نظریه ستیزی و نئوپراگماتیسم در اندیشه استیون نَپ و والتر بن مایکلز

نوع مقاله : پژوهشی -نظری اصیل

نویسندگان
مهدی جاویدشاد 1
علیرضا نیکویی 2
1 بخش زبان های خارجی و زبان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز
2 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان
چکیده
امروزه یکی از بنیادی­ترین و بحث­برانگیزترین مباحث نظری در حوزه نقد ادبی اجتناب از کلان­نظریه در خوانش­های ادبی است. نظریه­پردازان برجستۀ این حوزه که با عنوان نئوپراگماتیست­ها شناخته می­شوند، تری ایگلتون، استنلی فیش، استیون نَپ و والتر بن مایکلز نام دارند و تأکیدشان بر این است که امروزه مسیر نقد و نظریه از اهداف اولیه خود در اوایل قرن هجدهم درجهت ارتقای عدالت اجتماعی منحرف و به بت‌واره­ای تبدیل شده است که به‌خودی‌خود جامعه سلسله­مراتبی را تقویت و بازتولید می­کند. در دهه 1980م، شاهد اوج مباحث و خوانش­های نظری در قلمروی مطالعات ادبی بودیم؛ اما در همین دهه مباحث ضدنظری و نظریه به اوج خود می­رسد و آرای نَپ و مایکلز را یکی از بیانیه­های کلیدی خود بر‌می­شمرد. نَپ و مایکلز معتقدند که مباحث نظری از انفصال مباحثی تجزیه­ناپذیر مانند معنا ـ نیت، زبان ـ کنش­گفتار و نظریه ـ عمل به‌وجود آمده­ و مسبِب پیدایش «تجارت نظری» شده‌اند. از نظر این دو منتقد با توجه به اینکه دغدغه­های مربوط به نویسنده مسائلی «تجربی»­اند، واکنش نظری به این مسائل نه‌تنها راهکاری ارائه نمی­کند، بلکه صرفاً یک «اغوای نظری» است. در این مقاله سعی شده است تا با مرور فشرده آرای متفکران درباب نظریه و مفاهیم هم‌بسته آن، مانند ضدنظریه، فرانظریه و پساتئوری، به‌طور خاص به اندیشه‌های این دو پرداخته شود، واکنش­ها به آن‌ها و خطاهای موجود در استدلالشان مرور گردد و در پایان نیز پیام مقالۀ نَپ و مایکلز برای جامعۀ ادبی کشورمان مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله English

Antitheory and Neopragmatism in Steven Knapp and Walter Benn Michaels’ Ideas

نویسندگان English

Mahdi Javidshad 1
alireza nikouei 2
1 Department of Foreign Languages and Linguistics, Humanities Faculty, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, University of Guilan
چکیده English

Nowadays, one of the most fundamental and controversial theoretical discussions in literary criticism is to evade meta-theory in literary practices. The prominent thinkers in this area, known as neo-pragmatists, include Terry Eagleton, Stanley Fish, Steven Knapp, and Walter Benn Michaels who emphasize that the course of theory and criticism has now been diverted from its original aim of advancing social justice in the early eighteenth century and has now become a fetish that solidifies and reproduces the hierarchical society. In 1980s, we witnessed the acme of theoretical discussions and practices in literary studies; yet, in this decade, anti-theory and anti-theoretical discussions come to their acme, knowing Knapp and Michaels’ ideas as one of their key manifestos. Knapp and Michaels believe that theoretical discussions have been the result of the separation of such inseparable terms as meaning-intention, language-speech acts, and theory-practice, leading to “theoretical enterprise.” These two critics argue that since authorial discussions are “empirical” issues, theoretical responses to them do not solve the problem; rather, they are merely a “theoretical temptation.” In this article, following a concise survey of thinkers in the realm of theory and related concepts, in particular anti-theory, meta-theory, and post-theory, we have attempted to explore the two’s ideas, review reactions to them and the errors in their argument, and finally investigate what message Knapp and Michaels’ article can have for our country’s literary society.

