---

---

شناسایی وتأثیرعوامل محیطی برروی تراکم وپراکنش خارپوستان در منطقه جزرومدی جزیره خارک طی چهار فصل ودرپنج ایستگاه بررسی گردید. درهرایستگاه سه ناحیه فراساحلی، میان‌ ساحلی وفروساحلی درنظرگرفته شد. عوامل محیطی دما، شوری و مواد آلی سنجش شدند. بیشترین و کمترین دما به ‌ترتیب در فصول تابستان (۲۸/۰±۹۴/۳۵) و زمستان (۳۹/۰±۳۴/۱۸) و بیشترین و کمترین شوری به‌ ترتیب در فصول زمستان (۱۴/۰±۶/۴۴) و بهار (۱۸/۰±۳۷) ثبت شد. بیشترین درصد کل مواد آلی (TOM) در فصل تابستان (۷۱/۰±۶۳/۹) و کمترین درصد در فصل پاییز (۱۵/۰±۳۹/۳) مشاهده گردید. به ‌طور کلی چهار گونه خارپوست شناسایی گردید که عبارت بودند از: Holothuria atra، Echinometram athaei، Ophiothrix sarignyi و Asterina burtoni. بیشترین تراکم و تنوع در فصل بهار و کمترین آن در فصول تابستان و زمستان مشاهده شد. فراوان‌ترین خارپوست شناسایی شده در کل سال مربوط به گونه Echinometram athaei بود.

---

حلزون‌های دریایی از جنس Conus به‌دلیل ترکیبات دارویی استخراج شده از سموم آن‌ها بسیار مورد توجه قرار‌گرفته‌اند. برای بررسی ساختار دستگاه تولید سم با دو روش رنگ‌آمیزی، ۱۲ عدد از گونه C. textile از جزیره قشم جمع‌آوری و پس از تثبیت در بوئن، درون الکل به آزمایشگاه منتقل شدند. با شکستن صدف دستگاه تولید سم جدا و قسمت‌های مختلف آن پس از قالب‌گیری و برش، با دو روش رنگ‌آمیزی شامل هماتوکسیلین-ائوزین(HE)و هماتوکسیلین-ائوزین-گرین لایت (HEG) رنگ شده و عکس‌برداری شدند. بررسی با لوپ نشان داد که اندام تولید سم شامل بخش تولید سم، بخش انتقال و تزریق سم است. بخش اولشامل حباب سم و مجرای سم و بخش دوم شامل کیسه رادولا و خرطوم بود. مقاطع رنگ شده به هر دو روش رنگ‌آمیزی نشان داد که حباب سم، دارای فیبر‌های ماهیچه‌ای بوده و در وسط، مجرایی دارد که دارای یک ردیف سلول پوششی است. دیواره مجرای سم از ۳ بخش، شامل لایه خارجی عضله‌ای و لایه داخلی که از سلول‌های اپیتلیالی استوانه‌ای با هستةقاعده‌ای و لومن تشکیل شده‌اند. مقایسه لام‌های رنگ‌آمیزی شده با HEG نشان داد که اجرای سیتوپلاسمی و هسته‌ سلول‌ها خیلی واضح‌تر بوده و به‌خصوص گرانول‌ها به‌راحتی قابل شمارش و حتی بیومتری هستند. اگرچه روش متداول برای رنگ‌آمیزی یعنیHE به‌خوبی بخش‌های مختلف غده را نشان می‌دهد، اما به‌نظر می‌رسد روش HEG علاوه بر تمیز بخش‌های مختلف بافتی، روش مناسبی برای بررسی نقش این اندام در تولید کونوتوکسین‌ها به شکل گرانول‌های ترشحی باشد.

---

براساس بررسی­ انجام شده روی فون مگس ­های خانواده Tephritidae در چهار منطقه در امارات متحده عربی، ۱۱ گونه جمع‎آوری گردید. گونۀ Capparimyia savastani برای نخستین بار از کشور امارات متحده عربی گزارش می‌گردد. تعداد گونه‌های این خانواده در کشور امارات متحده عربی به ۳۴ گونه افزایش یافت. همچنین اولین چک‌لیست گونه‎های خانوادۀ Tephritidae در امارات متحده عربی نیز تهیه شد.

