دوره ۹، شماره ۳۳ - ( ۱۳۹۵ )                   جلد ۹ شماره ۳۳ صفحات ۵۱-۲۱ | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.20080360.1395.9.33.2.8

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Algooneh Juneghani M. A study on the analytic capacity of the semiotic square in reading poetry. LCQ 2016; 9 (33) :21-51
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-2950-fa.html
آلگونه جونقانی مسعود. توان تحلیلی «مربع‌ نشانه‌شناختی» در خوانش شعر. نقد ادبی. ۱۳۹۵; ۹ (۳۳) :۲۱-۵۱

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-۲۹-۲۹۵۰-fa.html

توان تحلیلی «مربع‌ نشانه‌شناختی» در خوانش شعر
مسعود آلگونه جونقانی*
عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان
چکیده:   (۱۰۱۲۰ مشاهده)
مربع‌ نشانه‌شناختی به مثابۀ الگویی که مبانی دلالت را طرح و تبیین می‌کند نخستین‌ بار توسط گِرِماس طراحی شد. این ‏الگو که بر نحوِ اولیۀ دلالت استوار است و حاصلِ بسطِ منطقی تقابل‌های دوگانی به شمار می‌رود، در آغاز، برای ‏تحلیلِ ساختار روایت به کار گرفته شد، اما بعدها گرماس، راستیه و برخی از اعضای مکتبِ پاریس آن را در حوزۀ ‏نشانه‌شناسی شعر نیز به کار بردند. با وجود این، در پژوهش‌هایی که بر این اساس در ادبیات فارسی صورت گرفته ‏است، این الگو عمدتاً در تحلیلِ ساختار روایی حکایت‌های منظوم یا منثور استفاده شده است و تحقیقِ مستقلی که ‏موضوعِ دلالتمندیِ شعر را بر اساسِ مربعِ نشانه‌شناختی توجیه و تبیین کند به چشم نمی‌خورد. بر این اساس، پژوهش ‏حاضر می‌کوشد ضمنِ ارایه کلیّاتی دربارۀ این الگو، آن را در خوانشِ نشانه‌شناختی شعر به کار گیرد. بنابراین، پس از ‏بررسی مؤلفه‌های اصلی مربعِ نشانه‌شناختی و نحوۀ ترکیبِ این مؤلفه‌ها، کوشیده شده است نحوۀ سازمان‌دهی درونی ‏عناصر، به طورِ موردی، در غزلی از عطار، مولوی و حافظ بر این اساس بررسی و تحلیل شود. چنین پژوهشی علاوه ‏بر اینکه امکانِ بررسیِ ساختاری غزل را از چشم‌اندازِ نشانه‌شناسی فراهم می‌آورد و برخی از تلقی‌های پنهانِ شعر را ‏آشکار می‌کند، الگویی خواننده‌محور به دست می‌دهد که نشان می‌دهد یک خوانندۀ توانمند چگونه مؤلفه‌های ‏معناشناختی را، در راستایِ فهم شعر، شناسایی و طبقه‌بندی می‌کند. ‏
واژه‌های کلیدی: مربع نشانه‌شناختی، تقابل‌های دوگانی، دلالتمندی شعر، الگوی خواننده‌محور، گرماس
متن کامل [PDF 578 kb]   (۵۲۳۵ دریافت)    
نوع مقاله: نظری | موضوع مقاله: ادبیات عامیانه
دریافت: 1394/8/4 | پذیرش: 1395/2/18 | انتشار: 1395/4/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.