Qudama ibn Jafar's Literary Theory

Document Type : Original Research

Author
Assistant Professor of Persian language and literature. Persian Gulf University. Boushehr. Iran.
Abstract
From the early twentieth century in Europe and America and then with a few decades’ delay in Iran, a new understanding of literary criticism was formed on the basis of interdisciplinary theories. Though such a theory was absent in the history of literary criticism in Islam and Iran, it does not imply that there were no literary criticism at that time. Such criticism was traceable in historical and rhetorical accounts. It should be mentioned that this kind of criticism was built on theorization as well, since no literary criticism could be formed without conceptualization. The present paper has explored the book “Naghd Al-Sher” [Poetic Criticism] by Qudama ibn Jafar (260- 337 AH.), to analyze the literary criticism, as a historical account on criticism in Islam and Iran. Upon analysis, the researcher came to conclusion that Qudama’s theory is better be called as a rhetorical literary theory, rather than a theory on the basis of classicism and formalism. His theory was observed to be text-based, and provides the reader with a basis to evaluate poemst to say”.

Keywords

Subjects


ابن خلدون، عبدالرّحمان‌بن محمّد (1393). مقدّمه ابن خلدون. محمّد پروین گنابادی(مترجم). تهران: علمی و فرهنگی.
ابن ندیم(ابوالفرج محمدبن ابی‌یعقوب الورّاق) (1391ق.). کتاب الفهرست. تحقیق رضا تجدد. تهران: مطبعه دانشگاه طهران.
ارسطوطالیس (1973) فنّ الشّعر؛ مع الترجمه العربیه القدیمه و شروح الفارابی و ابن سینا و ابن رشد. ترجمه عن الیونانیّه و شرحه و حقق نصوصه عبدالرّحمن بدوی. بیروت: دارالثقافه .
ایگلتون، تری (1386). اهمّیّت نظریه: از پولیس تا پسامدرنیسم. امیر احمدی آریان، نیما ملک‌محمّدی، امید نیک‌فرجام و شهریار وقفی‌پور(مترجم). تهران: حرفۀ هنرمند.
برتنس، هانس (1391). مبانی نظریۀ ادبی. محمّدرضا ابوالقاسمی. چ.3. تهران: ماهی.
برسلر، چالز (1393). درآمدی بر نظریه‌ها و روش‌های نقد ادبی. مصطفی عابدینی‌فرد(مترجم). حسین پاینده(ویراستار). تهران: نیلوفر.
بلزی، کاترین (1393). عمل نقد. عبّاس مخبر(مترجم). ویراست دوم. تهران: آگه.
پاینده، حسین (1397). نظریه و نقد ادبی: درسنامه‌ای میان‌رشته‌ای. 2ج. تهران: سمت.
التّفتازانی، سعدالدّین مسعود بن عمر (1425ق.). المطوّل. صحّحه و علّقه علیه احمد عزّو عنایه. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
حبیب، م. ا. ر. (1396). نقد ادبی مدرن و نظریه. سهراب طاووسی(مترجم). تهران: نگاه معاصر.
رایان، مایکل (1392). درآمدی بر نقد: ادبیات، فیلم، فرهنگ. سارا کاظمی‌منش(مترجم). تهران: آوند دانش.
زرّین‌کوب، عبدالحسین (1386). نقد ادبی: جستجو در اصول و روش‌ها و مباحث نقّادی با بررسی در تاریخ نقد و نقّادان. ج.1و2. تهران: امیرکبیر.‌
شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1391الف). حالات و مقامات م. امید. تهران: سخن.
