۳۹ نتیجه برای فاضلی
دوره ۰، شماره ۰ - ( مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار ۱۴۰۲ )
چکیده
گفتمان ایدئولوژیک همواره افراد را به‌عنوان سوژه به چالش کشانده و برآن بوده تا از خصلت چند معنایی زبان برای غلبه بر زبان‌ها و گفتمانهای دیگر استفاده کند.پژوهش حاضر تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که چگونه گفتمان ایدئولوژیک قادر است در سطح گفتمان و در نتیجه در سطح پیام منتقل شده،تحول معنایی ایجاد کرده و اینکه چگونه نهادهای سیاسی از ساختارهای زبانی و ابزاری که زبان و تعدیل معنایی زبان به آنها اجازه میدهد بهره برند تا برتری خود را از دیدگاهی شماتیک و ساختارمند مشروعیت بخشند.برای نیل به این هدف،با تکیه بر نظریههای جامعه شناختی پیر زیما،نویسندگان مقاله حاضر کوشیدهاند تا رابطه بین عناصر زبانی با قدرت و سلطهگری را با تحلیل گفتمان سوژههای رمان آدمخوار اثر دیدیه دننکس نویسنده معاصر فرانسوی نشان دهند.نویسنده این رمان که از مدعیان مبارزه با نفیگرایی تاریخ،نژادپرستی،استعمارگری،فساد جوامع سیاسی میباشد،در سال ۱۹۹۸رمان آدمخوار را مینگارد و به روایت داستان بومیان کاناک میپردازد که در «نمایشگاه استعمار سال ۱۹۳۱» مانند حیوانات در معرض دید دیگران قرار گرفته بودند.بر این اساس،مقاله حاضر به بررسی نحوه ایجاد گفتمان ایدئولوژیک و دگرگونی معنایی از طریق روایتها و گفتگوهایی که در سراسر کتاب اتفاق میافتد و منجر به دگرگونی دلالتهای ایدئولوژیک میشود میپردازد. همچنین، به واسطه به تصویر کشیدن و تفسیر ماهیت بومیان کاناک از نظر گفتمان ایدئولویک غالب، نشان داده میشود که چگونه گفتمان غالب با استفاده از ماهیت چند معنایی و چند بعدی زبان و با در اختیار داشتن قدرت سامان دادن ساختارهای زبانی،ماهیتی غیر از ماهیت اصیل بومیان کاناک برای آنها تعریف میکند.
دوره ۰، شماره ۰ - ( مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار ۱۴۰۲ )
چکیده
منظومههای داستانی شیون فومنی به لحاظ محتوایی و کارکردی متنوعاند.این تنوعات سبکی در منظومههای شیون، بیانگر کثرت تجاربی است که شاعر در قالب سبکی خاص،با استفاده از عناصر نمادین،عامل معنا را به جامعهی زبانی شعر پیوند میزند.با توجهبهاینکه عمدهی منظومههای وی،نمادیناند و در منظومهها درقالب هویتبخشیهای انتسابی،تشخصبخشی و تشخصزدایی تجلی مییابند،پژوهش حاضر درصدد است در دو منظومهی فوخوس و آقادار،به بررسی مولفههای معنایی منظومههای شاعر از منظر جامعهشناسی زبان بپردازد و از طریق تفسیر نمادین کنشگران اجتماعی این منظومهها،چارچوب فضاهای گفتمانی موجود در متن را با توجه به کارکردهای گفتمانی ترسیم نماید.برای نیل به این هدف، دو مدل تلفیقی جامعهشناختی-معنایی ون لیون و رویکرد تحلیل نشانه-معناشناختی مکتب پاریس، انتخاب شدند.به عنوان هدف اصلی پژوهش،مدل ون لیون به بررسی عوامل معنایی-جامعهشناختی دخیل در تولید متن منظومهها میپردازد و مدل نشانه-معناشناختی پاریس به بررسی قلمروهای گفتمانی در این دو منظومه توجه مینماید.دستیابی به این دو هدف ابتدا با کاربست فرایندهای شاخص مدل ونلیون در متن منظومهها محقق شد و این نتیجه بدست آمد که بازنمایی کنشگران اجتماعی در متن هر دو منظومه،بیشتر بر اساس عامل تشخصزدایی شکلگرفتهاست.درضمن با توجه به برجستگی عامل تشخصزدایی در متن دو منظومه، و درخدمت قرارگرفتن مقولات آن به عنوان ابزاری در جهت فضاسازی گفتمانی،تحلیل نشانه-معناشناختی دو منظومه براساس آن شکلگرفت.نتیجه مبین آن بود که انواع کارکردهای گفتمانی مماشات، مقاومت و ممارست در دو منظومهی فوخوس و آقادار بیشتر در لایههای متنیای سازماندهی شدهاند که بر اساس مولفههای تشخصزدایی شکل گرفتهاست.
