رویکرد انتقادی: مبنای دگردیسی انواع نثر ادبی در عصر قاجار

نویسنده
عضو هیات علمی- پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
در بسیاری از انواع نثر دوره قاجار نوعی رویکرد انتقادی دیده می‌شود که سبب بروز دگرگونی‌هایی در انواع نثر این دوره شده است. رگه‌هایی از این رویکرد، که یک تفکر جهانی است، در نثرهای اوایل دوره قاجار دیده می‌شود، پس از آن به صورت پررنگ‌تر و قوی‌تری در انواع نثر این دوره برجسته می‌شود. این سیر به ویژه تا حوالی انقلاب مشروطه و اندکی پس از آن ادامه می‌یابد و در ادامه خصوصاً در نثرهای دوره بعد اندک اندک رنگ می‌بازد. سیر تحول بعضی از انواع نثر این دوره، در منابع پیشین آمده است. پاره‌ای دیگر در این مقاله بررسی شده است. نتیجه این مطالعات در کنار یکدیگر قرار گرفته است. با محوریت رویکرد انتقادی بعضی از انواع تغییرات شایان توجهی کرده‌اند. بعضی متروک و بعضی به کلی دگرگون شده، به گونه‌ای که پیوند آنها با صورت‌های پیشین کاملاً گسسته شده است. در پاره‌ای از انواع رگه‌هایی از این تفکر راه یافته و بعضی از انواع هم تحت تأثیر این تفکر شکل گرفته، بالیده و صورت‌های مستقلی یافته‌اند و پس از این دوره نیز با تغییرات اندکی برجای مانده‌اند. این مسأله نشان می‌دهد که رویکرد انتقادی محور تطور انواع نثر در این دوره است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

Critical approach, the most common cause of prose genres evolution in the Qajar period

نویسنده English

faranak jahangard
چکیده English

In most of prose genres, in qajar era, there is a critical thinking which has caused the genres evolution. This Critical thinking is global, and we can recognize it in the first works in the beginning ages of Qajar era, after that, this approach more forcefully, has continued until Mashrooteh and it has fade gradually. Some of the prose genres and their changes, in this era, have been evaluated before, and some of them have been studied in this essay. The results are gathered, and compared. Critical approach has caused the evolution on the prose genres. Some of them have been abandoned; some of them have been changed significantly, so their relation with the previous cases has been cut. Some of them have been brought into being, and formed by this thinking, as independent ones, and after this era resume with rare changes. This fact proves that critical approach is the mainstream of prose genres evolution in the Qajar period.

کلیدواژه‌ها English

Criticism
genres
critical prose
Critical Thinking