۲۰ نتیجه برای مصطفوی
دوره ۰، شماره ۰ - ( مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار ۱۴۰۲ )
چکیده
زبان خلجی شاخۀ مستقلی از خانوادۀ زبانهای ترکیتبار محسوب میشود و در تعدادی از آبادیهای مرکز ایران رایج است. ترکی خلجی از جمله زبانهای در خطر به شمار میآید و به اعتقاد پژوهشگران بررسیهای زبانشناختی در مورد آن به دلیل حفظ عناصر و ویژگیهای زبانیِ ترکی آغازین، از اهمیت زیادی برخوردار است. در پژوهش حاضر شیوۀ رمزگذاری نشانههای حالتهای دستوریِ ابزاری و همراهی در زبان خلجی از منظر ردهشناختی بررسی شده است. پیکرۀ پژوهش از دادههای موجود در سامانه اطلس زبانی ایران بر اساس پرسشنامۀ این اطلس تشکیل شده که مشتمل بر ۱۰۵ واژه و عبارت و ۳۶ جمله است. دادههای اطلس زبانی ایران به صورت مصاحبۀ رودررو با گویشوران گردآوری شدهاند. در پایگاه دادههای زبانی اطلس، ۲۰ فایل صوتی از زبان خلجی موجود است. این فایلهای صوتی مربوط به ۱۶ آبادی خلجزبان از استان قم و ۴ آبادی خلجزبان از استان مرکزی هستند و به طور کلی پیکرۀ پژوهش شامل ۱۰۰ جمله است. این جملهها بر اساس مبانی نظری پژوهش حاضر تحلیل شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهند که در ترکی خلجی رایج در آبادیهای مورد مطالعه، برای رمزگذاری نشانههای حالت دستوریِ ابزاری و همراهی از بین سه شیوۀ معرفی شده در مبانی نظری، شیوۀ «مشابه» به کار گرفته میشود و این نشانه به صورت پساضافه به انتهای هستۀ گروه اسمی میپیوندد.
دوره ۱، شماره ۱ - ( بهار و تابستان ۱۳۹۳ )
چکیده
بی‌تردید فهم قرآن کریم و ارائه‌ی مفاهیم و ابتکارات زبانی آن، کاری بس دشوار می‌باشد، از این رو احاطه‌ی کامل به زبان قرآنی، از لوازم ضروری ترجمه‌ی آن محسوب میشود. قرآن کریم از منظر ادبی متنی در نهایت فصاحت وبلاغت است ودر آن قالب‌ها واسلوب‌های زیبایی از جمله اسلوب ضمیر فصل وجود دارد با توجه به اهمیت ضمیر فصل وجایگاه آن در انتقال معنی، جستار حاضر در پی بررسی جنبه‌ی معنا شناسی «ضمیر فصل» درترجمه حداد عادل و صفارزاده از قرآن کریم می‌پردازد. نگارنده در این مقاله ابتدا به تعریف ضمیر فصل پرداخته وسپس ترجمه های مترجمان از قرآن را در بوته نقد گذاشته و در ادامه، ترجمه پیشنهادی ذکر می شود. در فرآیند نقد و بررسی ترجمه های ضمیر فصل صفارزاده و حداد عادل، معلوم گشته است که مترجمان در ترجمه ضمایر فصل روشی یک نواخت ندارند؛ از جمله گاهی در موارد مشابه برگردان های متفاوت و سلیقه‌ای داشته اند و گاه به سراغ ترجمه حرفی رفته، گذشته از این ها، برخی از ترجمه ها بیانگر مراد ضمیر فصل نبوده و حتی ترجمه نشده است. در پایان بسامد معادل های ضمیر فصل در ترجمه مترجمان، در قالب نمودار بصورت تطبیقی ارائه می شود.
دوره ۶، شماره ۷ - ( شماره ۷ (پیاپی ۲۸)- ۱۳۹۴ )
چکیده
در زبانهای دنیا دو نقش دستوری فاعل و مفعول مستقیم که آنها را روابط دستوری نیز مینامند، در جمله از طریق سه راهکارِ ترتیب واژهها، مطابقه و نظام نشانهگذاری حالت قابل تمایز از یکدیگرند. زبانهای دنیا ممکن است یک یا دو راهکار و گاهی در برخی موارد هر سه راهکار را برای تمایز روابط دستوری به کار گیرند. هدف از پژوهش حاضر تعیین راهکارهای اتخاذ‌شده برای تمایز بین دو نقش دستوری فاعل و مفعول مستقیم در جملههای دارای فعل گذرا در شوشتری است. به همین منظور دادههای پیکرۀ پژوهش از طریق مصاحبه از گویشوران شوشتری براساس پرسش‌نامه‌ای حاوی ۶۲ جمله، گردآوری و تحلیل شدند. در گویش شوشتری برای تمایز دو رابطۀ دستوریِ فاعل و مفعول مستقیم از دو راهکار نظام نشانهگذاری حالت و مطابقه استفاده میشود. راهکار ترتیب واژهها در این گویش بدین منظور کاربردی ندارد. از آنجا که این گویش با زبان فارسی در یک گروه گویشی قرار دارد، تصور میشود که راهکارهای مشابهی با فارسی به کار گرفته شوند و تحلیل دادههای پیکره نیز صحت این موضوع را تأیید میکند.