دوره ۱، شماره ۱۲ - ( ۱-۱۴۱۰ )
چکیده
-
دوره ۲، شماره ۳ - ( شماره ۳- ۱۳۸۹ )
چکیده
حث های مفصلی درباره وضعیت جامعه شناسی در ایران صورت گرفته، نقدهای گسترده ای بر جامعه شناسی ایران وارد شده و علت هایی در سطوح مختلف کلان، میانی و خرد برای کاستی های جامعه شناسی ایران مطرح شده است. گستره این مباحث دست کم روشن می کند که نمی توان برای کاستی های جامعه شناسی در ایران تبیینی تک علتی ارائه کرد و باید درباره هر دسته از علل به طرح مسئله و مطالعه دقیق ﭘرداخت. این مقاله ضمن ارائه تصویری کلی از نقدهای وارد بر جامعه شناسی ایران، ضعف در بینش جامعه شناختی را یکی از محوری ترین نقص های شیوه آموزش جامعه شناسی در ایران دانسته است؛ ضمن اینکه در دسته کلی علل آموزشی نقصان های جامعه شناسی در ایران، نقش این عامل را بررسی و برخی راهکارهای تقویت بینش جامعه شناختی را ارائه کرده است. اگرچه بحث درباره بینش جامعه شناختی در اغلب کتاب های مهم جامعه شناسی وجود دارد، ﭘژوهش های زیادی درباب نحوه آموزش و تقویت آن انجام نشده است. این مقاله می کوشد تا ضمن تبیین مفهوم بینش جامعه شناختی و ضرورت آن، به شیوه آموزش آن به عنوان سازوکاری برای ارتقای کیفیت آموزش در مطالعات اجتماعی بپردازد.
دوره ۳، شماره ۷ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
ترانههای کار نسخه خوانای احساسات و عواطف مردم ساده‌دل روستایی و بیانگر آمال و آرزوها، امیدها، شادیها، غمها، عشق و تنهاییهای آن‌هاست. به ترانههای کار «کارنوا» نیز گفته میشود که با اهداف متعدد و معمولاً برای توصیف نوع کار، هماهنگی بین افراد، ایجاد محیط شاد در فضای کار، تقلیل سختیهای کار سروده می‌شوند. این ترانه‌ها به زیر‌شاخه‌های مختلفی تقسیم میشود: ترانههای کشاورزی، شیردوشی، چوپانی و جز این‌ها.با بررسی، تحلیل و معنایابی ترانههای کار در هر جامعهای بهراحتی میتوان به فضای اجتماعی و فرهنگی آن جامعه پی‌برد. در این مقاله ضمن بررسی خصوصیات زیباییشناختی و هنری انواع کارنواها در قوم تالش، به تحلیل مردمشناسی آنها می‌پردازیم تا بدین‌وسیله برخی از مسائل فرهنگی، آداب و رسوم و روحیاتِ جامعه قومی تالش را معنایابی و تحلیل کنیم. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، میدانی- کتابخانه‌ای است. در این بررسی حدود ۲۰ ترانه کار تالشی تحلیل شده است. یافته‌های این پژوهش نشان میدهند که بسیاری از خصوصیات و ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و آداب و رسوم، باورها، ارزشها، عاشقانهها، غمها، نقش زنان در کار و امور اقتصادی، اهمیت تعاون و همیاری در نزد قوم تالش در این کارنواها بازتاب یافتهاند؛ ضمن اینکه بیشتر ترانههای کار در تالش جنوبی، ترانههای کشاورزی و چوپانی است که بیانی عاشقانه دارند.
