دانشیار، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه سمنان ، farideh.afarin@gmail.com
چکیده: (2131 مشاهده)
هدف از این پژوهش روشن کردن معانی نقد و فرانقد در نقد هنری است. در تحقیق حاضر، فعالیتهای منتقدان و درنتیجه کاربردهای نقد و فرانقد را دستهبندی کرده و با تحلیل و جهتدهی مطالب دربارۀ نقد هنری، آنها را با مسائل محوری فرانقد انطباق دادهایم. با اتخاذ روش توصیفی ـ تحلیلی در مباحث نظری مربوط به فلسفه و زیباییشناسی، این تعاریف و کارکردهای برای نقد بیان شده است: ارزیابی محاسن یا معایب اثر؛ حکم صادر کردن برمبنای معیارها و ارزشها همراه با استدلال؛ ارزیابی و قضاوت برمبنای ذوق و سلیقۀ شخصی؛ به کلام درآوردن نشانههای ملموس و بصری در اثر هنری یا انتقال نشانههای تصویری به نشانههای زبانی؛ کشف معنای واحد و نهایی برای اثر؛ تجزیه کردن چیزی به اجزا و عناصر آن و تحلیل کردن هریک از اجزا در خودش؛ ترکیب روابط متقابل اجزا و عناصر با هدف درک کردن ساختار کلی اثر؛ برقراری رابطۀ جزء و کل در اثر هنری بهمنظور جستوجوی معنای اثر؛ انطباق افق فهم و انتظارات خواننده با متن؛ تأکید بر ارزش دریافت، فهمیدن اثر هنری و ورود به فرایند تفسیر؛ ورود به بازی مواجهۀ اثر با حقیقت؛ تأکید بر عنصر حاشیهای، پیشپاافتاده، غیرمرکزی و البته مؤثر برای بازگشایی فرایند تفسیر و دستیابی به معانی چندگانه و بعضاً متناقض. فرانقد جنبهها و کارکردهای متفاوتی دارد که مهمترین آنها عبارت است از: تعیین کردن تناقضهای اثر هنری؛ مشخص کردن محدودیتهای نظامهای هنری چون نظام بصری و پیشنهاد فراروی از آن؛ بهپرسش کشیدن ارزشهای صُلب و بیرون کشیدن هنجارها؛ تأملی در کنش نقد، روندها، انگیزشها و اصول آن، بررسی روششناسیها و مطالعۀ نقصان آنها.
نوع مقاله:
پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
روش تحقیق ادبی دریافت: 1400/5/4 | پذیرش: 1401/4/10 | انتشار: 1401/4/10