دوره ۷، شماره ۱۳ - ( بهار و تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
رویکردهای مختلف به بحث ترجمه، منجر به پیدایش مباحث متعددی در این حوزه گردید که هریک علم ترجمه را از زاویه‌ای بسط داده و زمینه‌های تبدیل آن به رشته‌ای مجزا، تحت عنوان «مطالعات ترجمه» را مهیا ساخته است. از میان شمار فراوان مباحث مذکور، این جستار در صدد واکاوی مقوله «پیشینه» ترجمه قرآن از منظر تفکیک میان نظر و نظریه است. در این راستا، مسأله پژوهش این است که پیشینه ترجمه قرآن، نشانگر کدام نوع نگاه به امر ترجمه در سیر تاریخی خود است؟ بررسی‌‌ها درخصوص سیر تکوینی پیشینه ترجمه‌ها از ابتدای تاریخ اسلام تا دوران معاصر به ویژه در ترجمه‌های فارسی قرآن کریم نشان داد که با توجه به تعریف «نظریه ترجمه»، آنچه درخصوص تاریخ ترجمه قرآن رخ داده، بیشتر از نوع نگاه نظرمدار و نه نظریه‌پرداز است. هرچند نمی توان و نباید وجود برخی نظریه پردازیهای موفق در سیر تاریخی ترجمه قرآن را نادیده گرفت.
دوره ۱۱، شماره ۳ - ( شماره ۳ پیاپی ۵۲- ۱۳۸۶ )
چکیده
انتخاب نیروی انسانی پروژه یا شکل امروزی آن گروه پروژه از دغدغه‌های مدیران پروژه است، زیرا ماهیت فعالیتهای پروژه‌ای از جمله محدودیت زمانی و موقتی بودن ایجاب میکند که افراد بسرعت جذب فعالیتها شده و اغلب کارها و فعالیتهای نامتعارف را با تجربیات قبلی انجام دهند. پس در این تحقیق سعی شده است تا الگو و مدلی برای انتخاب نظام‌مند و بر پایه اصول علمی جهت انتخاب گروه(تیم) یک پروژه و یا مراحلی از آن ارائه شود. این مدل براساس الگوی سازگاری فازی پایه‌ریزی شده است. مفهوم سازگاری فازی برای سنجش میزان تناسب بین دو مجموعه فازی استفاده میشود که در این تحقیق تناسب بین دو مجموعه فازی مهارتهای هدف پروژه و مهارتهای گروههای بالقوه مورد سنجش قرار می‌گیرد. در این تحقیق ابتدا با استفاده از برنامه‌ریزی پروژه، فعالیتها و مهارتهای مورد نیاز، مدت زمان فعالیتها، هزینه‌های هر فرد و برنامه تخصیص افراد به پروژه استخراج میشود. در گام بعد درجه عضویت هریک از مهارتهای هدف پروژه تعیین می‌گردد و به صورت مجموعه فازی مهارتهای هدف تعریف میشود. سپس با استفاده از همین روش، مجموعه فازی مهارتهای افراد تعریف میشود. در گام بعد با استفاده از مفهوم اجتماع فازی، گروههای بالقوه تشکیل می‌شوند. در گام بعد با تعیین و تعریف سطح کیفی, گروهها پالایش می‌شوند. سپس با استفاده از مفهوم سازگاری، درجه سازگاری گروههای پالایش شده محاسبه می‌گردد. همچنین هزینه‌های هر گروه نیز مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در گام بعدی با استفاده از مقادیر درجه سازگاری و مقادیر هزینه گروههای پالایش شده، ماتریس تصمیم‌گیری تشکیل میشود. در ادامه وزن شاخصهای درجه سازگاری و بودجه مورد نیاز هر گروه با استفاده از آنتروپی شانون تعیین می‌گردد. در پایان نیز با استفاده از روشSaw گروهها رتبه‌بندی می‌شوند و گروه بهینه انتخاب می‌گردد. در نهایت گروه انتخاب شده به پروژه تخصیص داده میشود. همچنین در پایان یک مورد کاربردی ارائه میشود.
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( زمستان ۹۰ ۱۳۹۰ )
چکیده
ازدواج پدیده ای اجتماعی، جمعیتی و اقتصادی است که سن ازدواج، نشانگر خوبی برای بررسی این پدیده به‌شمار می رود. الگوی ازدواج در کشور ما نیز مانند بسیاری از کشورهای دیگر دچار تغییرات محسوسی شده و افزایش میانگین سن ازدواج زنان در ایران از ۹/۱۹ در سال ۱۳۶۵ به ۴/۲۲ در سال ۱۳۷۵ و رسیدن به میانگین ۳/۲۳ در سال ۱۳۸۵ بر اساس نتایج سرشماری مرکز آمار ایران گویای این تغییر است.
این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان می‌پردازد و هدف از آن در درجه اول، یافتن عوامل مؤثر بر سن ازدواج زنان در چارچوبی اقتصادی است و در درجه بعدی، یافتن تأثیرات این عوامل بر اساس دادههای موجود در ایران می‌باشد.
