---

زبان مجازی به‌وسیله حذف ارجاع، استعاره، کنایه، رمز و غیره همواره مرجع سخن و مدلول خود را پنهان و نفی می‌کند؛ در نتیجه عناصر متن با یکدیگر تنش پیدا می‌کنند. یکی از ابزارهای کارآمد برای گریز از شفاف‌گویی آیرونی است. این صنعت همواره یکی از شیوه-های برخورد انسان با جهان بوده است و بالطبع در بیان نیز ویژگی‌های خاصی را پدید می‌آورد. هدف از نوشتن این مقاله نقد و تحلیل ۹ مقالۀ موجود به زبان فارسی (بر حسب جست‌وجوی نگارنده) در زمینۀ آیرونی به منظور رفع هرچه بیشتر ابهام معنایی این اصطلاح است. روش این تحقیق توصیفی_تحلیلی و ابزارگردآوری اطلاعات برگه‌نویسی و حوزۀ مطالعات کتابخانه‌ای است. طبق یافته‌های این تحقیق آیرونی شگردی است که نویسنده با پنهان‌کاری و بی‌طرف نشان دادن خود، کلام یا موقعیتی دارای دو مفهوم معتبر و دوگانه خلق می‌کند که مفهومی غیر از ظاهر و نمود آن و معمولاً خلافش موردنظر است، به‌نوعی که دریافت خواننده با توجه به بافت کلام یا موقعیت و اغلب با غافلگیری و ریشخند همراه است. مقاله‌های مورد بررسی گذشته از ارزش و جایگاهی که در شناساندن آیرونی دارند، به علت غربی بودن این اصطلاح، و تعدد و ابهام معنایی آن از نقایص و خطاهای علمی نیز برکنار نیستند. نگارندگان این مقاله‌ها اغلب تعریفی نهایی از آیرونی با توجه به نظر منتقدین غربی و داخلی ارائه نکرده و به نقل قول‌ها بسنده نموده‌اند. نکتۀ دیگر اینکه ضعف اساسی این مقاله‌ها بیشتر در ذکر نمونه‌های آیرونی در ادب فارسی است و پژوهشگران گاه در این زمینه دچار اشتباه شده‌اند.