دوره ۳، شماره ۱۲ - ( زمستان ۱۴۰۱ )
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی رضایت الکترونیکی در رابطه بین کیفیت خدمات الکترونیکی و بازدید مجدد هواداران فوتبال از وبسایت باشگاه پرسپولیس انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش را هواداران باشگاه فوتبال فرهنگی ورزشی پرسپولیس تشکیل داده بودند که در مجموع ۲۱۵ نمونه قابل قبول گرداوری شد. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامه استاندارد شده با اصلاحاتی توسط محققین بود. روایی محتوایی و صوری پرسشنامه توسط ۳ نفر از اساتید مدیریت ورزشی بررسی و پس از اصلاحات مورد درخواستی در بین جامعه مورد مطالعه پخش گردید. پایایی، روایی همگرایی و روایی واگرا حاکی از مطلوب بودن مدل بیرونی پژوهش داشت، همچنین مقدار SRMR برابر ۰۸/۰ تناسب مدل را تأیید کرد. یافته‌های پژوهش نشان داد که کیفیت خدمات الکترونیکی وبسایت بر رضایت و قصد بازدیدمجدد به صورت مستقم اثرگذار بود (P<۰,۰۵) همچنین رضایت الکترونیکی به صورت جزیی نقش میانجی بین کیفیت وب سایت‌های ورزشی و قصد بازدید مجدد داشت (P<۰,۰۵). نتایج حاکی از این است که هر چقدر کیفیت خدماتدهی وبسایت بالاتر رود رضایت الکترونیکی و تمایل مجدد هواداران به سایت تیم پرسپولیس افزایش پیدا میکند.
دوره ۴، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۹۱ )
چکیده
نوشتار پیش رو برآمده از پژوهشیدرباره دوره انتقال قدرت ازسلسله قاجار به دولت مدرن پهلوی است. این پژوهش برخلاف رویکردهای مبتنی بر تاریخ سنتی،با تکیه بر تحلیل گفتمان فوکویی و ادبیات پسااستعماری، خوانشی دیگرگون از شکل گیری نخستین دولت مدرن در ایران به دست می دهد. مقاله نشان می دهد شکل گیری نخستین دولت مدرن در ایران تجسّد عینی و راهبردی گفتمان تجدّد آمرانه است. این متن در واکاویصورت بندیتجدّد آمرانه،اعمالِ گفتمانی شکل دهنده مقولات مقوّم صورت بندیگفتمان تجدّد آمرانه را شناسایی کرده و به تحلیل گفتمانِ انتقادینشریه های دوره انتقال قدرت از قاجار به پهلوی- کاوه، ایرانشهر، نامه فرنگستان، آینده و مرد آزاد- پرداخته است. مقولات برآمده از این تحلیل گفتمان شامل مفاهیم اساسی «تلقی از خود و دیگری، پرسش از انحطاط و عقب ماندگی»، «اخذ تمدن از غرب»، «جدایی دین از سیاست و عرصه عمومی»، «نخبه گرایی»، «ضرورت دولت مقتدر و آمر» و «ناسیونالیسم» است. روشنفکران دوره انتقال قدرت به مثابه گروه هایمرجع گفتمان تجدّد آمرانه و نیز اثرگذارترین گروه استراتژیک این دوره در شکل گیری نهادی و گفتمانی نخستین دولت مدرن در ایران نقش برجسته ای داشته اند که تمرکز این متن واکاویتأثیر گفتمانی آن هاست.
