فقیهان صفوی و ابومسلم‌نامه‌خوانی
(بررسی تحریم قصه‌های ابومسلم‌نامه و ارتباط آن با نقدِ تصوف و صوفی‌ستیزی)

مهری, سعید

جستجو در:

همه

صفحات وب

کتب

نشریات

مرکز نشر آثار علمی

نقد ادبی

دوره 17، شماره 65 - ( 1403 ) جلد 17 شماره 65 صفحات 190-163 | برگشت به فهرست نسخه ها

Mendeley

Zotero

RefWorks

mehri S. Safavid Religious Jurist and Abu Muslim Reading: Examining the Prohibition of the Stories of Abu Muslimnameh and its Relationship with Criticism of Sufism and Anti-Sufism. LCQ 2024; 17 (65) :163-190
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-73531-fa.html

مهری سعید. فقیهان صفوی و ابومسلم‌نامه‌خوانی (بررسی تحریم قصه‌های ابومسلم‌نامه و ارتباط آن با نقدِ تصوف و صوفی‌ستیزی). نقد ادبی. 1403; 17 (65) :163-190

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-73531-fa.html

فقیهان صفوی و ابومسلم‌نامه‌خوانی (بررسی تحریم قصه‌های ابومسلم‌نامه و ارتباط آن با نقدِ تصوف و صوفی‌ستیزی)

سعید مهری^*

مدرس دانشگاه ، sam.mehri@yahoo.com

چکیده: (1097 مشاهده)

شخصیت ابومسلم خراسانی، به صورت‏های گوناگونی در متون بازتاب یافته است. در منابع حدیثی، غالباً ابومسلم به‌عنوان کسی که مخالف امامانِ شیعه بوده و امامان وی را طرد کرده‏ بودند، معرفی شده است. در متون جدلی‌ـ‌کلامی، ابومسلم منتقم آل علی و براندازندۀ سبّ امامان و نابودکنندۀ اُمویان معرفی شده است، اما در داستان‏های عامیانه و به‌خصوص روایت‏هایی که امروزه با نام ابومسلم‏نامه می‏شناسیم، ابومسلم نه‌تنها شخصی شیعی، بلکه از شیعیان خاص است که تعالیم معنوی ائمه را هم دریافت کرده و خود اهل طریقت است و صاحب کرامات. همین تصویر از ابومسلم، از طریق سُنّت قصه‏خوانی در محافل صوفیانه نیز وارد شد و بعدها جزو ارکان مهم دعوتِ خانقاهِ صفوی قرار گرفت. پس از به قدرت رسیدنِ صفویان، صوفیان صفوی با ترویج قصه‏های ابومسلم در میانِ مردم، هم اهداف قیام صفویان را زنده نگه می‏داشتند و هم بر مریدان خود می‏افزودند. فقیهان دربار صفوی، در تلاش برای کاستن از قدرت صوفیان، نخست متوجه این امر شدند و به تحریم قصه‏خوانی و تخریب شخصیت ابومسلم خراسانی پرداختند. در این مقاله نشان داده‏ شده که تحریم قصه و قصه‏خوانی و مخدوش کردنِ چهرۀ ابومسلم، یکی از گام‏های اساسی فقیهان برای مقابله با گسترش تصوف در دورۀ صفوی بوده است.

واژه‌های کلیدی: ابومسلم‌نامه، قصه‌خوانی، فقیهان، نقد تصوف

متن کامل [PDF 523 kb] (564 دریافت)

نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: نقد جامعه شناختی
دریافت: 1402/11/2 | پذیرش: 1403/2/31 | انتشار: 1403/2/10

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.