برای درک تأثیرگذاری این عوامل، از روش ارزیابی زمان وقوع رخداد و روش رگرسیونی کاکس (Cox Regression) استفاده گردیده‌است که به دلیل اینکه افراد ازدواج نکرده را نیز بر اساس نرخ وقوع در نظر می‌گیرد، کاستی‌های مربوط به روش‌های رگرسیون معمولی را در بررسی عوامل مؤثر بر سن ازدواج، در بر ندارد.
در این مقاله عوامل: شهری – روستایی بودن، قومیت، سطح تحصیلات، سرانه هزینه‌های خانوار، دسته (سال) تولد که منبع آن، دادههای اقتصادی- اجتماعی خانوار سال ۱۳۸۰ و متغیرهای محیطی نسبت جنسی استانی، نرخ بیکاری استانی زنان و نرخ بیکاری استانی مردان که از دادههای سرشماری سال ۱۳۷۵ استخراج گردیده است، مورد بررسی می‌باشد. برای مطالعه تأثیر عوامل فوق بر سن ازدواج زنان، از دو مدل: یکی شامل همه زنان بالای ۱۰ سال و دیگری شامل زنان ۱۰ تا ۳۰ سال موجود در نمونه سال ۱۳۸۰، استفاده گردیده‌است.
نتایج پژوهش تأثیر مثبت سطح تحصیلات را بر سن ازدواج زنان ثابت میکند. همچنین متغیر شهری‌بودن در مقایسه با روستایی‌بودن در مجموع تأثیر منفی بر سن ازدواج زنان نشان‌می‌دهد. در میان قومیت‌های مختلف نیز تفاوت سن ازدواج دیده میشود؛ به طوری که در مدل اول، سن ازدواج زنان گیلانی نسبت به زنان مازندرانی بالاتر بوده و سن ازدواج زنان بلوچ و زنان لر نسبت به مازندرانی‌ها پایین‌تر می‌باشد و در مدل دوم، سن ازدواج ترکمن‌ها، کردها و گیلک‌ها نسبت به مازندرانی‌ها بالاتر بوده است.
همچنین نتایج نهایی نشان‌می‌دهد که سن ازدواج در میان خانوارهای طبقات اقتصادی بالاتر، پایین‌تر می‌باشد و نهایتاً سن ازدواج در میان دسته‌های سنی اخیر نسبت به گذشته، با روندی افزایشی روبه‌روست.
دوره ۱۲، شماره ۶ - ( بهمن و اسفند ۱۴۰۰ )
چکیده
مقولۀ دستوری شمار در نگاه اول به‌نظر ساده انگاشته میشود. اما درواقع بحثی پیچیده است که در زبانهای دنیا تنوع ایجاد میکند. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقولۀ شمار در گونههای زبانی برخی از شهرستانهای استان کرمان با رویکرد ردهشناختی است. پیکرۀ پژوهش حاضر از دادههای موجود در پایگاه دادههای طرح اطلس زبانشناسی ایران که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در دست انجام است استخراج شده است. در تمام دادههای زبانیِ پیکرۀ پژوهش، ارزش نظام شمار به دو ارزش مفرد و جمع تقسیم میشود. در دادههای زبانی کل پیکرۀ پژوهش، شمار مفرد بدون نشانه و شمار جمع دارای نشانه است. نشانههای جمع به صورت پسوند به اسم مفرد میپیوندد بنابراین ابزار زبانی مورد استفاده برای نشانه‌گذاریِ شمارِ جمع در دادههای زبانی پیکرۀ پژوهش از نوع ابزار ساختواژی است که از مرسومترین راهبردهای نشانهگذاری جمع در زبانهای دنیا محسوب میشود. بررسی دادههای زبانی نشان میدهد که در کنار راهبرد ساختواژی، راهبرد نحوی نیز برای رمزگذاری مقولۀ شمار در این گونههای زبانی به‌کار میرود.
ندا سادات مصطفوی، رضا روحانی،
دوره ۱۳، شماره ۵۰ - ( تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
مولوی، صاحب اثر عظیم مثنوی، از عارفان آزاداندیشی است که صلح و تسامح با دیگراندیشان را یکی از مبانی فکری و رفتاری خود قرار داده یا معرفی کرده است. او در آثار متعدد خود، به زبان و شیوه‌های مختلف اندرز، تمثیل و حکایت، در ترویج این اندیشه کوشیده و همگان را به پیروی از این سلوک فردی و اجتماعی فراخوانده است. اندیشۀ تسامح مولوی، مانند بسیاری دیگر از دیدگاههای وی، با نقد و انکار همراه شده است. در نوشتار حاضر، با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی و با استفاده از شیوه‌های علمی تحلیل متن و استناد، نقدهای واردشده به این اندیشۀ مولوی بررسی شده است. هدف از این ارزیابی، علاوه‌بر معرفی و نقد دیدگاههای منکران اندیشه تسامح در عصر حاضر، رسیدن به شناختی روشن و حقیقی‌تر از کمّ‌و‌کیف این اندیشه مولوی است. براساس بررسیهای انجام‌‌شده، چنین برداشت میشود که هم‌زیستی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان مختلف در جامعه (پلورالیسم اجتماعی) در اندیشۀ مولوی، به پیروی از منابع و مبانی اسلام، جایگاه ویژه‌ای دارد؛ اما تکثرگرایی (پلورالیسم) دینی، علیرغم برخی مشابهت‌ها و همگونی‌ها، مورد قبول و تأیید مولوی نیست. همچنین با تحلیل و استناد به اصل حکایت‌ها و ابیات مولوی مشخص میشود که درواقع پلورالیست خواندن او درک ناقصی است که برخی روشن‌فکران یا منتقدان، با خلط یا مغالطه در افکار و اندیشه‌ها و استناد نامناسب به ابیات و حکایت‌هایی از مثنوی، به‌دست آورده‌اند.
