جستجو در مقالات منتشر شده
۲ نتیجه برای فرخ فر
دوره ۹، شماره ۳۷ - ( فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ )
چکیده
منظومۀ خاوران‌نامه اثری بی‌بدیل در حوزۀ ادبیات و نگارگری است که از هم‌آمیزی دو وجه حماسی و مذهبی شکل گرفته و بدعتی در تاریخ ادب و هنر ایران نهاده است. روایتهای این منظومه، جدال بین خوبی و بدی است و نگارگر نیز، سعی کرده همپای با مضمون، به بازنمایی خیر و شر و طبقات اجتماعی مختلف، از والاترین طبقه که خاص پیامبران الهی و امامان است، تا طبقات درباری، مردمان عادی و انسان‌های دون‌مرتبه و گناهکاران بپردازد. از این روی، این اثر ضمن مصورسازیِ متن ادبی این روایت بی‌همتا، منبعی ارزشمند در خوانش فرهنگ و ادبیات عامه در عصر ترکمانان است که تلاقی دیدگاه شاعر و نگارگر را در دو وجه حماسی و مذهبی و حساسیت‌های آنها را در نمایش طبقات اجتماعی مختلف نشان میدهد. هدف این پژوهش، ضمن خوانش طبقات اجتماعی و انواع شخصیت‌پردازی‌ها در متن و تصویرِ نسخۀ مصور خاوران‌نامۀ موجود در کاخ گلستان، شناسایی و تطبیق نوع پوشاک آنها در تصاویر است تا لایه‌های پنهان فرهنگ آن روزگار را شناسایی کند. پرسش این است که چه شخصیت‌هایی در متن و تصویر نسخۀ خاوران‌نامه نقش بسته است؟ و چه ارتباطی بین انواع پوشاک در توصیف و بازنمایی شخصیتها در نگاره‌های نسخۀ خاوران‌نامه وجود دارد؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهند که شخصیت‌های نسخۀ خاوران‌نامه برحسب وجوه ادبی و طبقات اجتماعی ، در دو حوزۀ متن و تصویر دارای گونه‌های متنوع و مشابهی هستند؛ لیکن در ترسیم پوشاک، به‌دلیل فقدان اطلاعات لازم در متن ادبی، نگارگر از رسم زمانه و فرهنگ عامۀ آن روزگار بهره برده است. این تحقیق از حیث هدف بنیادین ـ کاربردی و از نظر روش، استقرایی با رویکرد تطبیقی است.
وجیهه مصباح، فرزانه فرخ فر،
دوره ۱۴، شماره ۵۴ - ( تابستان ۱۴۰۰ )
چکیده
این مقاله برآن است تا با استخراج، طبقهبندی و تحلیل کارکردهای توصیف بناهای موجود در رمان سال بلوا از عباس معروفی به واکاوی این کارکردها در شکلگیری ساختار، و بنابراین تأثیرات آن بر متن و رابطۀ آن با مخاطب بپردازد. نتایج پژوهش نقش معماری و حضور ابنیه را به‌عنوان عناصری فعال در ابعاد مختلف این رمان نشان میدهد. این کارکردها را میتوان بدین شکل دستهبندی کرد: ۱. کارکرد حقیقتنمایانۀ ابنیه در داستان؛ ۲. تأثیر ابنیه بر پی‌رنگ داستان؛ ۳. نقش ابنیه در فضاسازی و صحنه‌پردازی؛ ۴. تأثیر سمپاتیک و نوستالوژیک توصیف بنا؛ ۵. تأثیر در پرورش شخصیتها و شخصیت‌پردازی؛ ۶. معماری عنصر نظامبخش رویداد و رویداد عنصر هویتبخش معماری. این مطالعۀ موردی درعین حال که به استنطاق شیوۀ روایتگری نویسندهای چون معروفی و نقش معماری در آثار او میپردازد، واگشایندۀ پیوند معماری با ادبیات خواهد بود که در اثر داستانی فارسی به‌شکل گستردهای نمود یافته است.
