جستجو در مقالات منتشر شده


۱۴۳ نتیجه برای شمس


دوره ۲۱، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۶ )
چکیده

در سال‌های اخیر پیشرفت تکنولوژی‌های سنجش از دور و افزایش تنوع داده‌های قابل استفاده موجب شده تا ارزیابی و قابلیت‌سنجی داده‌های مختلف از اهمیت زیادی برخوردار بوده و به همین دلیل به عنوان مسأله‌ای که کمتر در تحقیقات گذشته بدان پرداخته شده است، هدف اصلی این تحقیق قرار گیرد. در این تحقیق داده‌های مستخرج از تصاویر وردویو-۲ و اسپات-۵ شامل اطلاعات بافتی این تصاویر و نیز خصوصیات آماری مستخرج از داده‌های لیدار به صورت مستقل برای تخمین پارامترهای ساختاری جنگل کاج تک‌گونه[۱] استفاده گردید و نتایج حاصل از هر داده با نتایج حاصل از داده‌های دیگر مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد در حالی که داده‌های وردویو-۲ برای برآورد تراکم و قطر درختان دارای بهترین عملکرد است، داده‌های لیدار برای تخمین ارتفاع میانگین و حجم درختان مناسب است. در ضمن تفاوت آماری معنی‌داری بین داده‌های مختلف سنجش ازدور برای برآورد رویه سطح درختان وجود ندارد، همچنین در میان پارامترهای ساختاری، در حالی که ارتفاع میانگین و قطر درختان با خطایی قابل قبول برآورد شدند، تخمین تراکم، حجم و رویه سطح درختان با دقت کمتری انجام شد.
[۱]. Pinus Radiata 

دوره ۲۱، شماره ۱۵۴ - ( آذر ۱۴۰۳ )
چکیده

ویبریو کلرا یکی از پاتوژن های مهم انسانی است که از طریق آب و غذای آلوده منتقل می شود. بیماری های ناشی از ویبریو کلرا در استان قم به دلایل شرایط آب و هوایی خاص اندمیک است. این مطالعه با هدف بررسی میزان شیوع ویبریو کلرا در آب و سبزیجات استان قم، حضور ژن های حدّت و بررسی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی آن ها انجام شد. در یک دوره دو ساله (۰۰۴۱-۱۳۹۹) ، ۱۲۰نمونه آب های کشاورزی(۷۰ نمونه) و سبزیجات (۵۰ نمونه) تولید شده در استان قم جمع آوری شدند. نمونه ها روی محیط اختصاصی کشت داده شدند. کلنی های مشکوک رنگ آمیزی گرم شده و آزمون ­های بیوشیمیایی روی آنها انجام شد و با آزمایش سرولوژی، سروتیپ ویبریو کلرا شناسایی شد. سپس بررسی حضور ژن های حدّت  با روش PCR و همچنین ارزیابی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در جدایه ها با روش انتشار در آگار  بررسی شد. بطور کلی از ۱۷ نمونه (۱۶/۱۴% (باکتری ویبریو کلرا جدا شد که همه Non-O۱ بودند. میزان آلودگی آب و سبزیجات به این باکتری به ترتیب ۲۸/۱۴% (۱۰مورد) و ۰۰/۱۴% (۷ مورد ) بود. در ارزیابی ملکولی، میزان فراوانی ژن های حدّت شامل  toxR(۳۲ /۸۸%( ، rtxA  (۸۲/۵۸%)،  hlyA (۰۵/۴۷%)، chxA (۸۸/۵%) بود، و۱۰۰ % جدایه ها فاقد ژن هایctxA،ace  و tcpAبودند. بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی مربوط به آمپی سیلین و آموکسی سیلین (۲۹/۳۴ %) و سپس به ترتیب سفوروکسیم (۴۶/۱۷%)، ایمی پنم (۷۶/۱۱%سفوکسیتین و تری متوپریم-سولفومتوکسازول (۸۸/۵%) بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که ویبریو کلرا Non-O۱ در آب و سبزیجات استان قم وجود دارد. لذا به عنوان یک منشاء مهم ایجاد بیماری برای انسان، نظارت بهداشتی مستمر بر آب و سبزیجات و ضد عفونی مناسب این مواد غذایی دارای اهمیت زیادی است.