---

در ‌این مقاله، به بررسی تشکیل جزیره‌ها در مراحل ابتدایی فرایند بازیابی از حالت قطعی سراسری پرداخته و اثر تغییر تعداد جزیره‌ها را در روند بازیابی مطالعه می‌کنیم. همچنین، روشی جدید برای تعیین حدود و مرزهای بهینه هر جزیره ارائه شده و قابلیت جبرانساز سری کنترل ‌شده با تایریستور (TCSC) در تسهیل فرایند بازیابی و بهبود پاسخ بهینه ارزیابی می‌شود. تابع هدف، حداقل کردن مقدار انرژی تأمین ‌نشده (ENS) و روش بهینه‌سازی، الگوریتم ژنتیک است. مدلسازی شبکه با کدگذاری کروموزومی ‌خاصی انجام شده و قیود مختلف بهره‌برداری شامل حدود ولتاژ شینه‌ها، حداکثر ظرفیت خطوط انتقال و محدوده توان واحدهای تولید کننده در فرایند بهینه‌سازی و پاسخ نهایی مدنظر قرار گرفته است. در نهایت، شبکه IEEE-۱۱۸bus به‌عنوان سیستم آزمون در ارزیابی قابلیتهای روش پیشنهادی استفاده شده و برخی از نتایج به‌دست آمده، در بخش مطالعات عددی آورده شده است.

---

مقدمه: عقربها از جمله موجودات سمی‌اند که با دارا بودن پراکندگی وسیع در کشورهای خاورمیانه موجب مصدومیت و مرگ انسان و حیوانات اهلی می‌شوند. این موجودات از پراکندگی و استقرار خوبی در مناطق نیمه حاره برخوردارند. در بین ۱۶ جزیره ایرانی خلیج فارس، جزیره کیش به‌عنوان مرکز مهمی برای فعالیتهای صنعتی و تجاری داخلی و خارجی محسوب می‌شود و هر ساله هزاران جهانگرد از طبیعت زیبا و مناطق دیدنی این جزیره دیدن می‌کنند. اهداف: این تحقیق با هدف شناسایی گونه‌های عقرب، فراوانی و پراکندگی آنها در جزیره کیش طی سالهای ۱۳۷۸-۱۳۷۹ انجام شد تا امکان پایه‌گذاری راهکاری به منظور کاهش عقرب گزیدگی و محافظت از بازدیدکنندگان و ساکنان جزیره فراهم آید. مواد و روشها: این بررسی به روش جستجوی شبانه و نمونه‌گیری مستقیم با استفاده از لامپ UV انجام پذیرفت. نتایج: در کل ۳۷۱ نمونه عقرب جمع‌آوری گردید که تحت دو گونه Buthotus jayakari با۳۶۵ نمونه(۳۸/۹۸%) و Buthacus leptochelys با ۶ نمونه (۶۸/۱%) از خانواده Buthidae شناسایی و تشخیص داده شدند. گونه B. jayakari با بیشترین نمونه صید شده به‌عنوان گونه غالب جزیره کیش معرفی می‌شود که از پراکندگی و انتشار یکنواختی در سطح جزیره کیش بر خوردار است، این در حالی است که گونهB. leptochelys دارای پراکندگی محدودی در منطقه بود. نسبت جنسی نر به ماده برای B. jayakari در جمع نمونه‌‌های صید شده معادل ۵۳/۱:۱ تعیین شد. بحث: به‌طور کلی در بررسیهای انجام شده مشخص شد که با توجه به تراکم بالای جمعیتی و پراکندگی وسیع عقرب B. jayakari می‌توان این عقرب را به‌عنوان مهمترین عامل عقرب گزیدگی در جزیره کیش معرفی کرد.

