جستجو در مقالات منتشر شده
۳ نتیجه برای داغ ننگ
سید علی قاسم زاده،
دوره ۷، شماره ۲۶ - ( ۵-۱۳۹۳ )
چکیده
یکی از زمینههای نقد میان رشتهای استفاده از رویکرد تلفیقی جامعهشناختی- روانشناختی در واکاوی متون ادبی بویژه نمایش موقعیت روانی انسان داغ خورده و هراسان در جامعه استبدادی از خلال آثار داستانی از جمله رمان است. «طناب کشی» نوشته مجید قیصری از جمله رمانهای رئالیستی است که ناظر بر وجهی مغفول در ادبیات داستانی دفاع مقدس، به نمایش سویه مخالف جامعه ایرانی در زمان جنگ؛ یعنی اوضاع زندگی یک خانواده داغ خورده عراقی ایرانیالاصل و کناره گرفته از جنگ تحمیلی میپردازد. این جستار به کمک نظریه بینامتنیت خوانشی رولان بارت، مناسبات بینامتنی اثر را واگشایی کرده، سپس مبتنی بر چارچوب نظری «داغ ننگ» اروین گافمن و رویکرد نظری «احساس کهتری» آدلر تلاش کرده است به واکاوی کیفیت چاره اندیشی شخصیتهای داغخورده برای بازیابی هویت ضایع شده در کنش واکنش اجتماعی بپردازد. از نتایج آن برمیآید متن رمان با سه پیشمتن قرآن کریم، رمان داغننگ هاثورن و مثنوی مولانا پیوند بینامتنی پنهان دارد. همراستایی داغ ننگ فرهنگی و اجتماعی با داغ ننگ قومی- مذهبی که دیگر اعضای خانواده را نیز درگیر میکند، نشانههای بیماری فکری- فرهنگی جامعه مستبد است. از تبعات چنین داغ ننگی برای اعضای خانواده، ناامیدی از پذیرش در جامعه، احساس شومی سرنوشت و ناایمنی، گرفتاری در عقدههای روانی خطرناک چون احساس کهتری(حقارت) است که بیش از همه در پیکره فارس(راوی رمان) ایجاد گشته و او را به واکنش تدافعی و قهری در نتیجه، کینتوزی کشانده است.
دوره ۲۰، شماره ۸۰ - ( ۲-۱۴۰۲ )
چکیده
عالیه عطایی نویسنده ایرانی- افغانی همروزگار ما در مجموعهداستان «چشم سگ» مسائل و مشکلات مهاجران افغانی ساکن در ایران را دستمایه داستانپردازی قرار داده است. مهاجرانی که بیشتر آنها به دلیل ملیت خود از سوی ساکنان سرزمین میزبان دچار داغخوردگی شدهاند و این امر تأثیر چشمگیری بر رفتار و تعاملات اجتماعی آنان نهاده است.. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در پی بررسی و تشریح رفتار شخصیتهای داستانهای این مجموعه براساس اصول اندیشه گافمن بویژه در چهارچوب اندیشه داغ ننگ ملیتی است. نتایج نشان میدهد که رفتارها و تعاملات اجتماعی شخصیتها در داستانهای «شبیه گالیله»، «پسخانه»، «ختم عمه هما» و «فیل بلخی» تحت تأثیر داغ ننگ ملیتی و در داستان «سی کیلومتر» تحت تأثیر داغ ننگ جسمانی است؛ موضوعی که باعث شده است این شخصیتها در مسیر بازیابی هویتهای ضایعشدهشان دچار حالات غیرمتعادل روانی و کنشهای غیرعقلانی شوند.
دوره ۲۰، شماره ۸۱ - ( ۲-۱۴۰۲ )
چکیده
این مقاله به بررسی رمان طوبا و معنای شب نوشته شهرنوش پارسیپور (۱۳۶۸) در چارچوب نظریه داغ ننگ؛ چاره اندیشی برای هویت ضایعشده (اروینگ گافمن، ۱۹۶۳( میپردازد. در نظریه گافمن روابط افراد در زندگی روزانه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این رمان، که روایتگر زندگی طوبا از اواخر دوره قاجار تا دوره پهلوی است به روابط میان شخصیتها از نگاه گافمن پرداخته میشود. پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی انسانشناسانه تلاش خواهد کرد به این پرسش اصلی پاسخ دهد که کدام مضمون داغ ننگ گافمن در این رمان کرد بیشتری دارد. براساس نتایج تحقیق، مهمترین داغ ننگ و برچسبزنیها در رمان طوبا و معنای شب، احساس بیهویتی یا هویتباختگی، انزجار، طردشدگی، جریانستیزی، دگراندیشی اجتماعی و شک در باورداشت شخصیت طوباست که اغلب بنمایههای روانی و فرهنگی دارد. داغ بیاعتباری، دودلی، احساس شومی سرنوشت، ناامنی، وسواس و عقده حقارت و در پی آن، برانگیختگی حس کینتوزی و انتقام است که بیش از هر چیز دیگر طوبا یعنی راوی داستان را دربرمیگیرد.