دوره ۲۱، شماره ۱۵۷ - ( اسفند ۱۴۰۳ )
چکیده

گل ختمی یکی از گیاهان حاوی موسیلاژ است که اثر درمانی موسیلاژ آن بر غشای مخاطی بافت و بهبود زخم معده به اثبات رسیده است. موسیلاژ این گیاه از L-رامنوز، D-گالاکتوز، اسید گالاکونونیک و اسیدD- گلوکورونیک تشکیل شده است. پلی‌ساکاریدهای یافت شده در ایـن گیـاه خاصـیت آنتـی‌اکسـیدانی دارنـد. عمده فعالیت آنتی‌اکسیدانی این گیاه مربـوط بـه ترکیـب آلفـا توکوفرول آن می‌باشد. صمغ‌های استخراج ‌شده از منابع مختلف دارای خصوصیات عملکردی و رئولوژیکی متفاوتی نسبت به یکدیگر بوده که شرایط استخراج تأثیر بسزایی بر این خواص دارد. در این پژوهش راندمان استخراج موسیلاژ گل ختمی به عنوان یک منبع جدید هیدروکلوئیدی مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور اثرات توان مایکروویو (۸۵۰-۲۵۰وات)، نسبت آب (۹۰-۵۰) و زمان (۱۰-۲ دقیقه) بر راندمان استخراج بهینه‌سازی شد. راندمان استخراج صمغ در دامنه %۴/۴ تا %۶/۱۱ به دست آمد. کمترین میزان استخراج در نسبت آب ۷۰، زمان ۲ دقیقه و توان ۵۵۰ وات به دست آمد و بیشترین میزان استخراج در نسبت آب به دانه ۸۰، زمان ۴ دقیقه و توان مایکروویو ۷۰۰ وات بود. با توجه به نتایج حاصـل از تجزیـه واریـانس داده‌هـا، مدل درجه دوم بهترین مدل برای توصیف داده‌ها می‌باشد. در توان­های پایین افزایش نسبت آب به دانه منجر به افزایش راندمان استخراج شد. افزایش راندمان استخراج با افزایش نسبت آب به دانه را می‌توان به وجود حلال بیش­تر نسبت داد که نیروی محرکه برای انتقال جرم صمغ از دانه­­ها را تشدید می­نماید.
 

دوره ۲۱، شماره ۱۵۷ - ( اسفند ۱۴۰۳ )
چکیده

این پژوهش با هدف بررسی پتانسیل پروبیوتیکی سویه Levilactobacillus brevis KKP ۳۹۴۵  جدا شده از ماست محلی انجام شد. ابتدا سویه، از نظر ویژگی‌های پروبیوتیکی از قبیل مقاومت به اسید ( pH۲ ،۳ و ۴)، هیدروفوبیسیتی، مقاومت به صفرا (۳/۰، ۵/۰و۷/۰)، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (DPPH و (ABTS و جذب کلسترول مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت ضدمیکروبی (دیسک دیفیوژن آگارو چاهک آگار) سویه در مقابل ۶ پاتوژن شاخص غذایی (Escherichia coli، Staphylococcus aureus، Bacillus subtilis، monocytogenes Listeria،  Salmonella typhimuriumوShigella dysenteriae ) بررسی شد. توانایی تولید آمین بیوژنیک، عدم فعالیت همولیتیک و DNase نیز ارزیابی شد. بر اساس نتایج، این سویه توانایی مقاومت در برابر نمک صفراوی تا غلظت ۵/۰% را داشت. با کاهش pH ​​از۴ به ۲، کاهش قابل توجهی در تعداد سلول‌های زنده مشاهده شد و از ۳۰/۹ به ۷۸/۸ Log CFU/mL کاهش یافت. علاوه بر این، تعداد سلول‌های زنده سویه در pH​​۴ با افزایش زمان از صفر به ۳ ساعت از۳۰/۹ به ۲۵/۸ Log CFU/mL کاهش یافت. بیشترین اثر بازدارندگی سویه در مهار باکتری ‌S. aureus و کمترین بازدارندگی بر E. coli مشاهده شد. پاسخ به‌دست آمده از فعالیت همولیتیکی و DNase منفی بوده و میزان توانایی سویه در کاهش میزان کلسترول ۶/۰ ± ۴۴/۴۴ به‌دست آمد. میزان درصد مهار رادیکال‌های آزاد در روش DPPH و  ABTS به ترتیب،۳/۴۸ و۵۰/۵۰ بود. Lev. brevis KKP ۳۹۴۵  نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های نیتروفورازون، نالیدیکسیک، پنیسیلین و سیپروفلوکساسین حساس بود. نتایج نشان داد Lev. brevis KKP ۳۹۴۵ ویژگی‌های پروبیوتیکی قابل قبولی داشت و می‌توان از آن به‌عنوان یک باکتری پروبیوتیک در محصولات غذایی بهره برد.
 

دوره ۲۲، شماره ۷ - ( تیر ۱۴۰۱ )
چکیده

در این پژوهش، به مدلسازی دینامیکی سه بعدی یک چهارپره حامل با کابل در حضور بار‏ مولد نیروهای تصادفی پرداخته می‏‌شود. در بسیاری موارد عملی با محموله‏‌هایی سروکار داریم که بر مبنای دینامیک ذاتی خود یا برهمکنش با محیط قادر به تولید نیروهای نوسانی با دامنه و فرکانس تصادفی هستند که این موضوع می‌‏تواند به شدت دینامیک سامانه حامل را تحت تاثیر قرار دهد. نوآوری پژوهش حاضر، درنظرگیری این نیروها و نمایش تاثیر آنها بر دینامیک چهارپره است. همچنین جهت انطباق بهتر مدل با سامانه واقعی، فرض می‌‏شود که نقطه اتصال کابل منطبق بر مرکز ثقل پرنده نبوده و اینرسی کابل در فرایند مدلسازی در نظر گرفته می‏‌شود. در این راستا، معادلات حرکت سامانه بر مبنای هر دو روش اولر-لاگرانژ و نیوتن-اولر استخراج خواهند گردید. پس از دستیابی به معادلات حرکت، صحت مدل دینامیکی در سه مرحله مورد بررسی قرار می‏‌گیرد. در گام نخست با انجام شبیه‏‌سازی، اعتبار مدل غیرخطی مورد سنجش قرار گرفته و تحلیل دینامیکی صورت می‏‌پذیرد.  در گام بعد با ارزیابی ساختار مدل، نشان داده می‌‏شود که معادلات حرکت برخی ویژگی‏‌های ساختاری یک مدل دینامیکی مطلوب را برآورده می‌‏نماید. سپس، با برابر صفر قرار دادن برخی پارامترها و متغیرها، نشان داده می‏‌شود که مدل‏‌های ساده‏‌تر ارائه شده در برخی مراجع را می‌‏توان از مدل جامع مذکور بدست آورد. در آخر به بحث و نتیجه‏‌گیری حاصل از کار پرداخته خواهد شد.