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۰ )
چکیده
هدف: تأثیر آلل‌ها، ژنوتیپ‌ها و هاپلوتایپ‌های HLA–DRB۱ و HLA–DQB۱ بر سن شروع بیماری دیابت نوع یک در ایران بررسی شد.
مواد و روش‌ها: آلل‌های HLA–DRB۱, -DQB۱ در ۱۰۵ بیمار دیابتی نوع یک و ۱۰۰ فرد سالم از قومیت‌های مختلف، با سن شروع بیماری مقایسه شد. بیماران براساس سن شروع بیماری به ۴ گروه سنی (۱-۵، ۶- ۱۰، ۱۱-۱۵، ۱۶- ۲۰ سالگی) طبقه‌بندی شدند و فراوانی هر یک از آلل‌ها، ژنوتیپ‌ها و هاپلوتایپ‌های مستعدکننده و محافظت‌کننده در هر گروه سنی تعیین شد. تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون Fisher's Exact و تعیین نسبت خطر (OR) انجام گرفت.
نتایج: فراوانی آلل HLA–DRB۱*۰۴۰۱ با افزایش سن، کاهش می‌یابد در صورتی که فراوانی آلل HLA–DQB۱*۰۲۰۱ با افزایش سن، افزایش می‌یابد. آلل‌های HLA–DRB۱*۰۳۰۱ و HLA–DQB۱*۰۳۰۲ بهترتیب بیشترین فراوانی را در بیماران رده سنی ۶- ۱۰ و ۱-۵ سال نشان میدهد. هاپلوتایپ HLA–DRB۱*۰۴۰۱–DQB۱*۰۳۰۲ به‌طور معنیداری بیشترین فراوانی را در بیماران رده سنی ۱-۵ سال (۹۱۹/۶۹ OR:،
۷-۱۰×۲P:) و هاپلوتایپ HLA–DRB۱*۰۳۰۱–DQB۱*۰۲۰۱ به‌طور معنیداری بیشترین فراوانی را در گروه سنی ۶-۱۰ سال (۲۴۳/۶ OR:، ۶-۱۰×۲ P:) نشان میدهد.
نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان میدهد که انواع آلل‌ها، ژنوتیپ‌ها و هاپلوتایپ‌های HLA–DRB۱, -DQB۱ با سن شروع بیماری دیابت نوع یک در ارتباط است. در این بین، افرادی که حامل آلل‌ها و هاپلوتایپهایی هستند که موجب شروع بیماری در سن پایینتری میشود، باید هرچه سریع‌تر تحت مراقبت‌های پیشگیرانه قرار گیرند.
دوره ۱۴، شماره ۱۶ - ( ويژه‌نامه چهارم ۱۳۹۳ )
چکیده
در این مقاله به بررسی تحلیلی و تجربی پکیج فشارسنج میکروالکترومکانیکی پرداخته شده است. این پکیج فشارسنج از یک حسگر میکروالکترومکانیکی، برد مدار چابی، نمایشگر خازنی تشکیل شده است. در ابتدا، مدلسازی ریاضی و کامپیوتری با استفاده از نرم‌افزار کامسول ارائه شده که بر اساس تحلیل اجزاء محدود مقادیر خروجی ولتاژ و حساسیت از حسگر فشار میکروالکترومکانیکی پیزومقاومتی محاسبه شده است. شایان ذکر است که عنصر مقاومتی در نظر گرفته شده روی دیافراگم از نوع ضربدری می‌باشد. علاوه بر تحلیل استاتیکی و مودال دیافراگم این فشارسنج، اثرات پارامترهای هندسی بر روی ولتاژ خروجی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج شبیه‌سازی نشان میدهد که با تغییر ابعاد و موقعیت عنصر مقاومتی روی دیافراگم و ابعاد و ضخامت دیافراگم، حساسیت حسگر تغییر می‌یابد. سپس، با ساخت برد مدار چاپی و تعبیه نمودن اجزا بر روی آن، پکیج نهایی تهیه شده و مورد تست آزمایشگاهی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که پکیج فشارسنج میکروالکترومکانیکی دارای خطای کمتر از ۵/۰ درصد می‌باشد. این پکیج فشارسنج قادر است تا فشار ۶ بار را با دقت مذکور اندازه‌گیری کند که نتایج تجربی حاصل از کار آزمایشگاهی در پایان مقاله ارائه شده است. از این پکیج میتوان با توجه به الزامات طراحی در صنعت پتروشیمی در اندازه‌گیری فشار گاز مخازن ذخیره و مخازن تحت فشار پتروشیمی فن‌آوران استفاده میشود.