دوره ۵، شماره ۱ - ( زمستان ۱۴۰۳ )
چکیده
زبانِ نمادپرداز و شاعرانه‌یِ نیچه، افزون بر مداقه‌یِ درون‌متنی، به خوانشی میان‌متنی نیاز دارد.نیچه فیلسوفی است که کمر به نابودیِ کهن‌ارزش‌‌ها بسته است، او هرچند تربیّتی مذهبی داشت، امّا فلسفه‌اش را میتوان نقدِ همه‌جانبه‌یِ نگرشِ مسیحی، توصیف کرد. در این جُستار، به شرح و تفسیرِ همدلانه خط‌به‌خطِ فصلِ درباره‌یِ سه دگردیسی، با تأکید ویژه بر نگاه احتمالی نیچه به فقراتِ عهدِ جدید، پرداخته میشود. همچنین کوشش خواهد شد که عباراتِ طعنه‌آمیزِ آن، با عناصرِ بُنیادینِ اندیشه‌یِ مسیحی، همسنجی شود و با مواجهه‌یِ با قطعاتِ پراکنده‌یِ این فیلسوف، کلیّتِ نظام آشکارتر گردد؛ یا به عبارتی این پژوهشِ، میخواهد با حرکتی رفت‌وبرگشتی میانِ جزء و کُلّ، به فهمی دقیق‌تر از ذهن و زبانِ غریبِ نیچه در فقره ی سه دگردیسی چنین گفت زرتشت تقرّب جوید. شاید نتیجهی این تلاش نشان دادن این باشد که مسیحیت نهادینه شده در درون نیچه او را وامیدارد، که با مسیح علیه آیین مسیحیت برآشوبد.
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
یکی از بحث های مهم در مطالعات دموکراتیزاسیون، سهم نسبی متغیرهای بیرونی و درونی در عملکرد دموکراسی هاست؛اما از آنجا که هر نظام دموکراتیک تاحدود زیادی موجودیتی با ویژگی های منحصربه فرد است، به سختی می توان گزاره های کلی درباره همه دموکراسی ها و تأثیر متغیرهای بیرونی و درونی بر آن ها صادر کرد. از همین رو، بررسی تاریخی تأثیر متغیرهای مختلف بر عملکرد دموکراسی ها گامی در تحلیل سازکارهای تأثیر این متغیرها به شمار می رود. شناخت سازکارهای برآمده از موارد تاریخی خاص زمینه ای برای ارائه گزاره های نظری کلی تر درباره سهم انواع متغیرها در عملکرد دموکراسی ها فراهم می کند. در این مقاله با بررسی تاریخی-علّی اثر متغیر نظام- جهاناقتصاد و وابستگی در سال های ۱۸۰۰- ۱۹۶۱مبر ایران، ترکیه و کره جنوبی، زمینه های بی ثباتی اقتصادی را که به عدم تحکیم دموکراسی در سال های ۱۹۴۱- ۱۹۶۱م منجر شده، توضیح و نشان می دهیم که چگونه عملکرد دموکراسی ها تحت تأثیر ساختار تاریخی نظام- جهان و مسیر تاریخی ای که پیموده اند و در تعامل با عوامل داخلی و خارجی شکل می گیرند.
دوره ۵، شماره ۲۰ - ( تابستان ۱۳۸۷ )
چکیده
عمر خیام در شعر و ادب فارسی مظهر و نماینده جهان‌بینی ویژه و صدای بسیاری از متفکران و شاعران خاموشی است که دم فرو بستند و سخن خویش را به نام او منتشر ساختند. در این مقاله نگارنده در پی آن است که با بررسی نظام مکتب تفکر خیامی، اصول و ویژگیهای این مکتب را نشان دهد و برای این منظور روش تحقیقی را برگزیده که ترکیبی از شیوه‌های نقد مبتنی بر مواد مکتوب و رویدادهای تاریخی و روشی پدیدارشناختی است و سعی کرده است که به جای تکیه کردن بر مسائل پایان‌نیافته‌ای مانند اصالت شعر خیام و هویت خود او، نظر متعادلتری از پیام وی را ارائه کند و با بیان پیشینه تحقیقات خیام‌پژوهی، تحقق این مقصود را عملی‌تر سازد.
به همین منظور تفسیرهای گوناگون – و بعضاً متضادی- که تاکنون از رباعیات خیام صورت گرفته، معرفی، و میزان تطابق این آرا را با اندیشه‌ها و گفته‌‌های خیام بررسی، و سرانجام برای تعیین چارچوب و اصول مکتب فکری خیام، موفق شده است با توجه به مضمون و پیامهای مشترک میان رباعیات، نظام فکری خیامی را به پنج مقوله اصلی تقسیم کند و اصل پیام خیام را در هر مورد با ذکر شواهدی از رباعیات تحلیل کند.