دوره ۲۲، شماره ۱۰ - ( مهر ۱۴۰۱ )
چکیده

فرآیند جت‌آب ساینده، امروزه به دلیل قابلیت ها و ویژگی های منحصر بفردی که دارد از جمله: توانایی برش اشکال پیچیده و همچنین برش طیف گسترده ای از مواد و عدم ایجاد اعوجاج حرارتی در محل برش، به یکی از روش های برش‌کاری محبوب تبدیل شده است..دقت قطعات ساخته شده توسط این فناوری عمدتا ًبه انتخاب پارامترهای برش بستگی دارد، پارامترهای فرآیند در نظر گرفته شده در این آزمایش شامل، فشار جت آب، سرعت پیشروی، فاصله نازل تا سطح قطعه کار و زاویه برخورد جت می‌باشد. ورق مورد استفاده در این مطالعه آلومینیم ۷۰۷۵ با ضخامت ۲۵ میلی متر است. در این پژوهش برای فشار جت آب، سرعت پیشروی و فاصله نازل تا سطح قطعه کار هرکدام سه سطح و برای زاویه برخورد جت دو سطح در نظر گرفته شد. همچنین به منظور بررسی کیفیت سطح برش خورده ورق، به بررسی تاثیر پارامترهای فرآیند ، بر روی عرض بالا و پایین بخش برش خورده قطعه و همچنین شیب سطح برش خورده، پرداخته شده است. پس از انجام آزمایش‌ها در نهایت شکاف برش ایجاد شده با این فرآیند از ویژگی‌های هندسی خاصی برخوردار بوده که در برخی موارد از محدودیت‌های فرآیند محسوب می‌شود. نتایج نشان داد تغییر جهت جت آب از وضعیت عمود بر سطح قطعه کار،  با وجود اینکه عرض بالای شکاف برش تغییر محسوسی نمی‌کند، کیفیت سطح برش خورده را کاهش داده و شیب سطح برش افزایش می‌یابد.
 

دوره ۲۳، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۹۸ )
چکیده

در تجزیه و تحلیل و مدل‌سازی رشد فیزیکی شهر معمولاً عوامل اقتصادی- اجتماعی به دلیل عدم دسترسی به این داده‌ها نادیده گرفته می‌شوند. به همین دلیل در مدل‌سازی رشد فیزیکی شهرها تاکنون بر ایجاد لایه‌های اطلاعاتی از این نوع داده‌ها کمتر کار شده است. این مطالعه با هدف معرفی روشی کارا به منظور ایجاد لایه‌های اطلاعاتی برای داده‌های اقتصادی- اجتماعی و استفاده از این لایه‌های اطلاعاتی در کنار لایه‌های اطلاعاتی مستخرج از تصاویر ماهواره‌ای لندست و اطلاعات پیمایش زمینی به منظور مدل‌سازی رشد فیزیکی شهر کرج انجام شد. بدین منظور پس از ایجاد لایه‌های اطلاعاتی مختلف با اهمیت‌ترین متغیرهای مؤثر در رشد شهری با روش انتخاب ویژگی جنگل تصادفی تعیین گردید و سپس مدل‌سازی رشد فیزیکی شهر کرج برای سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ با استفاده از روش‌های رگرسیون لجستیک چند متغیره، پرسپترون چندلایه و روش نقشه خود سازمان‌دهنده انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از با اهمیت‌ترین متغیرهای مؤثر به عنوان ورودی در روش نقشه خود سازمان‌دهنده با دقت کلی ۸۴,۴۷، کاپا ۶۸.۹۳، ROC برابر با ۹۰,۷۲، FOM برابر با ۴۳,۹۸ و PCM برابر با ۸۴,۴۷ از عملکرد بهتری برخوردار بود، همچنین استفاده از خصیصه‌های اجتماعی- اقتصادی پیشنهاد شده در این تحقیق در کنار داده‌های سنجش ازدور می‌تواند به ارتقا عملکرد روش پیش‌بینی کننده کمک نماید. سرانجام با استفاده از سلول‌های خودکار پیش‌بینی رشد فیزیکی شهر در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۷ انجام گردید.

