جستجو در مقالات منتشر شده
۲ نتیجه برای مکان داستانی
کاووس حسنلی، سیامک نادری،
دوره ۱۰، شماره ۳۷ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده
در بخشهایی از رمان بوف کورِ صادق هدایت، آشکارا به برخی مکانها اشاره شده؛ اما واقعیتهای مکانی آنگونه با تمهیدات داستانی درآمیخته و نگارش تأویلپذیرانهای پدید آورده که ماهیت مکان واقعی رویدادها را در هالهای از ابهام پیچیده است و بسیاری را برآن داشته تا گمان کنند «رمان بوف کور فاقد زمان و مکان است»؛ درحالی که بخش گستردهای از فضاهای شبهخیالی بوف کور را میتوان با تکیه بر جغرافیای تاریخی «ری و تهران» بازیافت که گستره تاریخی عهود باستان، سدههای میانه و دوره صفوی تا قاجار را دربرمیگیرد. در این مقاله، با تکیه بر نشانههای درونمتنی اثر و انطباق آنها با جزئیات جغرافیای تاریخی «ری و تهران» نقشه مسیر راوی در مکانی واقعی و عینی بازشناسی شده است. براساس یافتههای این پژوهش، اجزای مکان در بوف کور را میتوان در سه مؤلفه مبدأ، مقصد و مسیر حرکت قهرمان بهسوی گورستان و قلعه بیرون شهر بازیابی کرد که با بازنمایی عناصری تازه درپی ابهامزدایی از عنصر مکان در بوف کور صادق هدایت است.
نسرین کاظم زاده، کبری روشنفکر، فرامرز میرزایی، محمدجعفر یوسفیان کناری،
دوره ۱۲، شماره ۴۵ - ( ۴-۱۳۹۸ )
چکیده
تفسیر روانشناختی ادبی، بهعنوان خوانشی معتبر، بیشتر به انگیزههای روانی خالق اثر میپردازد و در تحلیل روانشناختی داستان، غالباً به شخصیت و تفسیر جنبههای روانی وی توجه میکند. اما به دیگر عناصر داستان، همچون مکان که عنصری تأثیرگذار در سیر حوادث داستان و تکامل آن است، پرداخته نمیشود. موضوع اصلی این پژوهش ارائه الگویی برای خوانش روانشناختی مکان داستانی است؛ چراکه مکان هنری داستان عنصری پویا و زنده تلقی میشود که هم اثرگذار است و هم اثرپذیر و هنرمندانه مکان واقعی را بازنمایی میکند و میتواند همچون شخصیت مورد تحلیل روانشناختی قرار گیرد. این مقاله برآن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر رویکرد روانشناسی محیطی که نگاه خاصی به مکان و انسان دارد و دارای مؤلفههایی برای تحلیل روانشناختی مکان است، الگویی جهت تحلیل روانشناختی مکان داستانی بهدست دهد. براساس نتایج، خوانش روانشناختی مکان داستانی با استفاده از مؤلفههای روانشناسی محیطی، آن را از عنصری ثابت، بیروح و واقعنما به عنصری پویا، هنری و واقعگرا و اثربخش در داستان تغییر میدهد که از جایگاه ارزشمندی در شبکه روابط عناصر روایت برخوردار است.