دانشگاه بوعلی سینا همدان ، mhosseini@basu.ac.ir
چکیده: (1715 مشاهده)
از زمانی که سر ویلیام جونز در سال 1771 برای نخستینبار غزلی از حافظ را به انگلیسی ــ هم به نثر و هم به نظم ــ ترجمه کرد بیش از 250 سال میگذرد. در این مدت نسبتاً بلند، مترجمان مختلف در ادوار مختلف قالب نثر، نظم و ترجمۀ خلّاقانه را برای برگردان تمام یا گزیدهای از غزلیات حافظ برگزیدهاند. از آن میان ترجمه به نظم ــ خواه در قالب شعر عروضی خواه شعر آزاد ــ پرکاربردترین قالب بوده است. با این همه، ترجمههای اندکشماری توانستهاند تا حدودی ظرایف و طرایف صوری و معنایی شعر حافظ را به انگلیسی منتقل کنند. یکی از این ترجمهها اشعاری از دیوان حافظ (1897) به قلم گرترود بل است. متخصصان، ایرانی و انیرانی، این ترجمه را از معدود ترجمههای موفق و مقبول از شعر حافظ به انگلیسی دانستهاند. ترجمۀ بل را باید ترجمهای نسبتاً آزادی از غزلیات حافظ به شمار آورد. این ترجمه مشتمل بر 42 غزل و یک قطعه است. به علاوه، بل «مقدمه»ای مبسوط و «تعلیقاتی» سودمند بدین ترجمه افزوده است. مستشرقان بزرگی، ازجمله ادوارد براون، این «مقدمه» را یکی از بهترین و پراطلاعترین نوشتهها به انگلیسی دربارۀ حافظ و عصرش میدانند. با این همه، در این «مقدمه» سهوهایی عمدتاً تاریخی به چشم میخورد. مقالۀ حاضر بر آن بوده که ابتدا این سهوهای تاریخی (و بعضاً غیرتاریخی) را مشخص و براساس منابع تاریخی معتبر عصر حافظ اصلاح کند. مهمتر اینکه، با مستندات نشان دهد که این سهوهای تاریخی (و بعضاً غیرتاریخی) از چه منبع یا منابعی به «مقدمۀ» بل راه یافته است.
نوع مقاله:
پژوهشی کیفی |
موضوع مقاله:
هرمنوتیک دریافت: 1402/10/16 | پذیرش: 1403/6/18 | انتشار: 1403/6/10