دوره ۱۴، شماره ۶۳ - ( ۲-۱۳۹۶ )
چکیده
چکیده
یکی از جالب توجه ترین روش ها جهت حصول ویژگی های رئولوژیکی و بافتی جدید در مواد غذایی، به کارگیری مخلوط هیدروکلوئیدها در فرمولاسیون آن هاست. در این تحقیق، ویژگی های مخلوط صمغ کتیرا با صمغ های قدومه شیرازی، فارسی و خرنوب مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور ابتدا رفتار رئولوژیکی محلول ۲/۰% صمغ های کتیرا، فارسی، خرنوب و قدومه به طور جداگانه مورد آزمون قرار گرفت و سپس رفتار رئولوژیکی مخلوط صمغ کتیرا با صمغ های قدومه شیرازی، خرنوب و فارسی در نسبت های ۲۰:۸۰، ۴۰:۶۰، ۶۰:۴۰ و ۸۰:۲۰ در دامنه درجه برش s-۱ ۱۶۵-۳۲/۱ ارزیابی شد. مدل های قانون توان و هرشل بالکلی جهت توصیف این رفتار ها مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که تمامی نمونه ها رفتار سودوپلاستیک داشتند. ارزیابی محلول صمغ های جداگانه حاکی از وجود تنش تسلیم در رفتار جریان صمغ قدومه شیرازی بود و نتایج حاصل از برازش مدل قانون توان نشان داد که مقدار ضریب قوام صمغ کتیرا به طور قابل توجهی بیشتر از صمغ های خرنوب، فارسی و قدومه شیرازی بود. نتایج حاصل از بررسی گرانروی ظاهری مخلوط صمغ ها نشان دهنده اثر سینرژیستی بین این گروه از صمغ ها بود و جایگزین کردن ۲۰% از صمغ کتیرا با خرنوب و قدومه شیرازی موجب افزایش قابل توجه گرانروی این صمغ شد. بنابراین با توجه به قیمت بالای صمغ کتیرا نسبت به صمغ‌های مورد بررسی، می توان از این صمغ‌ها به عنوان منابع ارزان هیدروکلوییدی جهت جایگزینی بخشی از صمغ کتیرا استفاده کرد.
دوره ۱۵، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۱ )
چکیده
هدف: هدف از این مطالعه بررسی حضور ژن‌های toxB، paa، lpf و iha و بررسی ارتباط آنها با اسهال، در جدایههایی از اشریشیا کلی انتروپاتوژنیک جدا شده از موارد اسهالی و افراد سالم است که فاقد دو فاکتور مهم eaeA و bfpA هستند.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه، ۷۰ جدایۀ اشریشیا کلی انتروپاتوژنیک (eaeA-، bfpA-) جمعآوری شده که از نظر سرولوژیک تأیید شده بود، بررسی شد. DNA جدایهها به روش فنل- کلروفرم استخراج شد و با استفاده از روش PCR حضور ژن‌های toxB، paa، lpf و iha، بررسی شد. سپس با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۶ و آزمون مربع کای با در نظر گرفتن سطح معنیداری کمتر از ۰۵/۰، ارتباط ژنها با اسهال بررسی شد.
نتایج: ژن‌های toxB، paa، lpf و iha به ترتیب در ۸۵/۲، ۲۸/۴، ۷۱/۴۵ و ۴۲/۲۱ درصد از جدایهها مشاهده شد. نتایج حاصل از آزمونهای آماری نشان داد که هیچ ارتباطی بین toxB، paa و lpf با اسهال وجود ندارد و ارتباط iha با اسهال از لحاظ آماری به طور ضعیف معنی‌‌دار است (۱۱/۰=P).
نتیجه‌گیری: از آنجایی که مکانیسم اصلی بیماریزایی اشریشیاکلی انتروپاتوژنیک، اتصال و تخریب است؛ بنابراین جدایههای اشریشیا کلی انتروپاتوژنیک (eaeA-، bfpA-) باید از نظر سایر عوامل چسبندگی بررسی شود. نتیجه حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین ژن حاضر در جدایههای اشریشیاکلی انتروپاتوژنیک (eaeA-، bfpA-)،عامل lpf است. تحقیقات بیشتر روی خصوصیات بیماریزایی این جدایهها برای روشن شدن نقش این عوامل بیماریزا در اسهال کودکان ایرانی لازم است.
