بررسی سازوکارهای سکوت و حذف در روایت اعتمادناپذیر و تأثیر آن در عناصر روایی، از منظری ساخت‌گرا با تأکید بر رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها

نوع مقاله : پژوهشی -نظری اصیل

نویسندگان
دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
روایت‌شناسی ساختارگرا با خلأ روش‌ها و پژوهش‌هایی مواجه است که الگویی برای بررسی سکوت و حذف و خلأ در متن پیشنهاد دهند. این مقاله با روشی متن‌محور و شیوه‌ای تحلیلی‌ ـ ‌بنیادین، با آمدوشد میان متن و مباحث روایت‌شناسی، به بررسی وجوه سکوت و حذف و خلأ در روایت پرداخته است. متن انتخاب‌شده رمان همنوایی شبانه ‌ارکستر چوبها است که به‌شیوه اعتمادناپذیر به روایت درآمده است. یکی از کاربردی‌ترین روش‌ها در تشخیص راوی ناموثق و ابعاد اعتمادناپذیری متن، بررسی سکوت‌ها و حذف‌های روایی است. شیوه روایتگری و عناصر وابسته‌ای همچون کانون دید، فاصله، الگوی معیار، روایت‌شنو و انگیزه راوی بر گونه‌های حذف در روایت اثر می‌گذارند یا از خلأها و گسست‌های روایت نامعتبر اثر می‌پذیرند. دیگر عناصر ساختاری روایت نیز بر ایجاد خلأ و سکوت و شیوههای پوشاندن آن اثرگذارند. فرم میتواند بهمثابه تمهیدی تمرکززدا برای پوشاندن سکوت به‌کار گرفته شود یا با ایجاد خلأ باعث تعلیق در متن شود. زمان‌پریشی در نقش ایجادکننده یا پوشاننده سکوت و خلأ در روایت عمل می‌کند. بسامد مکرر شیوه‌ای است برای نمایاندن و نیز پوشاندن خلأهای روایت. همچنین بررسی ارتباط بین رویدادهای هستهای و کنش‌یارها و نیز ترکیب پی‌رفت‌ها روش دیگری است برای درک ابعاد سکوت و تمهیدات پنهان‌کننده حذف در روایت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله English

Mechanisms of Silence and Ellipsis in Unreliable Narrator and Its Effects on Narrative Elements in Nocturnal Harmony of Wood Orchestra

نویسندگان English

Tahereh Joushaki
Ghodrat Ghasemipour
Nasrollah Emami
Shahid Chamran University of Ahvaz
چکیده English

Structuralist narratology does not provide methods and models to examine silence, ellipsis, and gaps in the text. This paper tried to examine the aspects of silence, ellipsis, and gaps in the narrative, by employing a text-based and analytical method. The text Nocturnal Harmony of Wood Orchestra was chosen for the analysis which is unreliably narrated. In order to identify unreliable narrator and also text’s unreliability, silences and narrative ellipsis were studied. Narrative style and related elements such as focalization, distance, narratee and the narrator’s motivation along with structural elements influence the types of ellipses in the narrative or they are influenced by the gaps of the unreliable narrative. The form can be used as a decentralization device to cover the silence or to create suspension by creating a gap. Moreover, anachronism can create or conceal the gaps and silence in narrative and frequent occurrences is a way of presenting and also covering the narrative gaps. Studying the relation between events and the catalyzer is also another way to understand the dimensions of silence and the devices that cover ellipses in the narrative. All of these were employed to study silence and ellipsis in the text.