ــــــــــــــــــــــــ (1391ب). رستاخیز کلمات: درس‌گفتارهایی دربارۀ نظریۀ ادبی صورتگرایان روس. تهران: سخن.
شمس فخری(شمس‌الدّین محمّدبن فخرالدّین سعید فخری اصفهانی) (1389). معیار جمالی و مفتاح ابواسحاقی. یحیی کاردگر(مصحح). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
شمس قیس رازی(شمس‌الدّین محمّدبن قیس رازی). (1360) المعجم فی معاییر اشعار العجم. محمّد قزوینی و مدرّس رضوی(مصحح). تهران: زوّار.
صفوی، کورش (1391). آشنایی با زبان‌شناسی در مطالعات ادب فارسی. تهران: علمی.
ضیف، شوقی (1965م.). البلاغه تطوّر و تاریخ. الطبعه التاسعه. القاهره. دارالمعارف.
عبّاس، احسان (1983م.). تاریخ النقد الأدبی عندالعرب: نقد الشعر من القرن الثّانی حتّی القرن الثامن الهجری. الطبعه الرابعه. بیروت: دارالثقافه.
ـــــــــــــ (1388). شعر و آینه: تئوری شعر و مکاتب شعری. سیّدحسن حسینی(مترجم). تهران: سروش.
عدنان، سعید (1376). گرایش‌های فلسفی در نقد ادبی: آرای ادیبان و حکمای اسلامی در سده‌های میانه. نصرالله امامی(مترجم). اهواز: دانشگاه شهید چمران.
علوی مقدّم، محمّد (1372). «علم بلاغت در قرن سوم هجری». در قلمرو بلاغت. مشهد: آستان قدس رضوی.
قدامه بن جعفر(کاتب بغدادی)، ابی‌الفرج (من دون تاریخ). نقد الشّعر. تحقیق و تعلیق محمّد عبدالمنعم خفاجی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
کارول، نوئل (1395). دربارۀ نقد: گذری بر فلسفۀ نقد. صالح طباطبایی(مترجم). چ.2. تهران: نشر نی.
کلیگز، مری (1394). درسنامۀ نظریۀ ادبی. جلال سخنور، الاهه دهنوی و سعید سبزیان(مترجم). چ.2. تهران: اختران.
کوش، سلینا (1396). اصول و مبانی تحلیل متون ادبی. حسین پاینده(مترجم). تهران: مروارید.
گورین، ویلفرد. ال و همکاران (1377). راهنمای رویکردهای نقد ادبی. زهرا میهن‌خواه(مترجم). چ.3. تهران: اطّلاعات.
لامارک، پیتر (1397). فلسفۀ ادبیات. میثم محمّدامینی(مترجم). تهران: فرهنگ نشر نو.
مکاریک، ایرنا ریما (1393). دانش‌نامه نظریّه‌های ادبی معاصر. مهران مهاجر، محمّد نبوی(مترجم). چ.5. تهران: آگه.
موران، برنا (1396). نظریه‌های ادبیات و نقد. ناصر داوران(مترجم). چ.2. تهران: نگاه.
نظامی عروضی، احمدبن عمربن علی سمرقندی (1375). چهار مقاله. محمّد قزوینی و محمّد معین(مصحح). تهران: جامی.
واعظ کاشفی، کمال‌الدّین حسین (1369). بدایع الافکار فی صنایع الاشعار. میر جلال‌الدّین کزّازی(مصحح). تهران: مرکز.
هارلند، ریچارد (1393). درآمدی تاریخی بر نظریۀ ادبی از افلاتون تا بارت. گروه ترجمۀ شیراز(مترجم). شاپور جورکش(سرپرست). چ.4. تهران: چشمه.
هاوکس، ترنس (1394). ساخت‌گرایی و نشانه‌شناسی. مجتبی پردل(مترجم). تهران: ترانه.
Culler, Jonathan (2000). Literary Theory: a Very Short Introduction. 2nd.Ed. New York: Oxford University Press.
Eagleton, Terry (2007). How to Read a Poem. United Kingdom: Blackwell Publishing.
Eagleton, Terry (1996). Literary Theory: an Introduction. 2nd.Ed. United Kingdom: Blackwell Publishing.
Selden, R. Widdowson, P. and Brooker, P. (2005). A Reader’s Guide to contemporary Literary Theory. 5th.Ed. Great Britain. Pearson Education limited.
Tyson, Lois (2006). Critical Theory Today: a User-friendly Guide. 2nd.Ed. New York: Routledge.