دوره ۱۵، شماره ۸۳ - ( ۱۰-۱۳۹۷ )
چکیده
چکیده
ایران با تولید بیش از دویست هزار تن گیلاس در سال یکیازسه کشور اولجهاندرزمینه تولیداین میوه است. متاسفانه علیرغم مرغوبیت بالای گیلاس تولید شده در ایران سالانه بخش زیادی از آن به علت فسادپذیری بالا و حساسیت بافت آن از بین می رود. هدف از این پژوهشافزایش مدت زمان ماندگاری گیلاس سیاه مشهد با استفاده از روش پوشش دهی بود. بدین منظور از پوششی بر پایه صمغ خرنوب استفاده شد و ویژگی‌هایگیلاس پوشش داده شده شامل افت وزن، اسیدیته، pH، قند محلول، شاخص رسیدگی، سفتی بافت و تغییرات رنگ میوه و دم آن در طی ۳۰ روز نگهداری در دمای ℃۴ و رطوبت ۱۵% ارزیابی و با نمونه بدون پوشش مقایسه شد. نتایج حاکی از آن بود که در طی دوره نگهداری افت وزن، قند محلول و شاخص رسیدگی نمونه‌ها افزایش و سفتی بافت آنها کاهش یافت. ارزیابی رنگ میوه و دم آن نشان داد که مولفه‌های L (میزان روشنایی) و a سطح گیلاس و دم آن در طی نگهداری به طور معنی داری کاهش یافت. مقایسه نتایج حاصل از ارزیابی نمونه‌های پوشش داده شده و بدون پوشش حاکی از آن بود که پوشش به کار رفته در این تحقیق به صورت معنی داری (p<۰,۰۵) سرعت افزایش قند محلول، افت وزن و شاخص رسیدگی محصول و همچنین کاهش سفتی بافت میوه و تغییرات رنگ آن را کاهش دادو بنابراین استفاده از پوشش‌های بر پایه صمغ خرنوب به عنوان روشی موثر جهت افزایش مدت زمان ماندگاری گیلاس سیاه مشهد توصیه می گردد.
دوره ۱۷، شماره ۱۰۸ - ( بهمن ۱۳۹۹ )
چکیده
با توجه به ضایعات بالای گوجه فرنگی در ایران هدف از این تحقیق معرفی برخی صمغ های بومی ایران شامل کتیرا، خرنوب و قدومه شیرازی جهت پوشش دهی این میوه و نیز بررسی و مقایسه ویژگی های عملکردی آن ها بود. نتایج حاصل حاکی از آن بود که محلول صمغ قدومه شیرازی بیشترین ضریب پخش شوندگی ( mN/m۹۲/۲۲-) را بر سطح گوجه فرنگی داشت و پس از آن به ترتیب صمغ های کتیرا (mN/m ۲۳/۴۳-) و خرنوب (mN/m ۷۴/۴۴-) قرار داشتند. همچنین صمغ کتیرا بیشترین و صمغ قدومه شیرازی کمترین ویسکوزیته ظاهری را نشان دادند. ارزیابی ویژگی های فیلم حاصل از صمغ ها نشان داد که صمغ های کتیرا و خرنوب قابلیت تشکیل فیلم هایی شفاف، بی رنگ و انعطاف پذیر را داشتند؛ در حالی که فیلم حاصل از صمغ قدومه شیرازی تا حدی کدر با رنگی متمایل به سبز بود و انعطاف پذیری کمتری نسبت به دو فیلم دیگر داشت. ممانعت فیلم های کتیرا و خرنوب در برابر نفوذ بخار آب به طور معنی داری بیشتر از فیلم قدومه شیرازی بود) ۰۵/۰(p<. با توجه به داده های حاصل می توان نتیجه گیری کرد که با وجود آن که صمغ قدومه شیرازی ضریب پخش شوندگی بالاتری بر سطح گوجه فرنگی داشت اما صمغ های خرنوب و کتیرا به علت ایجاد فیلمی با شفافیت، گرانروی و ممانعت در برابر نفوذ آب بالاتر و حلالیت بیشتر در آب گزینه های مناسب تری جهت به کار گیری به عنوان پوشش گوجه فرنگی می باشند.
دوره ۱۹، شماره ۱۲ - ( آذر ۱۳۹۸ )
چکیده
آلودگی هوا یکی از نتایج توسعه صنعتی است که با افزایش جمعیت و گسترش شهرنشینی، توسعه حمل‌ونقل و افزایش میزان مصرف سوخت، روز به روز بر شدت آن افزوده میشود. آگاهی از کیفیت هوا و روند تغییرات آلاینده‌ها در موقعیت‌های مکانی مختلف در شهر می‌تواند نقش مهم و موثری در مدیریت سلامت شهری و سیاست‌گذاری کلان داشته باشد. اولین گام عملی در کاهش سطح آلاینده‌ها داشتن اطلاعات کافی از جزئیات آلایندگی شامل نوع، میزان و فراوانی رخداد در طول سال است تا نوع آلایندگی موجود و منبع تولید آن مشخص شود. در این مقاله با استفاده از دادههای تجربی به دست آمده از ایستگاه‌های اندازه‌گیری کیفیت هوای موجود در سطح شهر ساوه، نتایج تحلیل‌های ساعتی، روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه آلاینده‌های مختلف مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گرفته است. در پایان علاوه بر راهکارها و پیشنهادهای کلی برای کاهش سطح آلودگی هوای شهر ساوه، مشخصاً دو راهکار دقیق شامل احداث یک زیر گذر و احداث یک کمربندی که هندسه و ویژگی های دقیق هریک در مقاله ذکر شده ارائه شده است.
