جستجو در مقالات منتشر شده
۲ نتیجه برای زاویۀ دید
دوره ۰، شماره ۰ - ( ۱۲-۱۴۰۲ )
چکیده
زاویۀ دید به عنوان مهمترین وجه ساختار روایی، پنجرهای است که خواننده از طریق آن، صحنههای مختلف داستان و رفتار شخصیتها را مینگرد. نویسنده یا گفتهپرداز، به فراخور هدف و مهارت خود، از شگردهای مختلف زاویۀ دید در روایت استفاده میکند. مقالۀ حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به مطالعۀ زاویۀ دید در حکایت «صیاد و عفریت» و حلقههای روایی وابسته به آن در مجموعه داستانی «هزار و یک شب» میپردازد. در این مسیر از الگوی ژاک فونتنی نشانهمعناشناس معاصر استفاده شده است. وی انواع زاویۀ دید کاربردی را در گفتمان «جهانشمول، تسلسلی، گزینشی، جزءنگر، موازی و رقابتی» میشمارد. بر این اساس، پژوهش به این پرسش پاسخ میدهد که گفتهپرداز در حکایت صیاد و عفریت از کدام زاویههای دید شناختی و چگونه استفاده کرده است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که نویسنده با هر زاویۀ دید و چرخش آن، به معناآفرینی جدید و صورتی نو در داستان میپردازد تا تأثیرگذاری بیشتری در ساختار و رسیدن به معنا و هدف داشته باشد. وی از گونههای مختلف زاویۀ دید شناختی بر اساس غایتمندی استفاده کرده اما «جهانشمول»، به اقتضای دانای کل بودن راوی و بهرهمندی از تکنیک وصف، بیشترین بسامد را در حکایت مذکور و حلقههای روایی آن داشته است.
نسترن شهبازی، بهادر باقری، حسین بیات،
دوره ۱۳، شماره ۵۱ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
براساس دسته‌ای از نظریه‌های روایت‌شناسی، گاه ممکن است راوی و بینندۀ رخدادهای داستانی با هم تفاوت داشته باشند. پیوند این‌دست نظریه‌ها در قالب‌های داستانیای که خود به‌لحاظ ساختمان، صناعت‌محور و دارای ساختار‌های غیرمتعارف‌اند، باعث پیچیدگی فزایندۀ روایت می‌شود. «خانه‌‌روشنان» از مجموعه‌داستان نیمۀ تاریک ماه اثر هوشنگ گلشیری، از این‌گونه داستان‌هاست. روایت این داستان با ساختاری مبتنی بر زاویۀ دید اول‌شخص جمع، در کنار برهم‌خوردگی نظم زمانی و ابهام‌هایی که در فرایند فهم کیستی روایتگر داستان وجود دارد، شناخت راویان را با مشکل مواجه کرده است. این نوشته سعی دارد با تکیه بر زاویۀ دید این داستان، ویژگی‌های منحصربه‌فرد راویان را که شامل سیلان آگاهی و انسان‌وارگی است، بررسی کند و نشان دهد گزینش هوشمندانۀ روایتگر جمعی چگونه توانسته است با منسجم نگه داشتن زبان روایی، درعین غیرمتوازن بودن آگاهی راوی در بخش‌های گوناگون روایت، انسجام ساختاری داستان را حفظ کند.
