---

رویکرد روایت شناختی۱ در بررسی ساختار روایت های داستانی۲، بستر و الگوی منظمی برای تحلیل مؤلفه های اصلی متن روایی، یعنی داستان۳ و متن۴ فراهم می کند. در این جستار، به تحلیل داستان دو دنیا از دیدگاه روایت شناختی پرداخته می شود و به فرض اولیه پژوهش در مورد امکان کاربرد عملی الگوی ساختاری روایت شناختی در روایت داستانی مدرن دو دنیا با بررسی مؤلفه های روایت شناسی در این داستان، پاسخ داده می شود. دلیل انتخاب داستان دو دنیا در بحث ژرف ساخت۵، زمان۶، مکان۷ و کانونی شدگی۸ در باب تضاد۹ و تناقض میان مرگ و زندگی است. نتایج به دست آمده نشان می دهد رویکرد روایت شناختی با مؤلفه های خود که شامل مؤلفه های سطح داستان می شود؛ از قبیل عناصر زمانی: نظم۱۰، تداوم۱۱ و بسامد۱۲؛ مکانی: مکان داستان و مکان متن؛ شخصیت پردازی۱۳: مستقیم و غیرمستقیم (کنش۱۴، گفتار۱۵، وضعیت ظاهری۱۶، محیط۱۷ و قیاس اسامی۱۸)؛ کانونی شدگی۱۹: درونی، بیرونی و وجوه کانونی شدگی (وجه ادراکی، وجه روان شناختی و وجه ایدئولوژیکی)؛ روایتگری۲۰: سطوح روایی (فراداستانی۲۱ و زیرداستانی۲۲)، لایه های روایی (درونی۲۳ و بیرونی۲۴)؛ بازنمایی گفتار و اندیشه۲۵: نقالی۲۶ و محاکات۲۷ (خلاصه داستانی، خلاصه کمتر داستانی محض، بازگفت غیرمستقیم محتوا، سخن غیرمستقیم آزاد) می تواند تحلیلی ساختاری از تمام وجوه روایت داستان دو دنیا عرضه کند.

---

نقدی بر مقاله «ژرف ساخت اسطوره ای رمان رود راوی»

---

بیان مسئله: شهر به مثابه متن و طراحی‏ شهری‏ به مثابه زبان ایجاد متن، ابعاد سازنده‏ی شهر را به دو سطح روساخت و ژرف‏ ساخت دسته ‏بندی می‏ نمایند. روساخت شهر حاصل ژرف‎‏ساخت‏هایی ذهنی و درونی است. روساخت بدون‌توجه به ژرف‏ ساخت‏ فاقد معنااست.
هدف: پژوهش حاضر با هدف استخراج مولفه ‏های اثرگذار بر زبان ‏الگوی شهر و در پی یافتن این است که مؤلفه‏ های ژرف ‏ساختی زبان ‏الگوی طراحی ‏شهری کدام‏اند؟
 روش: پژوهش به روش توصیفی‌تحلیلی و مطالعات کتابخانه‏ای انجام‏ گرفته‌است.
یافته‌ها: الگوهای روساختی شناسایی‌شده‏ی پژوهش عبارتند از الگوی توده‌وفضا، الگوی کاربری‌و‌عملکرد و الگوی دید و منظر. همچنین ابعاد شناسایی شده از ژرف‏ ساخت‏ها، در این پژوهش، شامل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و زیست محیطی می ‏باشند. هر یک از این ابعاد مورد مطالعه قرارگرفت و متغیرهای مستقل هر بُعد که بر الگوهای روساختی تأثیر می‏گذارند، شناسایی ‏گردید. درمجموع تعداد ۲۴ متغیر مستقل از ژرف ‏ساخت‏های شهری کشف‏ شد که به‏ طور مستقیم بر روساخت‏های شهر تأثیرگذارند. تعداد ۴۵ متغیر وابسته از مجموعه‏ ی روساخت‏هایی که به طور مستقیم و قطعی از ژرف ‏ساخت‏ها تأثیر می‏پذیرند یافت گردید.
نتیجه‌گیری: مهم‏ترین بُعد شکل‌دهنده به سکونتگاه بُعد فرهنگی است و پس از آن بُعد زیست‏ محیطی بیشترین تأثیر را بر روساخت می‏گذارند. همچنین برخی الگوهای روساختی، از چند بُعد ژرف‏ ساختی تأثیر می‏پذیرند. متغیرهای مستقل یافت ‏شده در این پژوهش به عنوان مؤلفه‏ های اثرگذار بر زبان‏ الگوی طراحی‏ شهری‏، در قالب نموداری ارائه گردید. نقطه‏ ی اثر هریک از آن‏ها به عنوان متغیرهای وابسته، در همان نمودار، شناسایی و معرفی شدند. به عنوان راهبرد توصیه می‏گردد مؤلفه ‏های یافت شده در این پژوهش به عنوان راهنمای انجام مراحل از مطالعات شناخت تا ارائه ‏ی طرح، مورد توجه ویژه به عنوان چارچوب شکل ‏دهنده به طرح نهایی قرار گیرند.