---

---

اهداف: پایش زی‌توده ماهیان یکی از اهداف اصلی مدیریت شیلاتی می‌باشد، که به دلیل مشکلات در مطالعه ماهیان زینتی و صخره‌ای این گروه نسبت به سایر ماهیان کمتر مطالعه شده‌اند. هدف از این پژوهش مطالعه زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای در جزیره لارک،  به‌منظور شناسایی ذخایر و کمک به توسعه صنعت تکثیر و پرورش آنها می‌باشد.
مواد و روش‌ها: زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای در زیستگاه‌های مرجانی، صخره‌ای و نیمه نورگیر جزیره لارک به روش برآورد به روش مشاهده مستقیم در بازه زمانی ۹۸-۱۳۹۷، به‌صورت فصلی مطالعه شد. یافته‌ها: زی‌توده سرپا برآورد شده برای کل ماهیان زینتی در سه ایستگاه پیرامون جزیره در اعماق بین ۱۵-۳متر، ۱۸/۲۵۲۲، ۱۷/۵۲۲۲ و ۱۵/۱۳۲۵ کیلوگرم، و میزان ۳۱/۸۸۴ کیلوگرم برای ایستگاه چهارم (عمق ۴۳ متر)، نتیجه‌گیری گردید. کمینه زی‌توده در بین فصول متعلق به تابستان بوده و نتایج حاصل از آزمون کراسکال والیس نشان داد این فصل با سایر فصول تفاوت معنی‌داری دارد (P<۰,۰۵). به‌علاوه، آزمون تشخیص ازنظر زمانی حاکی از تشکیل دو تابع معنی‌دار بوده که می‌توان نتیجه‌گیری نمود ساختار جمعیتی ماهیان در فصل‌های بهار، پاییز و زمستان بسیار به هم نزدیک و نسبت به فصل تابستان تفاوت محسوسی داشته است.
نتیجه‌گیری: برخی از ماهیان زینتی  قابلیت بهره‌برداری به‌منظور توسعه صنعت آبزی‌پروری و بعضی از ماهیان صخره ای قابلیت صید تجاری را دارند.  این مطالعه اولین گزارش در خصوص برآورد زی‌توده سرپا ماهیان زینتی و صخره‌ای و ماهیان زیست‌بوم‌های مرجانی نیمه نورگیر(MCEs)،  در آبهای کشورمان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌باشد.
 

---

یکی از حفاظت‌های ضروری در شبکه‌‌‌هایی که مجهز به منابع تولید پراکنده است، حفاظت ضدجزیره‌ای می‌باشد. در این مقاله، یک روش نوین برای تشخیص پدیده جزیره‌ای شدن در شرایط مختلف بارگیری و بر اساس به کارگیری و ترکیب شاخص‌های مختلف سیستم ارائه شده است. بمنظور تشخیص پدیده جزیره‌ای شدن، هشت دسته اغتشاش اختیاری که دو دسته از آن‌ها نمایانگر پدیده جزیره‌ای شدن می‌باشد به سیستم تحت بررسی اعمال شده است. تکنیک پیشنهادی در این مقاله فیلترهای شکافدار تطبیقی را بمنظور استخراج فرکانس نوسان شکل موج خروجی واحدهای تولید پراکنده، بعنوان یکی از شاخص‌های سیستم، به کارگرفته است. یکی از مزیت‌های تکنیک پیشنهادی در این مقاله این است که نیازی به تغییر حدود تشخیص پدیده جزیره‌ای شدن در شرایط مختلف بارگیری ندارد.