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۳ )
چکیده
ائتلاف طبقات متوسط شهری موجب وقوع رویداد عظیم اجتماعی جنبش مشروطه در تاریخ جامعه ایران اواخر دوره قاجار شد؛ اما سرنوشت ائتلاف و جنبش منتج از ائتلاف مشروطهخواهان پس از دوره‌‌ای نافرجام ماند. در این مقاله، با رویکرد ساختاری- نهادی مبتنی‌بر منطق زمانمند به این پرسش پاسخ می‌دهیم که چرا ائتلاف مشروطهخواهان در تاریخ مشروطیت ناپایدار بوده است و فضایی برای تحکیم توافق‌‌‌‌های میان ائتلاف‌‌کنندگان پدید نیامد. درادامه، پنج متغیر ساختاری- نهادی و پنج فرضیه را که بیانگر علت‌‌های ناپایداری ائتلاف هستند، با روش تاریخی– تحلیلی مطالعه می‌کنیم. همچنین، روند تاریخی زمانمند را که به شکلگیری ائتلاف ناپایدار منجر شد، با تکیه بر بنیان‌‌های ساختاری و نهادهای سیاسی جامعه ایران دوره مشروطه بررسی می‌کنیم که شامل مجموعه‌‌ای به‌هم‌وابسته از نهادهای سیاسی درهم‌تنیده، ساختار طبقاتی نامتعادل، ساختار اقتصادی نامتوازن، شرایط ناشی از نظام جهانی و دولت ناکارآمد است. عوامل یادشده متغیرهای مؤثر در فرایندهای منتهی به ائتلاف ناپایدار است. در این میان، بنیان‌‌های نامستحکم نهادهای سیاسی ایران دوره مشروطیت متغیر وزن‌‌دهنده اصلی مؤثر در پیدایش ائتلاف ناپایدار است که به‌واسطه چنین وضعیتی، فرصت‌‌ها برای تحکیم توافق و ساختارمندشدن اهداف و تصمیم‌های کنشگران سیاسی ائتلاف‌کننده فراهم نشد.
دوره ۶، شماره ۱ - ( شماره ۱ (پیاپی ۲۲)- ۱۳۹۴ )
چکیده
این مقاله به بررسی نظام عاطفی گفتمان در شعر «سفر‌به‌خیر» از شفیعی کدکنی میپردازد. دیدگاه گفتمانی با رویکرد نشانه- معنا شناختی، تولیدات زبانی را تابع فرآیندی پیچیده می‌داند که عوامل نشانه-معنایی بسیار در آن دخیل‌اند. آنچه دارای اهمیت است، نوعی موضع گفتمانی است که به دلیل پویایی، ما را با نوعی جهت‌گیری گفتمانی، بسط روابط و تعامل بین نیروهای همسو یا نا‌همسو مواجه می‌سازد. گفتمان ادبی، جریانی سیال است که تعامل دو گونه شناختی و عاطفی در آن سبب تولید معنا میشود که عدم قطعیت معنا و سیر تکاملی آن مدیون فرآیند تنشی گفتمان است. این شکلگیری تابع نوعی حضور نشانه- معناشناختی است. هدف ما در این مقاله، بررسی شعر «سفر‌به‌خیر» از نظر ساز‌و‌کار تولید و دریافت معنا با تکیه بر شرایط پیوستار و گسست گفتمانی و تأثیر‌گذاری آن در درک مفهوم شعر است. از طرفی فضای تنشی، محلی برای بروز احساسات در گفتمان است. بدین جهت ما رویکردهایی چون «روند شکلگیری معنا»، «شاخص‌‌‌ها»، «انفصال و اتصال گفتمانی»، «تأثیر افعال»، «دورنما‌سازی» و «گونه القا» را برای نشان دادن عمق عاطفه در شعر بررسی کرده‌ایم. بدین‌ترتیب گونه‌های تقابلیِ شناخته‌شده و دخیل در تولید معنا، به گونه‌هایی سیال و ناپایدار تغییر مییابند. استفاده از این نشانه- معناها باعث افزایش عاطفه در کلام، دستیابی زبان به ناممکن‌ترین زمان‌ها و مکان‌ها و درنتیجه، اثرگذاری بیشتر بر خواننده میشود. این پژوهش به شیوه کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است و براساس نتایج به‌دست‌آمده میتوان گفت غلبه فضای گفتمانی عاطفی در شعر ذکرشده شفیعی کدکنی بسیار بارز است.