دوره ۲۱، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۶ )
چکیده
میزان مرگومیرهای سرطان‌‌های سینه و کولورکتال در دهه‌‌های اخیر به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش‌یافته است. اضافه‌وزن، چاقی و عدم تحرک فیزیکی از عوامل خطر کلیدی این سرطان‌‌ها هستند. با توجه به ارتباط معکوس این عوامل با پیاده‌‌روی و نامشخص بودن نقش بالقوه محیط‌‌های شهری در کاهش این روند، پژوهش حاضر درصدد است تا ارتباط بین مشخصه‌‌های قابلیت پیاده‌‌روی فرم شهری (اختلاط کاربری، پیوستگی معابر، تراکم مسکونی، نسبت سطح واحدهای خرده‌‌فروشی) و نرخ مالکیت خودرو را با مرگومیرهای سرطان‌‌های کولورکتال و پستان در مناطق شهر تهران در بازه زمانی (۱۳۸۶-۹۲) تبیین نماید. چراکه شواهد زیادی وجود دارد که شرایط محیط ساخته‌شده (مصنوع) و محیط اجتماعی نواحی شهری که ساکنان آنها با آن مواجه هستند به همان اندازۀ ویژگیهای فردیِ خود ساکنان بر سلامت آنها مؤثر است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی با رویکرد آمار فضایی بوده است. در این راستا از دادههای مرگ‌‌ومیر ناشی از سرطان‌‌های کولورکتال (کولون و رکتوم) و سینه (پستان) برگرفته از سازمان بهشت‌زهرا تهران، دادههای سرشماری مرکز آمار ایران و دادههای کاربری زمین و شبکه ارتباطی شهرداری تهران بهره گرفته‌شده است. نتایج کلی تحقیق ارتباط فضایی معکوس و معنی‌‌دار بین قابلیت پیاده‌‌مداری مناطق شهری، نرخ مالکیت خودرو و مرگومیرهای ناشی از سرطان‌‌های کولورکتال و سینه را مورد تأیید قرار داد. یافته‌‌ها نشان داد که تمرکز مرگ‌‌ومیرها در مناطق نیمه شمالی شهر، یعنی بخش‌‌هایی از شهر که عمدتاً الگوی استفاده از خودروی شخصی برای جابجایی غالب است و همچنین از نظر شاخصهای قابلیت پیاده‌‌روی از شرایط پایینی برخوردار هستند، بیشتر از مناطق نیمه‌جنوبی شهر بوده‌اند که از نظر شاخصهای مذکور وضعیت بهتری دارند. بااین‌حال برای تأیید این یافته‌‌ها لازم است تحقیقات بیشتری در مقیاس‌‌های مختلف (بلوک، محله و ناحیۀ شهری) صورت گیرد.
دوره ۲۱، شماره ۳ - ( اسفند ۱۳۹۹ )
چکیده
اراک در رتبه ۷۱ آلوده‌ترین شهرهای جهان قرار دارد. هوای اراک ازنظر داشتن عوامل آلوده‌کننده از پایتخت ایران آلوده‌تر است. ورود حجم زیادی از آلودگی‌ها به این شهر نشان میدهد که درصد بالایی از آلودگی در شهری با وسعت کم متمرکزشده است و این حجم از آلودگی هم برای انسان و هم برای محیط‌زیست بسیار خطرناک است. به‌منظور کاهش آلودگی هوای شهر، دولت ایران در سال ۲۰۰۷ طرحی با نام طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک را تصویب کرد. در این طرح جامع، احداث بزرگراهی به نام امیرکبیر (۵۵ متری) تصویب شده است که شرق و غرب اراک را به هم متصل می نماید. در این مقاله به صورت عددی و تجربی، تأثیر احداث این بزرگراه بر میزان کاهش آلایندگی هوای شهر اراک بررسی شده است. در قسمت نتایج، جزئیات تغییرات میزان آلودگی هوا در شهر اراک قبل و بعد از احداث این بزرگراه مقایسه شده است. نتایج بیانگر آن است که برای آلاینده ناکس ۲,۷۵ درصد کاهش، برای مونو اکسید کربن ۴ درصد کاهش مشاهده شده است و برای دی اکسید گوگرد بدون تغییر حاصل شده است. در نتیجه اجرای این طرح با هزینه های تاسیس بسیار زیاد، تأثیر زیاد و قابل ملاحظه ای برای بهبود آلایندگی هوا در سطح شهر اراک را به همراه نخواهد داشت.
دوره ۲۳، شماره ۵ - ( ۱-۱۴۰۰ )
چکیده
اهداف: استفاده از نانومواد در درمان سرطان سبب شده که فرآیند درمان بهصورت کارآمدتر و با اثرات جانبی کمتر صورت گیرد. در میان نانوموادی که قابلیت استفاده در کاربردهای درمانی سرطان را دارند، گرافن به علت خواص منحصربهفرد، توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. در این پژوهش، ساخت یک نانوحامل بر پایه گرافناکساید اصلاح شده با پلیمر زیستسازگار ژلاتین برای بارگذاری و انتقال دارو ضدسرطان کورکومین بررسی شده است.
مواد و روش‌ها: گرافناکساید با استفاده از روش هامر سنتز و سپس فرآیند کاهش آن در حضور ژلاتین انجام شد. داروی کورکومین، توسط پیوند هیدروفوب-هیدروفوب بر روی نانوحامل سنتزشده بارگذاری شد.
یافته ها: صحت فرآیند سنتز گرافناکسید، کاهش آن و اتصال ژلاتین توسط ارزیابی های شیمیایی، فیزیکی و زیستی بررسی شد. درصد بارگذاری دارو با استفاده از نمودار استاندارد جذب-غلظت داروی کورکومین محاسبه و درصد زندهمانی سلولها در حضور نانوذرات توسط بررسی شد.