 

دوره ۲۳، شماره ۱ - ( ۱-۱۴۰۲ )
چکیده

در این تحقیق فرکانس های طبیعی مدل های کوچک-مقیاس شیب ماسه ای خشک درون جعبه قوی توسط شبیه سازی های آزمایشگاهی در میدان شتاب ۱g اندازه گیری شده است. در مدلسازی های ژئوتکنیکی، ارتباط بین فرکانس های مدل و نمونه واقعی از اهمیت کلیدی برخوردار است. در این مقاله با انجام آزمایش های دینامیکی پالس ضربه چکش، محدوده فرکانس های بهینه تحریک مدل بر مبنای ابعاد و مقیاس هندسی مدل های فیزیکی شیب انتخاب شده است. شیب های ماسه ای مدل با زوایای مختلف ۲۵ تا ۶۰ درجه ای داخل جعبه مدلسازی ایجاد شده اند. دانسیته نسبی مدل های شیب ماسه ای متوسط و در حدود ۵۰ تا ۵۲ درصد است. محدوده فرکانسی مورد بررسی با توجه به مطالعه پیش لرزه ای مدل های میز لرزان بین ۰۰۱/۰ تا ۱۵۰ هرتز درنظرگرفته شده است. مطابق یافته های پژوهش حاضر، در یک مدل شیب ثابت، فرکانس هایی که در آن ها حداکثر انرژی لرزه ای نهفته است، در مقایسه با فرکانس های با حداکثر دامنه پاسخ بزرگنمایی شده شتاب، کاملا متفاوت هستند. نتایج مطالعه حاضر وجود رابطه ای مابین زاویه شیب ماسه ای، فرکانس های مدل فیزیکی و فرکانس بزرگنمایی را اثبات می کند. به طوری که با افزایش زاویه شیب های مدل در یک ارتفاع ثابت، مقادیر بزرگنمایی پاسخ شتاب ضربه کاهش می یابد.

دوره ۲۳، شماره ۴ - ( پاییز ۱۳۹۹ )
چکیده

اهداف: کاهش یا افزایش در بیان RNAهای غیرکدکننده در دستگاه عصبی از طریق تاثیر بر بیان مولکول­های خاصی، موجب تغییر در مسیرهای پیام­رسانی، مرگ سلول‌های عصبی و ایجاد بیماری می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی نقش و مکانیسم مولکولی اثر ncRNAها در بیماری‌های حرکتی ناشی از تحلیل عصبی است.
روش‌ها: مقالات موجود در داده‌پایگاه PubMed بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰ با کلمات کلیدی شامل ncRNA، miRNA، lncRNA و Neurodegenerative movement disorder جستجو شدند. سپس نقش و مکانیسم عمل ncRNAها در بیماری­های پارکینسون، هانتیگتون و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا ALS بررسی و تحلیل گردید.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌های موجود، تغییرات در بیان میکروRNAها و RNAهای طویل غیر کدکننده از طریق تاثیر بر بیان مولکول‌های ضروری برای بقای نورون‌ها شامل فاکتورهای رشد عصبی و عوامل آنتی اکسیدان، موجب مرگ نورونی و در نتیجه باعث القای بیماری­های حرکتی ناشی از تحلیل رفتن اعصاب شامل بیماری‌های پارکینسون، هانتیگتون و ALS می‌شوند. همچنین مطالعات پیش‌بالینی و بالینی نشان داده‌اند که اندازه‌گیری تغییرات RNAهای غیرکدکننده در مایعات بدن می‌تواند به عنوان شناساگر زیستی در تشخیص زودهنگام و نیز در بررسی پیشرفت بیماری‌های عصبی-حرکتی مورد استفاده قرار گیرند. داروهای جدیدی نیز بر اساس هدف قراردادن RNAهای غیرکدکننده به ویژه میکروRNAها در مدل‌های حیوانی مورد آزمایش قرار گرفته‌اند که امید است تا در آینده‌ای نزدیک، کاندیداهای مناسبی برای استفاده به عنوان داروهای کنترل‌کننده بیماری­های عصبی-حرکتی در بیماران باشند.
نتیجه‌گیری: می‌توان نتیجه‌گیری نمود که شناسایی ncRNAهای موثر و مکانیسم­های مولکولی دخالت آن‌ها در بیماری­های عصبی-حرکتی می‌تواند به ارائه روش­های جدید تشخیصی و راه­کارهای درمانی برای این بیماری‌ها منجر ‌شود.

دوره ۲۴، شماره ۴ - ( زمستان ۱۳۹۹ )
چکیده

از تمهیدات مهم قراردادهای سرمایه گذاری تعیین قانون یا منابع حاکم بر قرارداد است. با تعیین قانون حاکم- با توافق طرفین یا با اعمال قواعد حل تعارض-  محل ارجاع، تفسیر، تحلیل و استنتاج در موضوعات مختلف قرارداد مشخص می گردد. در قراردادهای بین­المللی این توافق منشاء اثر بوده و نهاد رسیدگی کننده باید بر اساس منابع منتخب، اختلافات راجع به قرارداد را تحلیل و رأی صادر کند. با این حال در این قراردادها، به ویژه دعاوی سرمایه گذاری، مراجع داوری تمایلی به استفاده انحصاری از قانون یا منابع منتخب ندارند و به صورت رایج و به انحاء مختلف از منابع غیر منتخب -به رغم عدم صدور مجوز از ناحیه طرفین قرارداد- نیز استفاده می­نمایند. حدود اختیارات داوران در ارجاع و استفاده از منابع غیر منتخب و میزان تأثیرگذاری این منابع در سرنوشت نهایی دعاوی بین المللی موضوع اصلی مقاله پیش رو خواهد بود.