---

یکی از درون‌مایه‌های اصلی ادبیات داستانی جنوب ایران، پرداختن به مسئلۀ غرب است. نخستین حضور غربی‌ها در ایران به قرن شانزدهم میلادی و فعالیت‌های بازرگانی پرتغالی‌ها در هرمز برمی‌گردد؛ اما مسئلۀ حضور غربی‌ها در ایران هم‌زمان با برجسته شدن مفهوم وطن در دوران مشروطه مورد توجه قرار گرفت. مواجهه‌های گوناگون تودۀ مردم و روشن‌فکران با این مسئله در ادوار مختلف تاریخی ـ اعم از شیفتگی به غرب به‌عنوان نماد پیشرفت و تمدن، ستیز با غرب به‌مثابه منشأ فساد و انحطاط اخلاقی، و نقد و تحلیل آن به‌عنوان هویتی مستقل و برساخته در دوران مدرن ـ به دو دستۀ کلی تقسیم می‌شود: ۱. مواجهه با سوژۀ غرب و شناخت و بررسی پدیده‌ای ناشناخته که برای بازاندیشی دربارۀ ارتباط با آن و بازتعریفِ هویت ایرانی نیازمند شناخت آن هستیم. ۲. مواجهه با غرب به‌عنوان سوژه که جایگاه غرب را در مقام کنشگری و سوژۀ قدرت تبیین می‌کند و وضعیت ابژۀ قدرت (شرق که اینجا مقصود از آن ایران است) را به‌عنوان سوی دیگر دوتاییِ غالب ـ مغلوب مورد بررسی قرار می‌دهد. این پژوهش با بررسی این دو نوع مواجهه در سه اثر داستانیِ مکتب جنوب: داستان کوتاه «آقاجولو» (ناصر تقوایی، ۱۳۴۴)، داستان بلند جزیره (پرویز مسجدی، ۱۳۵۸) و داستان کوتاه «سیاسنبو» (محمدرضا صفدری، ۱۳۶۸) نشان می‌دهد که آنجا که غرب به‌مثابه سوژۀ قدرت مطرح شده است، تنها پیامد آن تشدید و تثبیت گفتمان غرب‌ستیز و تأکید بر ذاتی بودنِ دوتاییِ غرب ـ شرق بوده؛ در حالی که مواجهه با سوژۀ غرب و بررسی و تحلیل آن می‌تواند مسیری را به‌سوی گفتمان پسااستعماری باز کند و گفت‌وگو میان شرق و غرب و درنهایت شکستنِ دوتاییِ تقابلیِ غرب ـ شرق را در پی داشته باشد.
 

---

بحث اصلی این نوشته جنبه‌های رئالیستی رمان «جزیره سرگردانی» است. این جنبه‌ها را در دو گروه از داده‌های رمان بررسی کرده‏ایم: گروه اول مبانی نظری مربوط به رمان‌نویسی و گروه دوم تعدادی از جزئیات متعلق به روش کار نویسنده در داستانپردازی است. در مبانی نظری به دو کارکرد رمان، یکی،رسالت رماندر کشف نامکشوفها و امکانات محتمل هستی و بویژه انسان، و دیگری، بازنمایی حوادث و تجارب تاریخی برای ثبت دورانهای عظیم پرداخته‏ایم. در بحث مربوط به جزئیات متعلق به روش کار نویسنده، عناصر مشابهت‏آفرین میان زندگی واقعی و زندگی داستانی را بدین شرح از رمان استخراج کرده و کارکرد هر یک را جداگانه توضیح داده‏ایم: انعکاس عناصر و بهری از اندیشه‌های فلسفی، انعکاس بخشی از زمان نویسنده در رمان، استفاده از شخصیتهای متنوع و جامع، و وجود مباحثات تاریخی در میان شخصیتها. علاوه بر اینها، تأثیر شخصیت‌پردازی، عرضه پس‌زمینه، به کار گرفتن داده‌های تاریخی، اعتماد به ادراکات شخصی شخصیتهای داستانی و ایجاد تحولات جایگاهی در میان شخصیتهای داستانی و تاریخیاز بابت افزودن به جنبه‏های رئالیستیرمان بررسی شده‏ است. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که اگرچه رگه‌هایی از پست‌مدرنیسم را در این رمان می‌توان دید، جنبه رئالیسم در این رمان از دیگر جنبه‌هاقوی‌تر است و می‌توان آن را در ردیف رمانهای رئالیستی مدرن قرن بیستم جای داد.
 

