نقد بینامتنی سه اثر ادبی مسخ، کوری و کرگدن

نویسندگان
1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی
2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
در تاریخ ادبیات جهان، همیشه نویسندگانی بودند که آثار ادبی را جایگاهی برای بیان موقعیت انسان در جامعه خود می پنداشتند و سعی آنان بر این بود که موقعیت انسان را در طبیعت و جهان پیرامونش تبیین، و او را از خطر های احتمالی باخبر کنند. از سویی جهان امروز، به واسطه تحولات فناورانه پرشتاب و ناپایداری های ایدئولوژیک، دنیایی است مضطرب، پرتنش و بی هویت. هجوم عناصر عالم ماشینی در زندگی بشر و همچنین همراهی انسان با شاخصه های سرد جهان امروز، بین او و اخلاقیات و معنویات فاصله انداخته و آرام آرام او را در فضای بحرانی شدیدی وارد کرده است. در اینجاست که برخی نویسندگان آثار ادبی سعی می کنند با بیان این واقعیت و نیز استفاده از شگردهای هنری در بحرانی تر نشان دادن موقعیت انسان در اوضاع کنونی، او را به فطرت خود بازگردانند و از خطر حاکم بر جامعه آگاهی بخشند. از میان این نویسندگان بزرگ، کافکا، یونسکو و ساراماگو به بحران انسان کنونی در جهان مدرن و پسامدرن آگاهی یافته و آن را در آثار خویش، یعنی مسخ، کرگدن و کوری تبیین کرده اند. این مقاله با رهیافت بینامتنی، این سه اثر را در ساختار و درون مایه بررسی می کند و ارتباط نشانه شناسیک آن ها را نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

Intertextual Criticism of Three Literary Works: The Metamorphosis, Blindness and Rhinoceros

نویسندگان English

Qadratolah Taheri 1
Majid Hoshangi 2
1 Assistant Professor of Persian Language and Literature at Shahid Beheshti University
2 Master student of Tarbiat Modares University
چکیده English

In the history of world's literature, there have always been authors who see literary works as a place to express human’s position in the society and try to describe man in relation to the nature and the world surrounding him and warn him of the perils this world may bring to him.Today's world is a world of unrest, tension and identity loss due to rapid technological changes and ideological instabilities. With machines overwhelming human life and his conformity to the cold tune of today's world, a distance has emerged between man on one hand and morality and spirituality on the other, and this has led him gradually to a severe critical atmosphere. Some creators of literary works have tried to show this reality in their works.They have employed creative literary techniques to show an intensified view of human position in relation to the current world in order to refer man to his inner nature and notify him of the peril and distress governing the society. Kafka, Ionesco and Saramago are among those writers who are mindful of the crisis man is experiencing in his modern and postmodern life and have reflected the situation in their works, the Metamorphosis, Rhinoceros, and Blindness, respectively. In this article we have used the intertextual approach to analyse these three works based on their structure and theme and have remarked their semiological relationship.

کلیدواژه‌ها English

intertextuality
Metamorphosis
Blindness
Rhinoceros
- آلن، گراهام. (1385). بینامتنیت. ترجمه پیام یزدانجو. چ2. تهران: مرکز.
- احمدی، بابک. (1375). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
- استرن، ج.پ. (1383). نیچه. ترجمه عزت الله فولادوند. چ5. تهران: طرح نو.
- افلاطون. (1380). مجموعه آثار. ترجمه محمدحسن لطفی. 4ج. چ3. تهران: خوارزمی.
- اوحدی، مهرانگیز. (1384). «الهام های شاعرانه». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش5. صص1-24ز
- بولن، شینودا. (1386). نمادهای اسطوره ای و روان شناسی زنان. ترجمه آند یوسفی. چ4. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
- پاول، جیمران. (1381). پست مدرنیسم. ترجمه حسینعلی نوذری. تهران: مؤسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر.
- پاینده، حسین. (1382). گفتمان نقد. تهران: روزگار.
- ــــــــــــ. ( 1383). مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان. تهران: روزگار.
- حقیقی، مانی. (1374). سرگشتگی نشانه ها. تهران: مرکز.
- دریفوس، هیوبرت، و پل رابیتو. (1376). میشل فوکو فراسوی ساختارگرایی هرمنوتیک. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی.
- دولت آبادی، محمود. (1383). قطره محال اندیش. تهران: نشر چشمه.
- ساراماگو، ژوزه. (1385). کوری. ترجمه مینو مشیری. چ13. تهران: علم.
- فریزر، جیمز. (1386). شاخه زرین. ترجمه کاظم فیرورمند. چ4. تهران: آگه.
- فلکی، محمود. (1382). روایت داستان، تئوری های پایه ای داستان نویسی. تهران: بازتاب نگار.
- کافکا، فرانتس. (1383). مسخ. ترجمه صادق هدایت. چ2. تهران: نگین.
- لاهیجی، شهلا، و مهرانگیز کار. (1387). هویت شناخت زن ایرانی در گستره پیش تاریخ و تاریخ. چ4. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
- لوشر، ماکس. (1386). روان شناسی رنگ ها. ترجمه ویدا ابی زاده، چ23. تهران: درسا.
- مکاریک، ایرنا ریما. (1385). دانشنامه نظریه های ادبی معاصر. ترجمه مهران نجفی و محمد نبوی. چ2. تهران: آگه.
- میرصادقی، جمال. (1380). عناصر داستان. چ4. تهران: سخن.
- ویکلی، کریستین. (1384). «وابستگی متون، تعامل متون». ترجمه طاهر آدینه پور. پژوهشنامه ادبیات و نوجوان. ش28. صص 4-15ز
- یونسکو، اوژن. (1384). کرگدن. ترجمه جلال آل احمد. چ4. تهران: فردوس.
- Barthes. Roland. (1977). Image/ music/text. Stephen Heath Trans .London: Fontana
- Jung. C.G. (1954)."Psycholigical Aspects of the Mother Archetype" cw,vol 9. part 1.
-Kristeva, Julia. (1984). Revolotion in Poetic Language. Trans. Leons. Roudiez . New York: Columbia university press.