کلیدواژه‌ها English

Antitheory
Grand Theory
practice
Steven Knapp
Walter Benn Michaels
Ahmadi, Babak (1370). Sakhtar va Tavile Matn. Tehran: Nashre Markaz.
Amn Khani, Isa (1395). “Naqde Nazarieh Zadegi: Karbaste Nadoroste Nazarieha ba Takid bar Maqalate Marboot be Arae Bakhtin.” Pajooheshe zaban va adabiate farsi, shomare 40. pp. 155-185.
Amn Khani, Isa va Mona Alimohammadi (1391). “Dard va Darman; Asib Shenasie Karborde Nazariehaye Adabi dar Tahghighate Moaser,” Faslnameye Pajoohesh haye adabi, no. 36 and 37. pp. 51-75.
Eagleton, Terry (1386). Ahamiate Nazarieh az Polis ta Pasamdernism, tarjomeye Amir Ahmadi Arian, Nima Malek Mohammadi, Omid Nikfarjam, Shahriar Vaghfi pour. Tehran: Nashre Herfeh Honarmand.
Eagleton, Terry (1380). Pishdaramadi bar Nazarieye Adabi, tarjomeye Abbas Mokhber, Tehran: Nashre Markaz.
Berlin, Ayzaya (1385). Mahbouse Shomal: Johan George Haman va Khastgah haaye Aghle Nabavary Jadid. tarjomeye Reza Rezaei, Tehran: Nashre Mahi.
Catherine, Belsey (1379). Amale Naqd. tarjomeye Abbas Mokhber, Tehran: Nashre Ghesseh.
Bordol, David (1386). “Motaleaate Sinamayie Emrouz va Faraz o Nashib haye Kalan-Nazarieh: Post-theory.” tarjomeye Mehdi Nasrollah zadeh, dar Ketabe Cinema, Jorjo Agamben va digaran va virayeshe Maziare Eslami, Tehran: Rokhdade No. pp. 45-113.
Janson, Barbara (1395). Talia z Tasavire Shekaste: maqalati darbareye Ravankavi, az Freud Sigmund va Digaran. tarjomeye Shahriar Vaghfipour. Tehran: Nashre Cheshmeh.
Du Man, Paul (1372). “Jostari dar Naqde Adabi; Moghavemat dar barabare Nazarieh.” tarjomeye Bijan Baharvand. Ghesmate 1. Keihan Farhangi. Sale dahom, Shomareye 2. pp. 22-25.
Du Man, Paul (1372). “Jostari dar Naqde Adabi; Moghavemat dar barabare Nazarieh.” tarjomeye Bijan Baharvand. Ghesmate 2. Keihan Farhangi. Sale dahom, Shomareye 2. pp. 24-27.
Rezvanian, Ghodsieh va Haleh Kiani (1396). “Arzyabi Enteghadie Maqalate Adabi Daneshgahi az Manzare Hegemony Ideologic va Ravesh Shenasi.” Naqde Adabi, sale 10, no. 37. pp. 59-88.
Zizek, Slavoj (1386). “Kolliat va Estesnaye Aan: Dar Naqde Post-theory.” tarjomeye Saleh Najafi, dar Ketabe Cinema, Jorjo Agamben va digaran va virayeshe Maziare Eslami, Tehran: Rokhdade No. pp. 115-146.
Selden Raman and Peter Didoson (1377). Rahnamaye Nazarieye Adabi Moaser. tarjomeye Abbas Mokhber. Tehran: Tarhe No.
Emarati Moghaddam, Davoud (1388). “Bohrane Naqd: Tasadof Nazarieh va Matn,” Naqde Adabi, sale 2, no. 8. pp. 215-219.
Carter, David (1395). Ashnayi ba Nazariahaye Adabi. tarjomeye Fatemeh Mirzazadeh. Tehran: Parsik.
Couzenshoy, David (1385). “Adabiat, Moammaye Gijkonandeye Trikh.” tarjomeye Morad Farhadpour. Azma, no. 46. pp. 6-8.
Lawson, Hillary (1386). Khodandishi Pasamodern. tarjomeye Sina Royayi, Tehran: Morvarid.
Mohammadi Kalehsar, Alireza (1392). “Gozineshe Matn va Raveshshenasi Motaleaate Adabi,” Naqde Adabi. Sale 6, shomareye 23; 37-51.
