جستجو در مقالات منتشر شده
۱ نتیجه برای (مطالعات) حافظه
زهرا جان‌نثاری لادانی،
دوره ۱۷، شماره ۶۸ - ( ۱۲-۱۴۰۳ )
چکیده
این مقاله به بررسی رمانِ آدم‌نما، نوشتۀ ضحی کاظمی، از چشم‌انداز مطالعات حافظه می‌پردازد و دو هدف کلیدی را در نظر دارد. هدف نخست، کنکاش در تأثیر فناوری‌های پیشرفته در جامعۀ پادآرمان‌شهریِ آدم‌نما بر حافظۀ شخصیت‌ها و تغییر هویت انسانی آن‌هاست. هدف دوم بررسی ارتباط عمل روایت‌پردازی و روایتگری رمان با حافظه و کارکردهای آن و در نگاه گسترده‌تر ارتباط آن با شکل‌گیری عمل سیاسی و ایجاد تغییر در اجتماع است. ضرورت این پژوهش در آن است که آدم‌نما در دورانی نگارش می‌یابد که پیشرفت‌ِ پرشتاب فناوری‌های گوناگون خواه‌ناخواه به دغدغه‌های بسیاری پیرامون تأثیر این پیشرفت‌ها بر ذهن، حافظه، هویت فردی و جمعی، و فرهنگ دامن می‌زند، و به این ترتیب، بررسی این دغدغه‌ها در بوتۀ ادبیات یک پاسخ طبیعی و بهنگام است. در این راستا، مطالعۀ حاضر از چارچوب نظری موجود در حوزۀ مطالعات حافظه بهره می‌برد و به فراخور نیاز، خوانشی نزدیک از بخش‌هایی از رمان ارائه خواهد کرد. به این ترتیب، موضوعات کانونی چون حافظۀ آشکار و حافظۀ روندی، ارتباط حافظه با فناوری و شکل‌گیری هویت، و نیز پیوند حافظه با سیاست و روایت در رمان تبیین خواهد شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که فناوری‌های نوین در حوزۀ زیست‌شناسی در جامعۀ پادآرمانیِ آدم‌نما ابزاری برای مهار و شکل‌دهی به هویت انسانی است که او را در مسیر تکوین به سوی وضعیت پساانسان قرار می‌دهد. در مقابل، روایت می‌تواند ابزاری برای حفظ هویت انسانی محسوب شود و با خلق نگرش و کنش سیاسی، جامعه را به سوی آگاهی، مقاومت و تغییر پیش برد.