---

گردشگری در مفهوم پایداری، دربرگیرنده پردازش معنایی خاص خود است. زایش این مفهوم در ادبیات گردشگری، حاصل تلاش درجهت دستیابی به پایداری در تمامی زمینه‏های توسعه است. توسعه پایدار از نظر زیست‏محیطی، غیر مخرب؛ ازنظر فنی، متناسب؛ از نظر اقتصادی، پویا و از نظر اجتماعی، قابل پذیرش مردم است. حال اگر توسعه پایدار یکی از اهداف عینی این عصر از صنعت گردشگری است، پس، اندازه‏گیری عملکرد و اثراتش در مقصدهای گردشگری یک ضرورت است. این پرسشی است که از سال ۱۹۹۰ در علم گردشگری ایجاد شده است: چگونه می‏توان ترقی و پیشرفت مقصدهای گردشگری را به سمت توسعه پایدار گردشگری اندازه گرفت؟ هدف این مقاله، انتخاب واجرای مدلی مناسب برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش است. برای این منظور، مدل مفهومی سنجش توسعه پایدار گردشگری"کو" انتخاب گردید. این مدل، با فرایندی هدفمند بر اساس رویکردهای کل‏نگرانه و جزئی ‏نگرانه مدل‏سازی شده است. برای سنجش توسعه پایدار گردشگری در جزیره کیش براساس این مدل، مراحل زیر طی یک فرایند هدفمندی به­کار گرفته شده‏اند: شناسایی و مشخص کردن سیستم‏های توسعه گردشگری جزیره کیش، تعیین ابعاد و شاخص های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش، انتخاب مقیاس پایداری، تعیین درجه بندی پایداری و نهایتا، بسط نقشه های سنجش (BTS,ATSI) گردشگری پایدار جزیره کیش. برای انجام این فرایند، ابتدا پیمایش پرسشنامه‏ای جهت گردآوری داده‏ها از سه عنصر اصلی توسعه پایدار گردشگری (گردشگران، جامعه میزبان و کارشناسان محیط زیست) انجام پذیرفت و سپس نتیجه تجزیه و تحلیل داده‏ها بر اساس مقیاس پنج قسمتی پایداری بر روی نقشه بارومتر گردشگری پایدار (BTS) نشان داده شد، نتایج به‏دست آمده حاکی از درجه پایداری بینابین برای شرایط جاری توسعه گردشگری در جزیره کیش است و درجه پایداری سیستم انسانی بالاتر از سیستم طبیعی ملاحظه شد. همچنین مدل ATSI نیز به‏عنوان مکملی برای تجزیه و تحلیل BTS به کار برده شد تا سطوح منفرد پایداری شاخص‏های گردشگری پایدار جزیره کیش مشخص شوند. بدین ترتیب، شاخص سروصدا حاکی از آرامش محیط، بالاترین درجه پایداری و شاخص انجام بازرسی‏های زیست‏محیطی، از کمترین درجه پایداری نسبت به سایر شاخص‏های توسعه پایدار گردشگری جزیره کیش برخوردار است.

---

هدف از مطالعه حاضر جداسازی و شناسایی باکتری های بومی تولید کنند آنزیم آلفا آمیلاز همزیست با درختان حرا در جزیره قشم ، هرمزگان ، ایران بود. در این مطالعه ۴۵ باکتری از ریشه و برگ Avicennia marina از سواحل غربی جزیره قشم (کنارسیاه) جداسازی شد. از میان آنها ۱۸ سویه توانایی تولید آلفا آمیلاز را داشتند. آنالیز توالی ژن ۱۶S rRNA مربوط به سویه های دارای بیشترین تولید آنزیم نشان داد که هر دو سویه جداسازی شده متعلق به جنس باسیلوس شامل Bacillus sp.HR۱۰ و Bacillus sp.HR۱۱ می باشند. بر اساس نتایج تاثیر دما و pH بر روی تولید آنزیم نشان داده شد که سویه های  HR۱۰و HR۱۱ دارای بیشترین تولید آنزیم به ترتیب در دمای ۳۵ و ۳۰ درجه سانتی گراد و ۸ pH می باشند. نتایج تعیین ویژگی بیوشیمیایی آنزیم نشان داد که سویه های HR۱۰ و HR۱۱ دارای بیشترین فعالیت آمیلازی در دمای ۷۰ و ۶۰ درجه سانتی گراد و pH بهینه ۸ می باشند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که باکتری های همزیست جدا شده از A. marina منبع بالقوه ای از آنزیم آلفا آمیلاز بوده که دامنه گسترده ای از دما و pH را متحمل می شوند. بطور کلی براساس نتایج حاصل، این سویه های باکتریایی می توانند منبع مناسبی جهت تولید آنزیم آمیلاز متحمل به حرارت با پایداری عملکردی بالا جهت کاربرد در صنعت باشند.