نتیجه‌گیری: نانوذرات گرافناکساید با ابعاد ۳۰۰ نانومتر با موفقیت سنتز شد. افزایش ضخامت نانوذرات بعد از اصلاح با ژلاتین مشاهده شد، نشان از تثبیت زنجیرههای ژلاتین بر روی سطح دارد. از تست سمیت که بر روی سلولهای
L۲۹۲ انجام شد میتوان نتیجه گرفت که اصلاح سطح موفق بوده به طوری که نمونه اصلاح شده با ژلاتین حتی در غلظت
μgml-۱۲۰۰ هیچ سمیتی از خود نشان نداد.. همچنین، مقدار داروی بارگزاری شده بر روی نانوحامل ۷۸ % به دست آمد. بنا بر نتایج، گرافناکساید اصلاح شده با ژلاتین بهعلت پایداری و زیستسازگاری مناسب می‌تواند به عنوان یک حامل دارو جهت استفاده در مطالعات پزشکی پیشنهاد می شود.
دوره ۲۵، شماره ۱ - ( ۱۲-۱۴۰۴ )
چکیده
شبکه‌های دولایه‌ی ساخته‌شده با سیستم پیونده‌ی گویسان که دسته‌ی مهمی از سازه‌های فضاکار هستند، ازجمله سازه‌های رایج و پرکاربرد برای اجرای سقف‌ها می‌باشند. شناسایی مشخصات دینامیکی این سازه‌ها برای تکمیل فرآیند پایش سلامت سازه‌ای، به‌روزرسانی مدل اجزای محدود و تشخیص آسیب ضروری است. محدودیت‌های روش شناسایی ورودی-خروجی باعث شده که در سازه‌های مهندسی از روش خروجی-تنها استفاده شود. در این کار، مدل فیزیکی یک شبکه‌ی دولایه در آزمایشگاه ساخته شد. با انجام آزمایش مودال خروجی-تنها و با استفاده از دو روش حوزه‌ی بسامد تجزیه در حوزه‌ی بسامد تعمیم یافته (EFDD) و تجزیه در حوزه‌ی بسامد با برازش منحنی (CFDD) و نیز دو روش حوزه‌ی زمان شناسایی زیرفضای تصادفی با داده‌ی خام (SSI-DD) و شناسایی زیرفضای تصادفی با کوواریانس داده‌ها (SSI-Cov)، پارامترهای مودال این شبکه‌ی دولایه تعیین شدند. برای تحریک شبکه از دو نوع بارگذاری تحریک مستقیم و تحریک غیرمستقیم استفاده شد. به‌منظور بررسی دقت پارامترهای شناسایی‌شده، یک آزمایش مودال ورودی-خروجی نیز بر روی شبکه انجام و نتایج حاصله به عنوان مبنا گزیده شدند. نتایج نشان داده که دقت پارامترهای شناسایی شده با بارگذاری مستقیم بالاتر از نتایج مشابه با بارگذاری غیرمستقیم بوده است. بیشترین اختلاف نتایج بسامد‌های طبیعی شبکه‌ی دولایه با نتایج مبنا مربوط به مود دوم شبکه و برابر ۰۷/۲ % بوده است. میانگین خطای نسبی پارامترهای شناسایی شده نشان داده که روش‌های حوزه‌ی زمان، نسبت میرایی را با خطای کمتری تخمین زدند؛ درحالی‌که روش‌های حوزه‌ی بسامد، بسامد‌های طبیعی و شکل‌های مودی را با دقت بالاتری شناسایی نمودند.
دوره ۲۸، شماره ۳ - ( ۲-۱۴۴۳ )
چکیده
یولد الأسلوب من رؤیه المتکلم وموقفه حول شؤون الکون، حیث تقوم الأسلوبیه باعتبارها إحدی طرق علم اللغه النقدی المعاصر، باستکشاف الأسلوب الشخصی للکاتب من خلال دراسه الأدیب وعالمه الداخلی وأهدافه وأفکاره. الموسیقی الداخلیه للأسلوب هی أحد أسالیب تحلیل اللغه وهی تعدّ مهمه للغایه فی عملیه الدراسه الأسلوبیه. قصیده التائیّه الکبری هی عمل خالد للشاعر والعارف والأدیب المصری "ابن الفارض"، الذی عاش فی القرن السابع، وهی مکونه من ۷۰۰ بیتاً وتسمی «نظم السلوک»، بالإضافه إلی موضوعات الحب والتصوّف الإلهی، فإنّها مشهوره بأنها نص جمیل وهی تحفه أدبیه وبلاغیه. تقوم هذه المقاله من خلال المنهج الوصفی- التحلیلی وبالاعتماد علی الأسلوبیه، بدراسه الموسیقی الداخلیه للقصیده التائیّه الکبری. تشیر النتائج إلی أنّ ابن الفارض قد قدّم سمفونیه ممتعه فی ترتیب الحروف والکلمات، حیث أذهل هذا الأسلوب البلاغی الجمهور، وذلک من خلال توظیفه الأصوات المجهوره والمهموسه، وأنواع السجع والجناس بما یتناسب مع معانیه.