کلیدواژه‌ها English

Narrative silence
gaps
narrative elements
Unreliable Narrator
Nocturnal Harmony of Wood Orchestra
- اخوت، احمد (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: نشر فردا.
- پرینس، جرالد (1391). روایت‌شناسی؛ شکل و کارکرد روایت. ترجمه‌ محمد شهبا. تهران: مینوی خرد.
- تودوروف، تزوتان (1382). بوطیقای ساختارگرا. ترجمه محمد نبوی، چاپ دوم. تهران: آگه.
- تولان، مایکل (1386). روایت‌شناسی؛ درآمدی زبان‌شناختی-انتقادی. ترجمه سیده‌فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت.
- چایلدز،‌ پیتر (1383). مدرنیسم. ترجمه‌ی رضا رضایی، تهران: نشر ماهی.
- حسنلی، کاووس، جوشکی، طاهره (1389). «بررسی کارکرد راوی و شیوه‌ی روایت گری در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها». مجله ادب‌پژوهی، شماره دوازدهم، تابستان، صص 52-31.
- رضایی‌راد، محمد (1381). نشانه‌‌شناسی سانسور و سکوت سخن. تهران: طرح نو.
- ریمون-کنان. شلومیت (1387). روایت داستانی؛ بوطیقای معاصر. ترجمه‌ ابوالفضل حری. تهران: نیلوفر.
- سهرابی، محمدرضا (1394)، «صداهای سکوت؛ بررسی تحلیلی تک صدایی، چندصدایی و سکوت در متون ادبی، با تکیه بر رویکردهای مهمِ ادبیِ مدرن و پسا مدرن»، ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال پنجم، شماره اول، بهار، صص 1- 19.
- صادقی، لیلا و فرزان سجودی (1389)، «کارکرد روایی سکوت در ساختمندی داستان کوتاه»، فصلنامۀ علمی پژوهشی زبان و ادبیات تطبیقی دانشگاه تربیت مدرس، دوره اول، مجله شماره دوم ، صص60-90.
- صادقی، لیلا (1392). کارکرد گفتمانی سکوت؛ در ادبیات معاصر فارسی. تهران: نقش جهان.
- صادقی، لیلا (1389)، «گفتمان دلالی سکوت از دیدگاه زبانشناسی»، مجلۀ پژوهش علوم انسانی، سال نهم، شماره 24 ، پاییز و زمستان1387، صص 163- 183.
- صادقی، لیلا (1389). «نقشهای سکوت ارتباطی در خوانش متون ادبیات داستانی»، فصلنامه علمی‌پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شمار 19، صص 187-211.
- صافی پیرلوجه، حسین (1393). «ساختارشناسی روایت در سطح داستان؛ با نگاهی به رمان پاگرد». فصلنامه نقد ادبی. سال 7، شماره 26، تابستان. صص 146-123.
- قاسمی، رضا (1381). «این رمان را برای یک بار خواندن ننوشته‌ام؛ گفتگو با رضا قاسمی». روزنامه همبستگی. 24/ 9/ 1381، ص 12.
- قاسمی، رضا (1395). همنوایی شبانه ارکستر چوبها. چاپ چهاردهم. تهران: نیلوفر.
- کوری، گریگوری (1391). روایت‌ها و راوی‌ها. ترجمه محمد شهبا. تهران: مینوی خرد.
- لوته، یاکوب (1388). مقدمه‌ای بر روایت در ادبیات و سینما. ترجمه امید نیک‌فرجام. تهران: مینوی خرد.
- مک‌کی، رابرت (1389). داستان؛ ساختار، سبک، و اصول فیلم‌نامه‌نویسی. ترجمه‌ محمد گذرآبادی، چاپ پنجم. تهران: هرمس.
- مندنی‌پور، شهریار (1384) . ارواح شهرزاد؛ سازه‌ها، شگردها و فرم‌های داستان نو . چاپ دوم، تهران: ققنوس
- مهاجر، مهران و نبوی، محمد (1376). به سوی زبانشناسی شعر. رهیافتی نقشگرا. تهران: نشر مرکز.
- میرصادقی، جمال. میرصادقی، میمنت (1388). واژه‌نامه هنر داستان‌نویسی. چاپ دوم. تهران: کتاب مهناز.
- نوبل، ویلیام (1387). تعلیق و کنش داستانی. ترجمه مهرنوش طلائی. اهواز: نشر رسش.
- هوروش، مونا (1389). «سیاره ای خارج از مدار: نگاهی به پسامدرنیسم در رمان همنوایی شبانه ارکستر چوبها». پژوهش ادبیات معاصر. تابستان. شماره. 73. صص 168-149.
- Bolton, Matthew J. (2010). "A Fragment of Lost Words:Narrative Ellipses in The Great Gatsby" Critical Insights: The Great Gatsby; p190-204, 15p.