---

بررسی روند تغیرات دمایی رخ داده در خلیج فارس می تواند جهت تعیین الگوی تغییرات آب و هوایی منطقه و بررسی تاثیر این تغییرات بر روی زیستمندان آبزی موجود در آبهای خلیج فارس موثر باشد. این تحقیق به منظور بررسی میزان تغییرات دمای سطح آب و تغییرات ناهنجاری آن در جزایر خارگ و هندورابی، با استفاده از داده های دوباره واکاوی شده برنامه دسترسی به داده های بخش زیست محیطی سازمان مدیریت اقیانوسی و جوی ایالات متحد آمریکا انجام گرفته و دمای روزانه سطح آب دریا و داده های ناهنجاری آن را در دوره زمانی ۳۵ ساله را مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که میانگین سالانه دمای سطح آب در طول ۳۵ سال در جزایر خارگ و هندورابی حدود ۱ درجه سانتی گراد و میانگین ناهنجاری دمای سالانه سطح آب در این جزایر حدود ۲ درجه سانتی گراد افزایش یافته است. شیب این روند افزایشی در جزیره خارگ شدیدتر از جزیره هندورابی بود. این بررسی نشان داد که همزمان با گزارش رخ داد سفید شدگی آبسنگ های مرجانی در خلیج فارس در سال‌های مختلف دمای سطحی آب دریا و ناهنجاری دمای سطحی آب دریا افزایش داشته است. مهمترین رخ داد سفید شدگی در خلیج فارس در سال ۲۰۱۷ رخ داد که بیشترین میزان افزایش دما را می توان در سال ۲۰۱۷ مشاهده کرد. با ادامه روند افزایشی دمای آب در سال‌های آتی، احتمالا شرایط زیستی برای مرجان‌های خلیج فارس نامساعدتر شده و صرفا برخی گونه‌های مقاوم بتوانند به حیات خود در این خلیج ادامه دهند.
 

---

فانتزی یکی از گونه‌‌های داستان است که در سده‌‌های اخیر در ادبیات کودک و نوجوان مورد توجه قرار گرفته است. تسخیرشدگان جزیره بادیان رمانی در ردۀ نوجوان به نویسندگی بدری مشهدی است. در پژوهش حاضر این داستان به روش تحلیلی ـ توصیفی و کتابخانه‌‌ای، از نظر عناصر و ساختار فانتزی و ادبیات اقلیمی مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش تعریف جدیدی از گونه فانتزی، تحت عنوان فانتزی اقلیمی ارائه و با بررسی رمان مذکور نشان ‌داده ‌شده است که داستان تسخیرشدگان جزیره بادیان یک فانتزی اقلیمی است. همچنین نویسنده با استفاده از ژانر فانتزی اقلیمی علاوه‌بر آنکه  به خلق داستانی گوتیک و ترس‌آور با فضایی بومی اقدام کرده است نه‌تنها نیاز به هیجان‌طلبی نوجوانان را برآورده ساخته، بلکه توجه نوجوان را از نمونه‌های مشابه خارجی به نمونه بومی و ایرانی معطوف کرده است. همچنین از گونه فانتزی اقلیمی برای آشنایی مخاطبان با فرهنگ، تاریخ، آداب ‌و رسوم، خرافات و ... یک منطقه خاص بهره‌ گرفته است. بنابراین این داستان را می‌‌توان نمونه یک داستان فانتزی اقلیمی ایرانی قلمداد کرد.