بهروز سلطانی، فیروز فاضلی،
دوره ۸، شماره ۳۱ - ( پاییز ۱۳۹۴ )
چکیده
با گذشت چند دهه از پژوهش‌های معاصر استعاره، استعارۀ مفهومی در میان سایر نظریه‌ها، جایگاه ویژه‌ای یافته است و پیوسته در پیوند با رشته‌های دیگر نگاه‌های تازه‌ای را وارد جریان پژوهش استعاره میکند. نظریۀ استعارۀ شناختی معتقد است که استعاره‌ها همه‌جا حضور دارند و ادراک افراد متأثر از ساختارهای استعاری است. از این‌رو ما با پرسش‌هایی از این‌دست مواجه‌ایم که ارتباط مخاطب با استعاره چگونه است؟ آیا استعاره در اقناع افراد برای پذیرش یا ردّ نگرشی دیکته‌شده می‌تواند مؤثر باشد؟ حضور کدام متغیّرها در توان اقناعی استعاره مؤثر است؟ این متغیّرها چه ویژگی‌هایی باید داشته باشند؟ برای نیل به پاسخ این پرسش‌ها، این نوشتار با پشتیبانی نظری پژوهش‌های پیشین، به عنوان نخستین گام، مدل اقناعی استعاره را بر اساس مدل اقناع هاولند ارایه میکند و ویژگیهای متغیّرهای آن را از لحاظ نظری بررسی میکند و با الهام از چهار متغیّر مک‌گوایر، وود و ایگلی، با توجه به ویژگیهای ارتباط استعاری، برای ارتباط اقناعی استعاره، پنج متغیّر معرفی میکند.
ندا کاظمی نوایی، فرزان سجودی، مهبود فاضلی، فرهاد ساسانی،
دوره ۸، شماره ۳۲ - ( زمستان ۱۳۹۴ )
چکیده
هدف اصلی این مقاله، بررسی روابط قدرت در رمان طوبی و معنای شب با تأکید بر مسئلۀ جنسیت و بازنمایی جنسیت در این رمان است. یکی از ابزارهایی که زبانشناسی اجتماعی هلیدی برای بررسی متون و آشکار ساختن سازوکارهای ایدئولوژیک آن در اختیار می‌گذارد، بررسی ساختار وجه و وجه‌نمایی است. در این پژوهش، با تأکید بر نقش وجه-نمایی در تولید متون و بازتولید روابط قدرت و مناسبات جنسیتی، به بررسی وجه‌نمایی در رمان طوبی و معنای شب، با روش توصیفی- تحلیلی پرداختیم. در این رمان، چشم‌انداز تاریخی هفتاد ساله‌ای از زن ایرانی ارائه میشود؛ اما طوبی، شخصیتِ زنِ محوری، در این سیر تاریخیِ رو به جلو، نه تنها دستاوردی در رسیدن به اهدافش نمی‌یابد، بلکه سیری قهقرایی را می‌پیماید. طوبی در ابتدای رمان، زنی است که به ضرس قاطع و با کمال اطمینان سخن می‌گوید؛ اما در پایان رمان، فردی است که به هیچ چیز یقین ندارد و هیچ باوری در گفته‌هایش نیست. درواقع، سیر تحول وجه‌نماهای طوبی از قطعیت و بایدِ بیرونی به تردید و شایدِ درونی میل میکند. این استحالۀ درونی و سترونی روحی طوبی در پایان رمان، در ارتباط مستقیم با مناسبات و کارکردهای گفتمانی کلان‌ترِ اجتماعی در دوران قاجار و پهلوی اول قرار می‌گیرد؛ مناسبات اجتماعی‌ای که زنان را از اندیشیدن، گفتن و مشارکت اجتماعی در فضای بیرون بازمی‌دارد.
