ناپایداری و تزلزل در معنا؛ 
خوانش واسازانه داستانی کوتاه از ابوتراب خسروی

آلبوغبیش, عبدالله

جستجو در:

همه

صفحات وب

کتب

نشریات

مرکز نشر آثار علمی

نقد ادبی

دوره 17، شماره 65 - ( 1403 ) جلد 17 شماره 65 صفحات 47-13 | برگشت به فهرست نسخه ها

Mendeley

Zotero

RefWorks

Albughobaish A. Spectrality and Instability of the Meaning: A Deconstructive Analysis of a Persian Short Story by Abuturab Khosrawi. LCQ 2024; 17 (65) :13-47
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-72803-fa.html

آلبوغبیش عبدالله. ناپایداری و تزلزل در معنا؛ خوانش واسازانه داستانی کوتاه از ابوتراب خسروی. نقد ادبی. 1403; 17 (65) :13-47

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-72803-fa.html

ناپایداری و تزلزل در معنا؛ خوانش واسازانه داستانی کوتاه از ابوتراب خسروی

عبدالله آلبوغبیش^*

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی ، ghobeishi@atu.ac.ir

چکیده: (1265 مشاهده)

مطالعات ادبی در پرتو اندیشۀ پساساختارگرا از منظری متفاوت متن را واکاوی می‌کنند. پساساختارگرایی ضمن رها شدن از چهارچوب تصلب‌یافته ساختارگرایی، خوانشی واسازانه از متن به‌دست می‌دهد و معنا و گفتمان ادعایی آن را به پرسش می‌گیرد. در این راهبردِ مطالعاتی، پژوهشگر از رهگذر بازشناسی تناقضات نهفته در متن، از دوگانه‌های پایگانی ساختارگرایی فاصله گرفته، از معنای آشکار آن مرکزیت‌زدایی می‌کند و معنای خاموش‌گشته را به‌سخن می‌آورد. کاربست چنین راهبردی در واکاوی متون فارسی می‌تواند ابعاد ویژه‌ای را در باب آن‌ها و ساختارهای فکری نویسندگان آشکار سازد. پژوهش حاضر بر بنیاد این اندیشه و با اتخاذ رویکردی استنادی ـ تاریخی در گردآوری داده‌ها، داستان کوتاه «حضور» از مجموعه داستان دیوان سومنات نوشتۀ ابوتراب خسروی را واسازی نموده‌است. بنابر پژوهش پیش‌ِرو، متن «حضور» به‌رغم عنوان آشکار آن، رو به غیاب دارد و امر غایب در آن به سطح حضور فرامی‌رود. تزلزل در رابطۀ متناظر دال و مدلولی و درنتیجه، ناپایداری معنامندی دال‌ها، ناآغازی در متن، باژگونگی کارکردها و موقعیت‌های دال‌های متن و نام‌زُدایی از شخصیت‌ها بخشی از مصادیق مرکززدایی از گفتمان مرکزیت‌یافته متن قلمداد می‌شوند. در پرتو این رابطه ناپایدار، دال‌های کنشگر در متن دچار تعویق و گسست از معنای نهایی شده‌اند و بدین‌ترتیب، انکسار و پراکنش معنا در متن رقم خورده‌است؛ برونداد چنین وضعیتی آپوریا یا تنگنا در پذیرش معنای قطعی متن است، به‌طوری که خواننده دیگر قادر به تحدید معنای نهایی نیست. جابه‌جایی حضور و غیاب و ناپایداری معنا حتی بر تمهیدات متن و موقعیت‌های مکانی شخصیت‌ها نیز سایه انداخته‌است و متن از درون خود را نقض کرده‌است.

واژه‌های کلیدی: پساساختارگرایی، واسازی، ناپایداری معنا، حضور، ابوتراب خسروی

متن کامل [PDF 1045 kb] (690 دریافت)

نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: نظریه ادبی
دریافت: 1402/9/15 | پذیرش: 1403/2/26 | انتشار: 1403/2/10

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.