جستجو در مقالات منتشر شده


۲ نتیجه برای گفتمان ادبی.


دوره ۱۳، شماره ۴ - ( ۷-۱۴۰۱ )
چکیده

جستار‏ پیش‏رو می‏کوشد تا در چارچوب رویکرد نشانه ـ معناشناسی به تحلیل گفتمان ادبی به واکاوی ابعاد پدیداری معنا  در داستان کوتاه «درخت گلابی» اثر گلی ترقی بپردازد. ‏روش ‏تحقیق ‏توصیفی ـ تحلیلی ‏است. ‏درواقع نگارنده سعی دارد تا با تکیه بر گفتمان ادبی نویسنده و به شیوۀ تحلیل نشانه ـ معناشناختی و با تکیه بر حضور پدیداری سوژۀ داستان‏ نشان دهد چگونه گفته‌پرداز ـ راوی ‏مؤلفه‏های پدیداری را در بطن گفتمان می‌پروراند و فرایند تولید‏ و دریافت معنا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد‏ و در این میان گاه کنش‏ روایی را به حاشیه می‌راند و گاه در راستای احیای ‏آن قدم برمی‏دارد. هدف اصلی جستار پیش‌رو پاسخ‌گویی به پرسش‏های زیر است: ۱. ابعاد پدیداری معنا تابع چه مؤلفه‏های گفتمانی و نشانه­ معنایی است و کارکرد آن‌ها چیست؟، ۲. چگونه می‏توان جایگاه کنش را در کلیت نظام گفتمانی اثر حاضر تبیین کرد؟ بنابراین فرضیه‏های پژوهش حاضر از این قرارند: ۱. ابعاد پدیداری معنا در گفتمان برونداد و تابع شوِش ، تنش  و تطبیق  است که دارای کارکرد زیبایی‌شناختی  است؛ ۲. برهم‌کنش این مؤلفه‏ها کنش روایی  را از طریق برهم‌ریختن نظم ‏و ایجاد آشفتگی ‏در افعال مؤثر  به حاشیه می‌راند و درادامه با ثبات نشانه ـ معنایی افعال وجهی و شکل‌گیری درونۀ عاطفی عشق بار دیگر کنش در مرکزیت میدان گفتمانی قرار می‌دهد. بی‌شک این تعاملات با سبک‏های حضور نشانه  ـ معناشناختی پیوندی تنگاتنگ دارند.
 

سعید اخوانی، محسن مراثی،
دوره ۱۷، شماره ۶۶ - ( ۶-۱۴۰۳ )
چکیده

ازآنجاکه بخش عمدۀ نقاشی ایرانی پس از اسلام، در خدمت کتاب‏آرایی و مصورسازی متون قرار داشته است و عمدۀ متونی که مصورسازی شده، کتب ادبی‏اند و با توجه به نقش ویژۀ شعر و ادبیات در تاریخ اندیشۀ ایران، به‏عنوان یک نظام دانایی و معرفتی، موضوعی که مطرح می‏شود این است که در ایران، نسبت میان تاریخ نگارگری و تاریخ ادبیات چگونه بوده و تغییر گفتمان‏های ادبی چه تأثیری بر تاریخ نگارگری داشته است؟ برای روشن شدن ابعادی از موضوع در این مقاله، تلاش شده است تا به برشی از یک مقطع زمانی پرداخته شود که در آن، تاریخ ادبیات دچار گسست و تغییر گفتمان ادبی شده است. در این راستا، نگاره‏های نسخۀ هفت‏اورنگ جامی که در دربار سلطان ابراهیم میرزا مصورسازی شده، مورد خوانش قرارگرفته است. در این بررسی از آموزه‏های نشانه‏شناسی فرهنگی مکتب تارتو و مفاهیم مطرح در ترجمۀ بینانشانه‏ای بهره گرفته ‌شده است. نتایج حاصل از این مقاله نشان داد که با تغییر گفتمان ادبی از زمان جامی تا ابراهیم میرزا، نگارگری نیز در ساحت فرم و محتوا دچار دگرگونی شده است. برخلاف جامی، هفت‌اورنگ برای سلطان ابراهیم میرزا نه ابزاری برای انتقال مفاهیم صوفیانه، بلکه متنی ادبی و هنری بوده و جنبه‏های ادبی و زیباشناختی اثر در اولویت اول او قرار داشته است. این جنبه‏های ادبی و زیباشناختی نیز براساس نگرش‏ها و مفاهیم مکتب وقوع شکل ‏گرفته است.


صفحه ۱ از ۱