دوره ۲۵، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۰ )
چکیده

در بسیاری از کاربردهای سنجش ازدور در علوم زمین، تجزیه و تحلیل با صحت بالا تنها با استفاده از تصاویری با قدرت تفکیک مکانی و زمانی بالا امکانپذیر است. سنجنده ی مادیس برخلاف قدرت تفکیک زمانی بسیار بالا، قدرت تفکیک مکانی بسیار پایینی دارد. هدف ازین مطالعه، استفاده از الگوریتم های ریزمقیاس نمایی به منظور ریزمقیاس کردن تصاویر مادیس به تصاویر لندست ۸ است. سپس تصاویر ریزمقیاس شده در برآورد تبخیر-تعرق واقعی با استفاده از الگوریتم سبال در منطقه کشت و صنعت امیرکبیر مورد مقایسه قرار گرفتند. در این مطالعه از الگوریتم هایSTARFM  ، ESTARFM و Regression جهت ریزمقیاس نمایی باندهای بازتابندگی و از الگوریتم های SADFAT ، Regression و Cokriging جهت ریزمقیاس نمایی باندهای حرارتی استفاده شده است. سپس، تصاویر ریزمقیاس شده بازتابندگی و حرارتی به منظور استفاده در مدل سبال، پردازش گردیدند و تبخیر-تعرق واقعی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که در میان روش های ریزمقیاس نمایی اعمال شده بر باندهای بازتابندگی، STARFM با مجذور میانگین مربعات خطای۰,۰۱۸۰ دارای عملکرد بهتری نسبت به سایر روشها بود. در میان روش های اعمال شده بر باندهای حرارتی، الگوریتم SADFAT با مجذور میانگین مربعات خطای ۰,۰۲۲۴ عملکرد بهتری را نسبت به سایر روشها از خود نشان داد. همچنین تبخیر-تعرق واقعی لحظه ای برآورد شده از خروجی روش های ریزمقیاس نمایی به ترتیب ESTARFM /Regression، ESTARFM/ SADFAT، STARFM/Regression و STARFM/ SADFAT با اختلاف کم و مجذور میانگین مربعات خطای ۰,۲۱۸ میلیمتر در ساعت بهترین عملکرد و روش Regression/Cokriging با میانگین مربعات خطای ۰,۳۸۸ میلیمتر در ساعت ضعیف ترین عملکرد را داشتند.


دوره ۲۵، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۰ )
چکیده

پژوهش حاضر با هدف تدوین سناریوهای تاب‌آوری شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر صورت گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی می‌باشد. گردآوری داده‌ها و اطلاعات، به‌وسیله مطالعه منابع کتابخانه‌ای - اسنادی و برداشت‌های میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) صورت گرفت. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل‌های کمی و نرم‌افزاری استفاده شده است. بر این اساس با استفاده از روش تحلیل ساختاری پیشران‌های کلیدی مؤثر بر تاب‌آوری شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر، استخراج و انتخاب گردید. به‌منظور تدوین سناریوهای تاب‌آوری شهری نیز از روش تحلیل بالانس اثرات متقابل و نرم‌افزار سناریوویزارد استفاده گردید که پس از تحلیل‌های انجام‌شده، قوی‌ترین (سازگارترین و مطلوب‌ترین) سناریوهای تاب‌آوری برای قلمرو مطالعه ارائه گردید. در این راستا تعداد (۱۴) سناریوی باورکردنی استخراج گردید که نتایج مربوط به این سناریوها نشان داد بیشتر سناریوها در وضعیت‌های ایستا (ادامه روند موجود در تاب‌آوری شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر) و بحرانی قرار گرفته‌اند. از مجموع سناریوهای ممکن، تعداد سه سناریو نیز بر اساس امتیاز مجموع ارزش سازگاری و شاخص امتیاز مجموع تأثیرات، به‌عنوان «سناریوهای قوی تاب‌آوری» شناخته شدند. از بین سناریوهای قوی، یک سناریو دارای وضعیت‌های مطلوب و دو سناریوی دیگر نمایانگر وضعیت‌های بحرانی هستند.

دوره ۲۶، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۱ )
چکیده

چکیده
عوامل اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست­محیطی بسیاری بر توسعه پایدار شهری تأثیرگذارند که باتوجه به وابستگی درونی هر کدام از این عوامل، توسعه یک عامل می­تواند بر توسعه سایر عوامل نیز تأثیرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشران­های کلیدی مؤثر بر توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر می­باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش بر اساس روش­های جدید علم آینده­پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است. جهت گردآوری داده­ها و اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه و تکنیک دلفی و مطالعات اسنادی و کتابخانه­ای بهره­گیری شده است. یافته­های پژوهش بیانگرآن است که از میان ۳۵ عامل اصلی تأثیرگذار بر توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر، در مجموع ۸ متغیر کلیدی در وضعیت توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر تأثیرگذارند. بدین صورت که این متغیرها بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را بر آینده توسعه پایدار شهر بندری ماهشهر دارند وشامل عوامل " توسعه گردشگری داخلی()، طرح­ها و برنامه­های توسعه شهری (V۱۹)، مدیریت کارآمد محلی (V۲۱)، مدیریت کارآمد کلان (V۲۳)، آموزش (V۲۴)، شبکه ارتباطی (V۲۸)، امنیت(V۳۰)، موقعیت جغرافیایی بندر ماهشهر(V۳۳)" می­باشند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که با توجه به تأثیرگذاری بالای نقش عامل مدیریت بر سایر عوامل؛ اتخاذ سیاست­های منطقی در خصوص توسعه پایدار شهری توسط مدیران و مسئولین شهر بندری ماهشهر، می­تواند جهات موفقیت و یا شکست توسعه پایدار این شهر بندری را مشخص نماید.


