۱- دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی
۲- دکترای زبان و ادبیات فارسی ، sama.abbasi48@yahoo.com
چکیده: (۶۹۸۳ مشاهده)
نقد ادبی که در گذشته بدون داشتن معیاری علمی و مشخص بیشتر در قالب نقد الفاظ و معانی اثری ادبی مطرح بود، از دورۀ قاجار و بهویژه پس از نهضت مشروطه در اثر عواملی همچون امنیت و رفاه نسبی، تشویق شاعران درباری، میل به تجدد، رواج نهضت ترجمۀ آثار ادبی، رونق کار انجمنهای ادبی و انتشار روزنامهها و مجلات متعدد، با رویکردی جدید و علمیتر در، مقایسه با گذشته، مورد توجه منتقدان و محققان قرار گرفت. از آنجا که مطبوعات در این دوره در راستای تنویر افکار عمومی نقشی بسزا ایفا میکردند، در زمینۀ گسترش نقد ادبی با درج مقالات متعدد از نویسندگان منتقد نیز بسیار تأثیرگذار بودند و به عاملی مهم در رواج روحیۀ انتقادی و تألیف آثار برجستۀ ادبی تبدیل شدند. در این مقاله بهشیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با مرور این نوع مقالات در نخستین مطبوعات ایران، انتقادات ادبی برمبنای موضوع آنها در سه حوزۀ «بحثهای نظری دربارۀ نقد»، «نقد یک جریان یا نوع ادبی» و «نقد آثار ادبی» مشخص شده است تا نخستین تلاشها در راستای ارائۀ مفهومی صحیح از نقد علمی و جهتگیریهای منتقدان ادبی در این سه حوزه و درنتیجه نقش آنها در گسترش نقد علمی و عملی در دورههای بعد مورد بررسی قرار گیرد.
نوع مقاله:
مروری تحلیلی |
موضوع مقاله:
نظریه ادبی دریافت: 1398/3/5 | پذیرش: 1402/11/14 | انتشار: 1398/7/10