دوره 13، شماره 50 - ( 1399 )                   جلد 13 شماره 50 صفحات 78-43 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.20080360.1399.13.50.3.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rahmani H, Mokhtari Q, Jorfi M, Anari Bozchalooi E, Shahbazi M. The Concept of "Determination": A Pragmatic Analysis of Rhetorical Devices. LCQ 2020; 13 (50) :43-78
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-39033-fa.html
رحمانی حسن، مختاری قاسم، جرفی محمد، اناری بزچلویی ابراهیم، شهبازی محمود. مفهوم «اراده»: جایگاه و کارکرد آن در فرایندهای بدیعی با تکیه بر مفهوم قصدگرایی در کاربردشناسی زبان. نقد ادبی. 1399; 13 (50) :43-78

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-39033-fa.html

مفهوم «اراده»: جایگاه و کارکرد آن در فرایندهای بدیعی با تکیه بر مفهوم قصدگرایی در کاربردشناسی زبان
حسن رحمانی1 ، قاسم مختاری* 2، محمد جرفی3 ، ابراهیم اناری بزچلویی4 ، محمود شهبازی4
1- دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
2- دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک ، q-mokhtari@araku.ac.ir
3- استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه اراک
4- دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اراک
چکیده:   (4651 مشاهده)
اراده گرایشی درونی است که آدمی را به انجام کاری برمی­انگیزد. مراد از این مفهوم در دانش‌های زبانی، تحقق اراده متکلم هنگام ایراد کلام است؛ بدین معنا که متکلم کلام خود را آگاهانه ایراد کند و در حالت­هایی همچون خواب، مستی و جنون نباشد. ظاهر برخی سخنان بلاغیون محتمل معنای غیرارادی بودن فنون بدیعی است. پژوهش حاضر برآن است تا با رویکردی کاربردشناختی و تکیه بر روشی توصیفی ـ تحلیلی، به تبیین جایگاه و کارکرد مفهوم اراده در برخی فنون بدیعی بپردازد و اهمیت آن را در فرایند پیدایش این فنون روشن کند. از این رهگذر، سعی شده هم سخنان بزرگان بلاغت به‌طور صحیح تبیین شود و هم با تفکیک و تجزیه فنون بدیعی برمبنای مفهوم اراده، تصویر کامل­تر و روشن­تری از روند آفرینش این فنون، از مرحله پیدایش در نزد متکلم تا مرحله دریافت و خوانش توسط مخاطب، فراهم آید. نتایج بررسی نمونه­ای شش فن بدیعی مشاکله، مدح شبیه به ذم و ذم شبیه به مدح، اسلوب حکیم، توجیه، مذهب کلامی و مبالغه حاکی از آن است که مفهوم اراده در آفرینش فنون مذکور نقشی اساسی داشته؛ چنان‌که عدم نظرداشت این مفهوم در فنون مذکور، ارزش و ماهیتشان را ازاساس مخدوش می‌کند. همچنین حمل سخنان بلاغیون بر غیرارادی بودن فنون بدیعی امری غیرموجه بوده و «قصد» در این‌گونه سخنان نه هم‌سنگ با مفهوم «اراده»، بلکه ذیل مفهوم «تصنع و تکلف» و دربرابر «طبع» به‌کار رفته است.
واژه‌های کلیدی: کاربردشناسی زبان، قصدگرایی، مفهوم اراده، فنون بدیعی
متن کامل [PDF 783 kb]   (1612 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: بلاغت
دریافت: 1398/9/24 | پذیرش: 1399/3/19 | انتشار: 1399/3/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.