Mc Quilan, Martin (1385). Paul Du Man. tarjomeye Payam Yazdanjou. Tehran: Nashre Markaz.
Magi, Bryan (1374). Mardane Andisheh: Padidavarandegan Falsafeye Moasser, Tarjomeye Ezzatollah Fouadvand. Tehran: Tarhe No.
Nilon, Jeffrey va Serlez Zhiroux, Souzan (1396). Jabe Abzare Nazarieh: Mafahim Asasi dar Ulum Ensani, Ulum Ejtemaei va Honar. tarjomeye Abbas Lotfizadeh va Morteza Khoshamadi. Tehran: Ghoghnous.
Hirsch, Erik Donald (1395). Etebar dar Tafsir. tarjomeye Mohammad Hossein Mokhtari. Tehran: Hekmat.
Bauerlein, M. (1999). “The Style of Neo-Pragmatism.” In Pragmatism and Literary Studies Ed. by Winfried Fluck. Gunter Narr Verlag. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
Crewe, J. (1983). “Toward Uncritical Practice.” Critical Inquiry, 9 (4), 748-759.
Culler, J. D. (2007). The Literary in Theory. Stanford: Stanford University Press.
Eagleton, T. (1984). The Function of Criticism. London: Verso.
Fish, S. (1985). “Consequences.” Critical Inquiry, 11(3), 433-458.
Fry, P.H. (2012). Theory of Literature. New Haven: Yale University Press.
Guy, J.M. and Small, I. (2009). Politics and Value in English Studies: A Discipline in Crisis?. Cambridge: Cambridge University Press.
Hirsch, E. D. (1967). Validity in Interpretation. New Haven: Yale University Press.
Hirsch, E.D. (1983). “Against Theory?” Critical Inquiry, 9 (4), 743-747.
Juhl, Peter D. (1980). Interpretation: An Essay in the Philosophy of Literary Criticism. Princeton: Princeton University Press.
Knapp, S. & Michaels, W. B. (1982). “Against Theory.” Critical Inquiry, 8(4), 723-742.
Knapp, S. & Michaels, W. B. (1983). “A Reply to our Critics.” Critical Inquiry, 9(4), 790-800.
Leitch, V. B. and Cain, W. E. (Eds.). (2010). The Norton Anthology of Theory and Criticism. New York: Norton.
Mailloux, S. (1983). “Truth or Consequences: On Being against Theory.” Critical Inquiry, 9 (4), 760-766.
Maynard, J. (2009). Literary Intention, Literary Interpretations, and Readers. Ontario: Broadview Press.
Mitchell, W. T. (1982). Against Theory: Literary Studies and the New Pragmatism. Chicago: University of Chicago Press.
O’Hara, D. T. (1983). “Revisionary Madness: The Prospects of American Literary Theory at the Present Time.” Critical Inquiry, 9(4), 726-742.
Parker, H. (1983). “Lost Authority: Non-Sense, Skewed Meanings, and Intentionless Meanings.” Critical Inquiry, 9(4), 767-774.
Peirce, C.S. (1997). Pragmatism as a Principle and Method of Right Thinking: The 1903 Harvard Lectures on Pragmatism. Albany: SUNY Press.
Potter, V.G. (1996). Peirce’s Philosophical Perspectives. New York: Fordham University Press.
Wimsatt, W. K. and Monroe C. B. (1946). “The Intentional Fallacy.” The Sewanee Review, 54.3, 468-488.
نقد ادبی
دوره 12، شماره 46
مهر 1398
صفحه 91-126