---

اهداف: با شروع افزایش فعالیت‌های انسانی در شهر، پوشش گیاهی و طبیعی همواره کاهش یافته و در نتیجه جای خود را به پدیده جزیزه حرارتی می‌دهد. پدیده جزایر گرمایی (UHI) معمولا توسط میزان دمای سطح زمین (LST) ارزیابی می‌شود. تأثیرات منفی دمای سطح زمین بر اقلیم شهری می‌تواند به وسیله افزایش ناگهانی بارندگی و تاثیرات غیر منتظره آب‌و هوایی نمایان شود. بنابراین پایداری مراکز جمعیتی با خطر و تهدید جدی روبرو خواهد‌بود. علاوه بر عوامل اقلیمی، تغییرات و تحولات جمعیتی ناشی از سکونت نیز می‌تواند بر میزان دما و حرارت شهر تاثیرگذار‌باشد. هدف این پژوهش، شناسایی مولفه‌های اثرگذار بر میزان حرارت سطوح‌شهری و بررسی رابطه میان تغییرات و تحولات جمعیتی و تغییرات حرارتی در مناطق ۲۲‌گانه کلانشهر‌تهران می‌باشد.

روش‌ها: در راستای دست‌یابی به هدف پژوهش، تغییرات دمای سطح شهر بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۵ از طریق تصاویر ماهواره‌ای Landsat ۸ مورد تخمین قرار‌گرفته و در نهایت با توجه به تحولات و جابجایی‌های جمعیتی در مناطق‌ ۲۲‌گانه شهر‌تهران قیاس تطبیقی بصورت فضایی- مکانی بین این دو متغیر مورد سنجش و ارزیابی قرار‌گرفته‌است.

یافته‌ها: نتایج حاکی از آنست که در۱۲ منطقه شهرداری، میان تغییرات و تحولات جمعیتی و تغییرات حرارتی، رابطه مستقیم وجود‌دارد. در ۸ منطقه، این رابطه معکوس و در ۲ منطقه از مناطق ۲۲‌گانه، میان تغییرات جمعیتی و حرارتی، رابطه معنادار مشاهده نشده‌است.

نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان دریافت که میان تحولات جمعیتی و تغییرات دمایی در کلانشهر‌تهران رابطه معنادار وجود‌ دارد. افزایش حرارت سطح زمین که به معنای قرار گرفتن بیشتر انسان در معرض گرما‌است، کیفیت زندگی را دستخوش تغییراتی خواهد‌کرد.

---

مدیریت یکپارچه مناطق ساحل فرآیندی پویا و پیوسته است که برای توسعه پایدار مدیریت مناطق ساحلی در نظر گرفته شده است. با توجه به موقعیت استراتژیک جزیره هندورابی از نظر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار و استفاده بهینه از منابع موجود، اجرای طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی (ICZM) در محدوده این جزیره امری ضروری به نظر می‌رسد. تعیین خط‌خطر، بخش اصلی در مدیریت مستقیم یکپارچه سواحل در منطقه خشکی است. در این تحقیق با نگرشی جدید از روابط ساده مهندسی به منظور تعیین خط‌خطر برای دوره‌های بازگشت ۵، ۲۰ و ۵۰ ساله استفاده شده است. برای انجام محاسبات، داده های خام مورد نیاز از پروژه مدلسازی امواج دریاهای ایران (ISWM) استخراج شده است. همچنین تأثیر عوامل مختلف شامل سرعت باد منطقه، زاویه برخورد باد، ارتفاع موج برخوردی، شیب ساحل، دوره بازگشت و... بر روی خط‌خطر در اطراف جزیره مورد بررسی قرار گرفته است. تعیین خط‌خطر به عنوان بخشی از مدیریت مستقیم در راستای مدیریت نوار ساحلی، بسیار مهم و ضروری می‌باشد.

