جستجو در مقالات منتشر شده
۱ نتیجه برای حالات چهار‌گانه
منوچهر تشکری، سید محسن زکی نژادیان،
دوره ۱۳، شماره ۴۹ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
حُسن تعلیل، یکی از آرایههای بدیع معنوی، همواره مورد توجه اهل بلاغت قرار گرفته و اغلب آنان در آثار خویش، به تعریفی کوتاه و ذکر چند شاهدمثال از آن بسنده کردهاند. در این پژوهش، ضمن تحلیل و نقد تعاریف مذکور و اشاره به برخی از نارساییهای آنها، دو تقسیمبندی تازه از این آرایه ارائه شده که برمبنای آن، این ظرفیت هنری شامل دو رکن اساسی و یک رکن غیراساسی است. در تقسیمبندی معنوی، این ارکان ممکن است به چهار حالت مختلف ظاهر شود. در تقسیمبندی لفظی، براساس وجود چند رکن در هر سوی حُسن تعلیل، به سه حالت پدیدار میشود که البته هریک از این‌ها ارزش بلاغی و هنری متفاوتی دارد. در این پژوهش، آشکار میشود که برخلاف نظر بلاغیان، حُسن تعلیل پیوندی خاص با علم معانی دارد؛ زیرا ساخت آن برمبنای جملات پرسشی و خبری است که هدف گوینده معانی ثانوی نهفته در آن جملات است. بهعلاوه به مهمترین اهداف بهکارگیری حُسن تعلیل با ذکر شواهد پرداخته شده که شامل کارکردهایی همچون «مدح، توصیف، صحنهآرایی، حُسن تعلیل برای حُسن طلب و...» است. در بخش پایانی نیز، به پیوند حُسن تعلیل با دیگر آرایههای بلاغی اشاره و تأکید شده که این آرایه بدون حضور عناصر بلاغی دیگر موجودیت ندارد و درواقع کاربرد این آرایهها در قالب جملات پرسشی و خبری به شکلگیری حُسن تعلیل می‌انجامد.