دوره ۲۶، شماره ۲ - ( تابستان ۱۴۰۱ )
چکیده

تبخیر-تعرق به‌عنوان یکی از مهم­ترین پارامترهای چرخه آب است که برآورد صحیح آن در مدیریت منابع آب به‌ویژه در اقلیم­های خشک و نیمه‌خشک حائز اهمیت است. همگام با توسعه سنجش ‌از دور، روش­هایی به ‌منظور تهیه محصولات تبخیر-تعرق با استفاده از داده‌های ماهواره­ای توسعه یافت. در این پژوهش، خروجی محصولات تبخیر-تعرق GLEAM، GLDAS و MOD۱۶A۲  با تبخیر-تعرق حاصل از روش فائو-پنمن-مانتیث در طی سال­های پربارش، نرمال و کم­بارش درحوضه زاینده‌رود مقایسه شد. شاخص­های آماری ، RMSE، BIAS و IOA به‌منظور ارزیابی نتایج مورد استفاده قرار گرفتند. همچنین برای ترکیب محصولات از روش ادغام مهارت ساده تیلور استفاده گردید. نتایج نشان داد که دو محصول MOD۱۶A۲ و GLDAS میزان تبخیر-تعرق مرجع را نسبت به روش فائو-پنمن-مانتیث طی سال­های پربارش، نرمال و کم­بارش بیشتر و محصول GLEAM کمتر برآورد کرده است. مقادیر RMSE برای این محصولات به ترتیب از ۴/۳۷ تا ۶/۴۷، از ۲/۱۳۶ تا ۴/۱۴۱ و از ۸/۹۲ تا ۷/۹۸ میلی­متر در ماه متغیر بود. میزان خطای دو محصول GLEAM و GLDAS در سال­های پربارش کمتر از سال­های کم­بارش و نرمال بود، در حالی­که محصول MOD۱۶A۲ در سال­های کم­بارش عملکرد بهتری داشت. همچنین نتایج حاصل از ترکیب محصولات نشان داد که محصول تولید شده عملکرد بهتری نسبت به سایر محصولات در سطح حوضه و در شرایط رطوبتی مختلف داشته است.

دوره ۲۶، شماره ۴ - ( زمستان ۱۴۰۱ )
چکیده

معادن و صنایع وابسته به آن، در زمان بهره‌برداری و پس از متروکه شدن، بر محیط زیست اطراف خود تأثیرگذارند. از جملۀ این تأثیرات می‌توان به آلودگی آب‌های زیرزمینی و سطحی، و نیز آلودگی خاک اشاره کرد. مدل‌سازی غلظت فلزات سنگین با استفاده از روش‌های مقرون‌به‌صرفه لازمۀ مدیریت و اصلاح آسیب‏های واردشده به محیط زیست است. هدف این تحقیق ارائۀ چارچوبی به‌منظور مدل‌سازی فلزات سنگین در خاک با استفاده از طیف‌سنجی و نیز روش‌های مدل‌سازی آماری است. بدین منظور با استفاده از طیف‌سنجی، نمودار طیفی مربوط به ۵۳ نمونه خاک مربوط به منطقه‌ای در اطراف یک معدن متروکه در ایالت نیوساوث ولز استرالیا در طول موج‌های مرئی تا مادون قرمز میانی برداشت شد و مشتق دوم این داده‌ها محاسبه شد. سپس داده‌های طیفی مناسب برای مدل‌سازی غلظت فلزات سنگین شامل سرب، نقره، کادمیوم و جیوه با استفاده از روش انتخاب ویژگی جنگل تصادفی تعیین شدند و به‌عنوان ورودی برای مدل‌سازی غلظت فلزات سنگین با استفاده از روش‌های رگرسیون خطی چندمتغیره، جنگل تصادفی رگرسیون و ماشین‏بردار رگرسیون به‌کار گرفته شدند. نتایج نشان داد که طول موج‌های مادون قرمز میانی دارای اهمیت بیشتری به‌منظور مدل‌سازی غلظت فلزات سنگین در این تحقیق هستند. همچنین روش‌های غیرخطی یادگیری ماشین به‌خصوص جنگل تصادفی رگرسیون با مقادیر مجذور میانگین مربعات خطا ppm ۸/۰ و ضریب تعیین ۵۱/۰ برای سرب و ppm ۴/۹ و ۴۶/۰ برای کادمیوم دارای عملکرد بهتری نسبت‌به روش رگرسیون خطی چندمتغیره هستند.
 

