العربی.
- احمدی، بابک (1385). سارتر که می نوشت. تهران: نشر مرکز.
- ــــــــــــ (1370). ساختار و تأویل متن؛ (شالوده شکنی و هرمنوتیک). تهران: نشر مرکز.
- أولسون، دیفید ر. و نانسی تورانس (2010). الکتابیة و الشفاهیه. ترجمه صبری محمدحسن. مراجعه و تقدیم حسن البنا عزالدین. القاهره: المرکز القومی للترجمه.
- أدونیس (2002). الثابت و المتحول. بیروت: دارالساقی.
- ــــــــ (2000). الشعریه العربیة. بیروت: دارالآداب.
- ـــــــــ (1388). متن قرآنی و آفاق نگارش. ترجمه حبیب الله عباسی. تهران: سخن.
- ارسطو (1387). منطق ارسطو (ارگانون). ترجمه م‍ی‍رش‍م‍س ال‍دی‍ن ادیب سلطانی. تهران: ن‍گ‍اه .
- برکلمان، کارل (بی تا). تاریخ الادب العربی. نقله الی العربیه عبدالحلیم النجار. قم: دارالکتاب الاسلامی.
- ضیمران، محمد (1379). ژاک دریدا و متافیزیک حضور. تهران: هرمس.
- قلقشندی، ابوالعباس احمدبن علی (بی تا). صبح الاعشی فی صناعة الانشاء. المؤسسه المصریه العامه للتألیف و الترجمه و الطباعه و النشر
- ــــــــــــــــــــ (2009). ضوء الصبح المسمر و جنی الدوح المثمر، مختصر صبح الاعشی فی صناعة الانشاء. القاهره: شرکه نوابغ الفکر.
- مکاریک، ایرنا ریما (1385). دانش نامه نظریه های ادبی معاصر. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگاه.
- آموزگار، ژاله (1318). زبان فرهنگ اسطوره. تهران: معین.
- پین، مایکل (1380). لکان دریدا کریستوا. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
- بدیع جوینی، منتجب الدین علی بن احمد (1384). عتبه الکتبه. به تصحیح و اهتمام محمد قزوینی و عباس اقبال. تهران: اساطیر.
- Derrida, Jacques (1997 [1967]). Of Grammatology. Gayatri Chakravorty Spivak (Tr.). Baltimore: John Hopkins University Press. Pp.114-160.
- www. Alwaraq.net