---

این مطالعه تأثیر ترکیب بستر در توزیع ماکروبنتوزها را با استفاده از شاخص جدید محدوده پوشش (CRI) و متغیرهای شاخص های تنوع و مجموعه داده های ماکروبنتوزی به دست آمده در طی یک دوره ۱۲ ماهه بین ماه های تیر ۱۳۹۴ و تیر ۱۳۹۵ بین ۶ ترانسکت نمونه برداری از ۲ ایستگاه ارزیابی می کند. همه ترانسکت های انتخاب شده در منطقه ساحلی جزیره هرمز در خلیج فارس واقع شده اند و دارای بستر از نوع سخت با ترکیبات مختلف بودند. بر این اساس، نمونه های ماکروبنتوزی هر ایستگاه از ۳ نوع بستر سخت گرفته شدند: تخته سنگ، قلوه سنگ، خرده سنگ. به منظور بررسی فراوانی ماکروبنتوزها از CRI و شاخص های تنوع (سیمپسون، شانون- وینر، پیلو، بریلویین، منهینیک، مارگالف و برگر- پارکر) استفاده شد. همچنین CRI به طور آزمایشی با اختصاص به محدوده فراوانی مورد بررسی ماکروبنتوزها به ۳ دسته محدوده پوشش (وسیع، متوسط، باریک) انتخاب شد. مرز CRI برای دسته ها برآورد شد. تجزیه و تحلیل CRI و شاخص های تنوع، خوشه مشابهی را در ایستگاه های نمونه برداری نشان داد. این یافته ها نشان می دهد که در ارزیابی فراوانی ماکروبنتوزها، CRI شاخص ساده تری از شاخص های تنوع است، چرا که CRI تنها بر اساس فراوانی افراد گونه ها است اما شاخص های تنوع هم بر اساس فراوانی افراد گونه ها و هم تعداد گونه ها می باشند. از این رو، CRI به دلیل دامنه های مختلف آن از نمونه های کوچک تا بزرگ، گونه های نادر تا غالب و گونه های منفرد تا پولیپ از کلنی ها به یک شاخص اکولوژیکی عمومی در آمده است. کار آینده باید بر روی گسترش پایگاه داده ها برای آزمودن CRI در دیگر انواع بستر متمرکز شود. در نهایت، نتایج این مطالعه ممکن است نه تنها برای کشورهای در حال توسعه، بلکه برای هر سازمان در تلاش برای استفاده از شاخص های متکی بر ماکروبنتوزها با منابع مالی و دانش محدود، مفید باشد.
 

---

جایگزینی پوشش‌های گیاهی با آسفالت و بتن و تغییر کاربری‌ اراضی از عوامل اصلی انتشار گرماهای انسان‌ساز به شمار آمده که باعث افزایش دمای محیط‌زیست شهری و منجر به ایجاد جزیره حرارتی شهری می‌شود. یکی از موضوعات اساسی در بررسی و پایش جزایر حرارتی شهری، واکاوی و شناسایی تغییرات زمانی و مکانی آن­ها است که در این رابطه آمار فضایی به‌خوبی توانسته است به این مهم بپردازد. در این پژوهش تلاش شده است تا با استفاده از سنجنده TM ماهواره Landsat۵ و سنجنده‌های OLI و TIRS ماهواره Landsat۸، تغییرات زمانی و مکانی دمای سطحی شهر زنجان مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور ابتدا تصاویر مربوط به ۴ دوره زمانی سال‌های ۱۹۸۷، ۱۹۹۹، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۶ گردآوری و سپس با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا، داده‌های دمایی موجود در شهر زنجان استخراج گردید. در مرحله بعد با استفاده از آماره خودهمبستگی فضایی موران و شاخص G به تحلیل فضایی داده‌های دما پرداخته شد. براساس نتایج تحقیق مشخص شد که بیشترین مقادیر دمایی در شهر زنجان مربوط به مناطق دارای زمین‌های بایر و کمترین مقادیر در مناطق حاوی پوشش گیاهی، کاربری‌های مرکزی‌ شهر و بافت‌های فرسوده رخ داده است. تحلیل خودهمبستگی فضایی موران در سطح اطمینان ۹۹ درصد نشان داد که داده‌های دمای سطحی شهر زنجان دارای ساختار فضایی بوده و به شکل خوشه‌ای توزیع شده‌اند. نتایج شاخص Gi* نیز نشان داد که در تمامی سال‌های موردمطالعه دمای حداکثر متعلق به زمین‌های بایر بوده است.

---