فیرور فاضلی، فاطمه تقی نژاد رودبنه،
دوره ۹، شماره ۳۶ - ( زمستان ۱۳۹۵ )
چکیده
شعر «ری‌را» نیما یوشیج، یکی از برترین شعرهای مدرن است. خصوصیات ساختاری، وزنی و واژگانی این شعر، موجب شده که در طول دهه‌ها، خوانندگان به خوانش‌های متفاوت و گاهی هم ارز از آن بپردازند. استفاده از برخی واژگان، به ویژه کلمۀ «ری‌را» و همچنین استفاده از نماد در اشعار نیما، معنای این شعر را در هاله‌هایی از ابهام قرار‌داده است که موجب شده تا این شعر در طول زمان مورد خوانش‌های مختلفی قرار بگیرد. نظریۀ دریافت در پی خوانش‌های متفاوت از یک متن است. خوانش شعر نیما، این حُسن را دارد که ابعاد گوناگون شعر او را آشکار میکند. در این نوشتار برآنیم تا به بیان قرائت‌های مختلف از شعر «ری‌را» در دو ساحت فرم و تکنیک و همچنین ساختار محتوایی آن بپردازیم و چگونگی دریافت مخاطبان را از هاله‌های پیش‌روندۀ معناییِ این شعر در طول زمان – سیر درزمانی و هم‌زمانی- مورد تحلیل و بررسی قرار‌دهیم. این پژوهش نشان میدهد که نیما ابژۀ خود را از طریق فراهم آوردن منظرهای متعدد می‌آفریند و با ایجاد خلاهایی در متن، عدم تعینی را رقم میزند که خواننده را به رابطه دیالکتیکی با متن فرا می‌خواند. معنا در این شعر، به واسطه درهم‌آمیزی افق‌های ، در طول زمان شکل می‌گیرد و آگاهی خواننده در طول شعر کامل میشود. افق انتظار غالب در شعر «ری‌را» از نوع افق انتظار اجتماعی است و خوانندگان با استفاده از رمزگان زیبایی‌شناسی و داشته‌های معنوی خود، شعر را تفسیر می‌کنند؛ اما به دلیل خاصیت ذاتی ابهام‌آمیز بودن این شعر، میتوان هربار خوانش جدیدی از آن ارائه داد.
ابوالفضل توکلی شاندیز، سید حسن اسلامی اردکانی، سیداحمد فاضلی،
دوره ۹، شماره ۳۶ - ( زمستان ۱۳۹۵ )
چکیده
امروزه روایت یکی از مفاهیم بسیار رایج، نه تنها در ادبیات، بلکه همچنین در عرصه‌های غیرادبی از جمله روان‌شناسی، علوم اجتماعی و فلسفه است، تا بدان‌جا که از مفهوم «گشتار روایی» سخن به میان آمده است. این مقاله می‌کوشد رویکردهای مهمی که برای پرداختن به روایت مطرح است را بررسی نماید، چرا که این کار نه تنها برای مطالعات ادبی و روایت واجد اهمیت است، بلکه در عین حال می‌تواند ارتباط عمیق ادبیات با سایر رشته‌ها را به‌خوبی نشان دهد. روشن است که به این منظور نه تنها باید به منابع ادبی مراجعه کرد، بلکه لازم است برخی از مهمترین آرای مربوط به روایت را به‌ویژه در فلسفه و روان‌شناسی هم از نظر دور نداشت. به این ترتیب است که میتوان از روایت به‌عنوان مبنایی برای مطالعات میان‌رشته‌ای سخن به میان آورد. به این منظور با استفاده از روش مطالعه کتابخانه‌ای دو دسته رویکرد اساسی به تعریف روایت، یعنی رویکرد تعریف‌محور و رویکرد تبیینی (کارکردمحور) مطالعه می‌گردند؛ در بخش رویکرد تعریف‌محور با مقایسه تعاریف روایت، عناصر رایج آنها استخراج و موارد تزاحم آنها بررسی می‌گردد. در قسمت بعد با بهره‌گیری از رویکرد تبیینی، ماهیت روایت و نسبت آن با فرهنگ (بعد اجتماعی) و فهم و زندگی (بعد فردی) مورد بررسی قرار خواهد گرفت که برای این منظور هم آرای روایت‌شناسان و هم نظرات فیلسوفان مهم در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتیجه اینکه روایت پدیده‌ای است فراگیر که نه تنها در زمینۀ ادبیات اهمیت دارد، بلکه نقش بسیار مهمی در فرهنگ، فهم، هویت و اخلاق نیز ایفا میکند.