دوره ۲۷، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۲ )
چکیده

گرم شدن محیط زیست شهری یکی از پیامدهای رشد شهری ناپایدار است. هدف این پژوهش بررسی امکان مدل‌سازی تاثیر پارامترهای ساختاری شهر بر دمای سطح زمین در فصل تابستان در شهر تهران است. بدین منظور، از تصویر لندست-۸ اخذ شده در سال ۲۰۱۸ به جهت محاسبه دمای سطح زمین استفاده شده و به منظور تعیین واحدهای مطالعاتی در این پژوهش از روش قطعه‌بندی شی­گرا بر روی تصویر سنجنده سنتینل-۲ سال ۲۰۱۸ استفاده گردیده و میزان پوشش گیاهی، جداسازی مناطق ساخته شده از مناطق ساخته نشده از این تصاویر استخراج شده است. همچنین روش شبکه عصبی پرسپترون چند لایه و روش شبکه عصبی کانولوشن به منظور مدل‌سازی تاثیر پارامترهای ساختاری شهر بر دمای سطح زمین در طی فصل تابستان مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از انتخاب ویژگی به روش جنگل تصادفی برای فصل تابستان نشان می­دهد که حضور پوشش گیاهی و کاربری­های شهری که شامل مناطق مسکونی، مناطق تجاری و خدماتی، مناطق صنعتی، زمین­های بایر است، و نیز لایه­های اطلاعاتی تراکم معابر و تراکم جمعیت در این فصل بر تغییرات دمای سطح زمین تاثیر گذار هستند. همچنین نتایج حاصل از مدل‌سازی و نتایج به دست آمده از آزمون آماری تی نمونه­های جفت شده نشان دهنده برتری روش شبکه عصبی کانولوشن با ریشه میانگین مربعات خطای ۶۱/۰ درجه سانتی­گراد، ضریب تعیین ۶۲/۰ و درصد خطای برآورد ۷۵/۱۷ نسبت به روش شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با ریشه میانگین مربعات خطای ۸۲/۰، ضریب تعیین ۲۶/۰ و درصد خطای برآورد ۳۴/۲۳ است.


دوره ۲۸، شماره ۱ - ( بهار ۱۴۰۳ )
چکیده

استفاده از محصولات بارش ماهواره‏ای برای برآورد داده ‏های بارش در مقیاس منطقه ‏ای راهکاری جدید محسوب می‏شود. این محصولات خود دارای خطاهای گوناگونی هستند، به همین دلیل، ارزیابی و بررسی صحت این داده ‏ها پیش از استفاده ضروری است. از آنجائی که بارش به شرایط اقلیمی و خصوصیات فیزیوگرافی منطقه وابسته است، بنابراین در پژوهش حاضر، ضمن اعتبار‏سنجی و صحت‏ سنجی محصولات ماهواره‏ای بارش، به بررسی تاثیر دما و ارتفاع بر عملکرد محصولات بارشی ماهواره ‏های MERRA، TRMM و CHIRPS در مقیاس ماهانه، در بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۹ و با استفاده از ۲۲۲ ایستگاه سینوپتیک واقع در سطح کشور ایران پرداخته شده است. نتایج نشان می­دهد که به ترتیب مقدار ریشه میانگین مربعات خطا برای ماهواره ‏های TRMM، MERRA و CHIRPS برابر با ۸/۲۳ ،۶/۳۰ و ۳۵ میلیمتر است که نشان‏ دهنده عملکرد مطلوب ماهواره TRMM نسبت به دو ماهواره دیگر است؛ با بررسی شاخص آستانه موفقیت می‏توان گفت که طبق این شاخص، هر سه ماهواره عملکرد بسیار خوب و تقریبا مشابهی دارند به طوری که مقدار این شاخص به ترتیب برای ماهواره‏ های MERRA، TRMM و CHIRPS برابر ۸۶۴/۰، ۷۹۷/۰ و ۷۷۶/۰ است. همچنین نتایج نشان داد که ماهواره TRMM در تمامی طبقات دمائی و ارتفاعی بهتر از دو ماهواره دیگر عمل می‏کند. در ارتفاعات کمتر از ۵۰۰ متر و بیشتر از ۱۵۰۰ متر و دماهای زیر ۱۸ درجه سانتی گراد، MERRA عملکرد خوبی نسبت به CHIRPS داشته و برآورد بهتری از بارش واقعی ارائه داده است.


دوره ۲۸، شماره ۲ - ( ۱۱-۱۴۴۲ )
چکیده

إنّ التنمیه المستدامه لا یمکن أن تتحقق دون أن تکون هناک مشارکه من قِبل المجتمع ومختلف شرائحه وطبقاته. تعدّ مشارکه النساء فی إداره البلد، إحدی المعاییر فی تنمیه الدول. وعلی الرغم من تزاید سلطه النساء وتنامی الرغبه فی حضورها فی مستویات الإداره إلا أنّ هناک تحدّیات وموانع تحول بین النساء وتطویر مکانتهن فی هذا المجال. یهدف هذا البحث الکیفی الراهن إلی تحدید عناصر نموذج ترقیه النساء إلی مستویات الإداره فی المؤسسات الحکومیه الإیرانیه وذلک من خلال الاعتماد علی أسلوب "تحلیل المضمون". اشتملت عینه البحث فی هذه الدراسه علی ۴۲ مدیراً ومدیره بالإضافه إلی الخبراء فی مجال دراسات النساء؛ من العاملات فی المؤسسات الحکومیه الإیرانیه. أما طریقه أخذ العینات فهی الطریقه الهادفه وقد وظّفنا آلیه التشبع النظری للتحقق من صحه النموذج. إنّ جمع البیانات تم عبر آلیه المقابله شبه المهیکله الفردیه والجماعیه. وقد اعتمدنا عملیّه الترقیم الوصفی، التفسیری والمنسجم فی تحلیلنا للبیانات. وبناء علی النتائج المتحصّله: إنّ عناصر نموذج ترقیه النساء ورفع مکانتهنّ، -فی المضامین الرئیسه الأربعه والمضامین الفرعیه الإثنی عشره- قد اشتمل علی: الوعی الجنسی وإعاده تعریف الهویه النسائیه (الوعی الناجم عن التفکیر بدل القبول المنفعل، والتضامن بدل التصارع، وإداره الأدوار)، والإراده السیاسیه (الحکومه الداعمه والموجهه، وإعاده تعریف القراءات الفقهیه والحقوقیه، تشکیل أحزاب نسائیه)، نظام الترقیه العادل (استراتیجیه اختیار المؤهلین بدل تعیین الأتباع، التشجیع علی الإرتقاء بدل الإقناع الوظیفی)، الوعی الجماعی والإراده الوطنیه (الوعی الجماعی، التضامن المحوری للجماعات، وتشکیل المؤسسات المدنیه). إنّ نتائج البحث تظهر أن استقرار  نموذج مصمم عبر خلق فضاء للتواصل بین النشطاء الاجتماعیین  یصبح میسرا داخل الأطر . ومن أجل أن نحقّق مثل هذا الفضاء یتوجب علینا إنشاء خطاب إنسانی المحور والاتجاه. هذا الخطاب یشتمل علی أربعه أبعاد: الخطاب بین الأفراد، والخطاب بین الأحزاب، وخطاب الأهلیه والجداره، والخطاب الاجتماعی.

