دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان ، algooneh@yahoo.com
چکیده: (489 مشاهده)
پژوهش حاضر بر آن است تا با طرح جهان ادبی به مثابۀ جهان ممکن، ضمن قول به خودبسندگی اثر ادبی، بدیلی در برابر آن دسته از نظریاتی به دست دهد که اثر ادبی را بازتاب وضع امور در جهان واقع تلقی میکنند. به همین سبب، پس از طرح بحثی در باب خودبسندگی اثر ادبی که بهواسطۀ نیروهای درونسو شکل میگیرد، موضوع بافتگرایی را از موضع کلانِ فرهنگی، پدیدارشناختی و زبانشناختی میکاود. این پژوهش، به لحاظ روشی، تلفیقی از رویکردهای پدیدارشناختی و زبانشناختی را در بررسی بافت ادبی به کار میبندد تا اصول موضوعۀ جهان ممکن ادبی را در پرتو موضوعاتی مانند صورتهای سمبلیک، تمامیّت، ناهمسانی معناشناختی، ناممکنِ محتمل، منطق درونی اثر و خوانش نشانهشناختی تبیین کند. در این بررسی مشخص میشود که در معناشناسی جهان ممکن ادبی، نظریۀ هماهنگی صدق در قیاس با نظریۀ تطابق صدق کارایی بیشتری دارد و جهان ادبی، ضمن تعلیق کارکرد ارجاعی متن، شکلگیری معنا را نه از طریق ارجاع به وضعیت امور در جهان خارج که از طریق انتظام درونی اثر ممکن میسازد.
نوع مقاله:
پژوهشي اصيل |
موضوع مقاله:
نظریه ادبی دریافت: 1400/1/30 | پذیرش: 1400/12/10 | انتشار: 1400/12/10