جستجو در مقالات منتشر شده


۲ نتیجه برای مخزن‌الاسرار
چرایی سرایش مخزن‌الاسرار و اسکندرنامۀ نظامی بر پایه گفتمان کُنِشی
خلیل بیگ‌زاده، لیلا رحمتیان،
دوره ۱۶، شماره ۶۱ - ( ۴-۱۴۰۲ )
چکیده
نشانه‌هایی که گفتمان یک روایت را به سوی ایجاد کنشی اصلی در هستۀ مرکزی هدایت می‌کنند و به بازتولید معناهایی هوشمند و برنامه‌مدار می‌پردازند، نمایانگر الگوی گفتمان کنشی گرمسی در پهنای روایت هستند. مقدمۀ آثار کلاسیک پارسی بیانگر احساس نویسنده در هنگام پیدایش اثر ‌است. این جستار دلایل گفته‌پرداز را برای آفرینش روایت با کاوشی گفتمانی در جریان خلق روایت و دریافت‌ نشانه‌های کلامی در مقدمۀ منظومه‌ها‌ی مخزن‌الاسرار و اسکندرنامۀ نظامی گنجوی بررسی و چگونگی کنش گفتمانی را در مقدمۀ این مثنوی‌ها تبیین کرده‌ است تا چرایی سرایش منظومه‌ها را براساس گفتمان کنشی گرمسی با تکیه بر بررسی نشانه‌هایی که در مقدمه به احوال نظامی در هنگام خلق آثار اشاره دارند، با رویکردی توصیفی- تحلیلی تبیین کند. این پژوهش تطور حالت‌های نظامی را بر پایه نظریه گفتمان کنشی گِرمَس بررسی کرده و الگوی گفتمان‌های کنشی- ارزشی و کنشی- تجویزی را در هسته مرکزی مقدمه آثار حکمی و اخلاقی این شاعر داستان‌پرداز با استخراج نشانه‌های گفتمانی ترسیم و تحلیل کرده ‌است.

معرّفی نسخه خطی گنجینه راز با تأمّلی در سه بیت از خمسه نظامی در این نسخه و مقایسه آن با شروح در دسترس

دوره ۲۰، شماره ۸۲ - ( ۲-۱۴۰۲ )
چکیده
نسخهخطی گنجینه راز، اثر اویس‌بن ‌غیاث‌الدّین محمّد رستم‌داری از نویسندگان قرن دهم هجری در دوره صفویه است. نام او در تذکره‌ها نیست. تنها اثر وی در فهرست نسخ خطی، گنجینه راز است. رستم‌داری در این نسخه به شرح ابیاتی از خمسه نظامی و سه قصیده از دیوان ناصر خسرو، تفسیر آیه ۳۵ از سوره نور و آیه ۱۷۲ از سوره احزاب پرداخته‌ است. در این مقاله ضرورت کتابتِ گنجینه راز در عصر صفویه، معرّفی نسخه‌ها، تحلیل و مقایسه یک بیت از مخزن الاسرار و دو بیت از خسرو و شیرین نظامی درگنجینه راز با شروح در دسترس آمده‌ است. نتایج مقاله این است که صورت ظاهری برخی ابیات در این نسخه با ضبط‌های موجود اختلاف دارد. تصوّر رابطه عاشقانه یین تذرو و سرو صحیح به نظر نمی‌آید؛ زیرا در ابیاتی که در قالب مثنوی است  بنا به ضرورت و کمبود قافیه تذرو و سرو با هم قافیه شده‌ است یا تذرو و سرو اسم شخص ‌است.علاوه بر اینها در برخی ابیات به ضعیف بودن، خرامان رفتن و زیبایی پرهای تذرو اشاره شده‌ است. در دو بیت خسرو و شیرین جَفته نهادن فعل مُرکب و به معنی بدل نهادن و مبادله کردن است و گربه‌بید در هیچ یک از متون کهن نظم و نثر فارسی نیست و در زبان فارسی ریشه ندارد.
صفحه ۱ از ۱