دوره ۲۸، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۳ )
چکیده

پدیده انقباض شهری، به‌عنوان یک موضوع جهانی، تغییرات الگوهای جمعیتی را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد. اولین علامت اصلی انقباض شهری، کاهش جمعیت شهر است که از علت­ها و محرک­­های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست­محیطی و سیاسی تأثیر می­پذیرد. انقباض در هر سطحی که رخ دهد، اعم از ملی، منطقه ­ای، شهری و روستایی، تأثیرات عمیقی در ابعاد مختلف بر ساختارهای فیزیکی و غیرفیزیکی آن سکونتگاه به‌جای میگذارد. امروزه با توجه به معضلات اقتصادی و جمعیتی که ایران با آن رو­به ­رو است، کاهش نرخ رشد جمعیت به موضوعی مهم تبدیل شده است. بااین‌حال روند کاهش جمعیت در برخی نقاط شدیدتر است؛ به‌طوریکه نرخ رشد جمعیت به تدریج منفی شده و آن منطقه جاذبه ­های کافی را برای حفظ ساکنین و جذب مهاجرین جدید از دست می‌دهد. بر اساس مطالعات، شهرستان بستان ­آباد طی سالهای ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۵، همواره با کاهش جمعیت و انقباض مواجه بوده است. تحقیق حاضر با روش کمی و با بررسی آمار و تغییرات کاربری اراضی شهرستان در این سال­ها با استفاده از روش پردازش شیءگرا انجام‌شده است. سپس ارتباط بین مؤلفه ­های مورد مطالعه با استفاده از تابع یادگیری ماشین جنگل تصادفی بررسی‌شده است. براساس یافته ­های پژوهش، انقباض شهرستان بستان‌آباد مرتبط با انقباض روستایی بوده و جمعیت روستایی آن همواره کاهش یافته است. این معضل که با افزایش مهاجرت به خارج از شهرستان و پیری جمعیت همراه بوده، باعث کاهش سطح زیرکشت در شهرستان شده است و در صورت ادامه یافتن می‌تواند آسیب­های جدی­تری را به این شهرستان وارد کند.


دوره ۳۰، شماره ۱ - ( الربیع ۱۴۴۴ )
چکیده

یؤکد الناقد الروائی "جیرار جینیت" فی الخطاب الروائی علی القصه وکیفیه سردها، وینظر إلی الروایه باعتبارها حلقه وصل للتعامل بین القصه والخطاب. وللخطاب فی هذا الاتجاه ثلاثه أبعاد، هی الصیغه، والخطاب، والزمن الذی ینقسم بدوره إلی نظم واستمرار وتکرار. نحاول فی هذا البحث وفقا للمنهج الوصفی التحلیلی وبالاعتماد علی اتجاه جینیت فی الخطاب الروائی أن ندرس بنیه الزمن وأساسیات الروایه لنحلل بعدها المساحه ما بین الروایه وبیان الراوی فی روایه "أم سعد"، ونتعرف کذلک علی حجم استخدام غسان کنفانی لهذا الاتجاه من أجل تشکیل هذا النظام والبنیه الروائیه للقصه. تنطلق فرضیه البحث من أن روایه "أم سعد" قد شهدت تداخلا للأزمنه الثلاثیه وبالتالی یمکن دراستها وفق نظریه جیرار جینیت. ونتیجه لذلک فإن القصه وبسبب طبیعتها الوصفیه فی بدایتها کانت سلبیه السرعه، لکن فی نهایه القصه وبعد حذف بعض الأحداث غیر الهامه أخذت القصه منحی إیجابیا من ناحیه السرعه والحرکه، لکن النمط العام للحکی أو الروی فی الروایه کان أحادیا وتمت الاستفاده من مقیاس التکرار لتأکید المعنی فی مضمون القصه. إن الکاتب وبعد کسره للمسار الزمنی الخطی استخدم أنواعا من الزمن المضطرب الاستباقی والاسترجاعی، لکن الروایه وعندما تلجأ إلی الحوار والمناقشه بین طرفین نلاحظ فیها أکثر أشکال التکرار وهو ما خلق فضاءً واقعیا قلص المسافه بین القارئ والنص وزاد من حیویه روایه کنفانی وحول نصه إلی نص حی ونشط.