دوره 7، شماره 27 - ( 1393 )                   جلد 7 شماره 27 صفحات 199-183 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.20080360.1393.7.27.6.6

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Roodmajani M, Radmard A, Mohammadzade M. The Reflection of Rashid al-Din Fazlolah Hamedani’s Political Ideas in the Linguistic Structure of his Letters. LCQ 2014; 7 (27) :183-199
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-6362-fa.html
رودمعجنی محسن، رادمرد عبدالله، محمدزاده مهناز. بازتاب اندیشه سیاسی رشیدالدین فضل‌الله همدانی در ساختار زبانی مکاتبات وی. نقد ادبی. 1393; 7 (27) :183-199

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-6362-fa.html

بازتاب اندیشه سیاسی رشیدالدین فضل‌الله همدانی در ساختار زبانی مکاتبات وی
محسن رودمعجنی* 1، عبدالله رادمرد2 ، مهناز محمدزاده3
1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
2- دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
3- دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده:   (9235 مشاهده)
رشیدالدین فضل‌الله همدانی هنگامی از سوی ‌غازان‌خان به مقام وزارت رسید که ایران در اوضاع نابسامان سیاسی و اقتصادی به‌سر می­برد. او دلیل این نابسامانی را شیوه غلط کشورداری مغولان می­دانست و کوشید تا با بهره­گیری از نظام اندیشگانی ایران‌شهری، حکومت ایلخانی را به قدرتی مرکزی بدل کند. بخشی از کوشش رشیدالدین برای ایجاد تغییرات سیاسی در زبان نوشته­های او نمایان است. رشیدالدین با به‌کارگیری ساختارهای خاص زبانی، مفاهیم سیاسی را در چارچوب نظام اندیشگانی ایران‌شهری برساخت. نگارندگان در این مقاله با بهره­گیری از ابزارهای زبانی­ای مانند نامیدن، برگزیدن واژه، انتخاب فعل و استعاره­های مفهومی، به نحوه شکل­گیری سه مفهوم سیاسیِ پادشاه، رعیت و دین در مکاتبات رشیدالدین پرداخته‌اند. رشیدالدین در انتخاب نوع القاب، اصطلاحات و واژگان برای حاکمان مغول به پادشاهان پیشین ایرانی چشم داشته است. او با این شیوه بیان، حکومت ایلخانی را حکومتی ایرانی جلوه داده و چیرگی صحرانشینان مغول بر سرزمین ایران را توجیه کرده است. بررسی نوع افعال موجود در نامه­ها نیز نشان می­دهد رشیدالدین در تحولات اجتماعی، نقش فاعلی برجسته‌ای برای رعیت قائل نیست. افعالی که او برای رعیت به‌کار می‌برد، بیشتر شامل افعال اسنادی، تصریف‌های فعل «داشتن» و جمله‌های شبه‌مجهول است که نقش فاعلی بسیار کم­رنگی دارند. رشیدالدین فضل‌الله، دین را به‌عنوان ابزاری برای بخشیدن اقتدار بیشتر به حکومت ایلخانی به‌کار می­برد؛ به همین دلیل حاکم نومسلمان ایلخانی را «پادشاه اسلام»، «حامی بلادالله» و «حارس عبادالله» می­نامد.    
واژه‌های کلیدی: رشیدالدین فضل‌الله همدانی، سوانح الافکار رشیدی، پادشاه، رعیت، دین، اندیشه ایران‌شهری
متن کامل [PDF 127 kb]   (4399 دریافت)    
نوع مقاله: نقد عملی | موضوع مقاله: بلاغت
دریافت: 1392/10/28 | پذیرش: 1393/4/24 | انتشار: 1393/8/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.