جستجو در مقالات منتشر شده


۲ نتیجه برای گِرمَس


دوره ۱۴، شماره ۲ - ( ۳-۱۴۰۲ )
چکیده

شیخ شهاب‌الدین سهروردی پایه‌گذار مکتب «اشراقی»، پیونددهندۀ فلسفۀ یونان، عرفان اسلامی با وحی قرآنی در آثار رمزی خود بوده ‌است. داستان‌های رمزی او به گفتۀ بعضی اندیشمندان ازجمله هانری ‌کُربن، حاصلِ تجربیات شهودی خودِ اوست که به رشتۀ تحریر درآمده ‌است. نظریۀ نشانه‌ ـ معناشناختی گفتمانی، رویکردی جدید از علم نشانه‌شناسی است که رابطۀ میان دال و مدلول را به جریانی سیّال و چندبُعدی تبدیل‌ کرده، و زمینۀ تولید معناهای جدید را در یک متن فراهم می‌کند. سهروردی ازجمله گفته‌پردازان عرصۀ متون رمزی عرفانی است که اگرچه قرن‌ها پیش از نظریه‌پردازان نشانه ـ معناشناختی ازجمله گِرمَس می‌زیسته ‌است، ولی نوشتارهای او قابلیّت واکاوی با این نظریه‌های جدید را دارد. ازاین‌رو یک متن رمزی وی یعنی عقل سرخ را برای نمونه با رسالۀ‌الطیر ابن‌سینا که همانندی‌هایی با هم دارند، برای این پژوهش برگزیده‌ شد تا ازیک‌سو نظام‌های گفتمانی و ازسوی‌دیگر نوع روایت را در آن‌ها مورد نقدوبررسی قرار دهیم. هردو روایت بیان کوششی جهت دستیابی به اُبژۀ ارزشی است که برخلاف روایت‌های کلاسیک، در دورن کنشگر وجود دارد نه در بیرون از وجود او. در هردو داستان نشانه‌هایی از روایت تعاملی و روایت هم‌آمیخته یا هم‌تنیده به‌چشم ‌می‌خورد و در عقل سرخ افزون‌بر اینها، روایت تطابقی هم وجود دارد. همچنین انواع نظام‌های گفتمانی ‌کنشی، تنشی، شوِشی و بُوِشی را می‌توان در این دو اثر سهروردی جست‌وجو کرد. این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوای کیفی متن و مبتنی بر نظریۀ نشانه ـ معناشناختی در حوزۀ زبان‌شناسی مدرن با تأکید بر الگوی گِرمَس به سامان‌رسیده ‌است.

 
خلیل بیگ‌زاده، لیلا رحمتیان،
دوره ۱۶، شماره ۶۱ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده

نشانه‌هایی که گفتمان یک روایت را به سوی ایجاد کنشی اصلی در هستۀ مرکزی هدایت می‌کنند و به بازتولید معناهایی هوشمند و برنامه‌مدار می‌پردازند، نمایانگر الگوی گفتمان کنشی گرمسی در پهنای روایت هستند. مقدمۀ آثار کلاسیک پارسی بیانگر احساس نویسنده در هنگام پیدایش اثر ‌است. این جستار دلایل گفته‌پرداز را برای آفرینش روایت با کاوشی گفتمانی در جریان خلق روایت و دریافت‌ نشانه‌های کلامی در مقدمۀ منظومه‌ها‌ی مخزن‌الاسرار و اسکندرنامۀ نظامی گنجوی بررسی و چگونگی کنش گفتمانی را در مقدمۀ این مثنوی‌ها تبیین کرده‌ است تا چرایی سرایش منظومه‌ها را براساس گفتمان کنشی گرمسی با تکیه بر بررسی نشانه‌هایی که در مقدمه به احوال نظامی در هنگام خلق آثار اشاره دارند، با رویکردی توصیفی- تحلیلی تبیین کند. این پژوهش تطور حالت‌های نظامی را بر پایه نظریه گفتمان کنشی گِرمَس بررسی کرده و الگوی گفتمان‌های کنشی- ارزشی و کنشی- تجویزی را در هسته مرکزی مقدمه آثار حکمی و اخلاقی این شاعر داستان‌پرداز با استخراج نشانه‌های گفتمانی ترسیم و تحلیل کرده ‌است.


صفحه ۱ از ۱