---

چکیده: مکتب ادبیات تطبیقی فرانسه با تأکید بر تفاوت های زبانی و ملی بیشتردر تلاش بوده است تا تأثیر ادبیات یک کشور را بر ادبیات کشور دیگر در بستری تاریخی مورد بررسی قرار دهد. از سوی دیگر، مکتب امریکایی ، با تغییر نگرش به سؤالات اصلی این حوزه کوشیده است دامنه مطالعات را از حوزه ادبیات صرف به دیگر حوزه های فکری بکشاند و مجال بیشتری را برای پژوهش های سنجشی فراهم آورد. مطالعه حاضر در صدد است تا ضمن بررسی محدودیت های مکتب فرانسه نشان دهد چگونه با تلفیق معیارهای نقد کهن الگویی و قابلیت های مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی می توان دو حوزۀ نقد و ادبیات تطبیقی را (اگر بتوان آنها را دو حوزۀ متفاوت نامید) وارد تعاملی کارآمد و سازنده کرد. این نوع بررسی های بین رشته ای می تواند از کاستی های احتمالی پژوهش های تک ساحتی بکاهد و قابلیت های اَشکال مختلف کهن الگو را در این نوع مطالعات نشان دهد. به منظور ارائه مدلی عملی ، مقاله سپس با تمرکز بر کهن الگوی سایه به بررسی تطبیقی بخشی از دو حماسۀ بیوولف و گیلگمش می پردازد. در پایان نیز کهن الگوی سفر قهرمان به عنوان نمونه ای از کهن الگوهای ساختاری به اختصار مورد بحث و نقد قرار می گیرد.

---

پژوهش پیش‌رو، کوششی است در چارچوب مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی در راستای معرفی نادیا انجمن و نشاندادن رابطۀ تاریخی شعر او با شعر فروغ و نشاندادن تأثیرپذیری وی از شعر فرخزاد. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با رویکرد تطبیقی، مضمونهای فمینیستی شعر فروغ فرخزاد و نادیا انجمن و تلاش آنها را در به تصویر کشیدن هویت زنانه در شعرشان  واکاوی کرده است. یافته‌های پژوهش حاکی است که زن و مسائل مربوط به آن موضوع محوری در شعر این دو شاعر است و مضمونهای مختلفی هم­چون ستیز با مردسالاری، ، نابرابری حقوق زنان و ظلم به آنها، حسرتهای زنانه و...مورد توجه آنان بوده است. این مضمونهای مشترک و توجه به ادبیات فیمینستی در شعر شاعر افغان از تأثیرپذیری او از شعر و اندیشه فروغ فرخزاد نشان دارد. این شاعر با پیروی از فروغ تلاش کرده است تا صدای زنان افغان در دوران کنونی باشد. صدق عاطفه یکی از مهمترین اشتراکات شعری دو شاعر است که بی‌تکلف، دردهای زنان را فریاد زدند. تفاوت این دو شاعر علاوه بر بعد زبانی و تصویرسازی، که فروغ را بسیار متمایز کرده، بیان صریح فرخزاد در سخن گفتن از مسائل زنانه و هنجارشکنی اوست و در مقابل محیط اجتماعی بسته افغانستان باعث شده‌است، زبان شعری نادیا انجمن همچنان از صراحت و هنجارشکنی به دور باشد.
 

---

نادیا انجمن از شاعران جوان افغانستان است که عمری بسیار کوتاه داشت ولی توانست در همین عمر کوتاه جایگاهی در ادبیات فارسی برای خود بیابد. برخی ناقدان، نادیا را به سبب شعر ساده و بی‌آلایش زنانه‌اش و همینطور مرگ زود هنگامش، "فروغ" شعر معاصر افغانستان لقب داده‌اند. اما فروغی که همچون فرخزاد به دورۀ کمال و پختگی نرسید. پژوهش پیش‌رو، کوششی است در چارچوب مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی، در راستای معرفی این شاعر و نشان دادن رابطۀ تاریخی شعر او با شعر فروغ و نشان دادن تأثیرپذیری نادیا انجمن از شعر فرخزاد. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با رویکرد تطبیقی، مضمون­های فمینیستی شعر فروغ فرخزاد و نادیا انجمن و تلاش آنها در به تصویر کشیدن هویت زنانه در شعرشان را، واکاوی نموده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که زن و مسائل مربوط به آن موضوع محوری در شعر این دو شاعر است و مضامین مختلفی هم­چون ستیز با مردسالاری، ، نابرابری حقوق زنان و ظلم به آنها، حسرت‌های زنانه و...مورد توجه آنان بوده است و این مضامین مشترک و توجه به ادبیات فیمینستی در شعر شاعر افغان نشان از تأثیرپذیری او از شعر و اندیشه فروغ فرخزاد دارد و این شاعر با پیروی از فروغ تلاش کرده است تا صدای زنان افغان در دوران کنونی باشد. صدق عاطفه یکی از مهم­ترین اشتراکات شعری دو شاعر است که بی تکلف، دردهای زنان را فریاد زدند. تفاوت این دو شاعر علاوه بر بعد زبانی و تصویرسازی که فروغ را بسیار متمایز کرده است، بیان صریح فرخزاد در سخن گفتن از مسائل زنانه و هنجارشکنی اوست و در مقابل محیط اجتماعی بسته افغانستان باعث شده، زبان شعری نادیا انجمن همچنان به دور از صراحت و هنجارشکنی باشد.