دوره ۱۰، شماره ۴۲ - ( ۱۲-۱۳۹۲ )
چکیده
بررسی نقش و حضور زنان در داستانها و اشعار نویسندگان و شاعران مرد و نیز جایگاه مردان در آثار زنان نویسنده و شاعر، مقولهای قابل بررسی است. این پژوهش به بررسی بازتاب نگاه به زن درآثار یک نویسندۀ مرد و بازتاب نگاه یک شاعر زن به مرد دراشعار اومی پردازد و تأثیر نگرش آنها را به جنس مخالف در زندگی واقعی‌شان بررسی میکند. پرسش اصلی این است که آیا حضور زنان در آثار مردان و برعکس، پررنگ و تأثیرگذار و سازنده بوده یا در حاشیه و کمرنگ و سترون تصویر شده است؛ به این منظور دوتن از معاصران، صادق هدایت و فروغ فرخزاد را انتخاب کرده‌ایم تا دیدگاه آنها را دربارۀ جنس مخالف در آثارشان بررسی کنیم. نتایج پژوهش نشان میدهد این دو در آثارشان نسبت به جنس مخالف خود دیدگاه مثبتی نداشتهاند. نگرش آن دو به جنس مخالف، باعث بدبینی و تنهایی آنها در زندگی واقعی‌شان شده است.
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( بهار ۱۳۹۹ )
چکیده
اهداف: در این مطالعه تاثیر غلظت های ۱-۵۰ میلی گرم بر لیتر نانوذره نقره کلوئیدی بر رشد ریزجلبک N. oculata بررسی گردید و پس از تعیین EC۵۰ (۸۸/۲۰ میلی گرم بر لیتر)، پروفایل اسیدهای چرب و شاخص های سوخت زیستی این ریزجلبک در غلظت ۲۵ میلی گرم بر لیترنانوذره نقره بررسی گردید.
مواد و روش ها: در این پژوهش ریزجلبک N. oculata به علت رشد سریع و توانائی سنتز مقادیر بالای لیپید برای تولید سوخت زیستی انتخاب شد. این ریزجلبک در شرایط آزمایشگاهی به مدت ۷۲ ساعت تحت تیمار نانوذرات نقره کلوئیدی قرار گرفت. جذب نوری ریزجلبک و پروفایل اسیدهای چرب به ترتیب با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی گازی بررسی شد. تحلیل آماری داده‌های رشد با آزمون تحلیل واریانس و مقایسه میانگین با آزمون چنددامنه‌ای دانکن در سطح احتمال ۵ % انجام گرفت.
یافته ها: رشد ریزجلبک N. oculata در غلظت های ۵-۵۰ میلی گرم بر لیتر نانوذره نقره کاهش یافت. همچنین افزایش میزان اسیدهای چرب اشباع (SFAs) و اسیدهای چرب چند غیر اشباعی (PUFAs) و کاهش میزان اسیدهای چرب تک غیر اشباعی (MUFAs) در پاسخ به غلظت ۲۵ میلی گرم بر لیتر نانوذره نقره در مقایسه با کنترل مشاهده شد. شاخص های مهم در پایداری اکسیداتیو سوخت زیستی شامل LCSF، CFPP و CP در ریزجلبک در معرض نانوذره نقره افزایش یافت در حالی که مقدار شاخص DU کاهش یافت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که علیرغم سمیت نانوذرات نقره، این نانوذره می تواند باعث افزایش پایداری سوخت زیستی حاصل از ریزجلبک N. oculata گردد.
دوره ۱۱، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۰ )
چکیده
در این تحقیق فرکانس های طبیعی ورق مستطیلی میندلین کامپوزیت شده با وصله های پیزوالکتریک به دست آمده است. شرایط مرزی تکیه گاه ساده به سازه اعمال شده و برای دستیابی به پارامترهای فرکانسی سازه از روش ریتز، بر مبنای روش مینیمم انرژی پتانسیل استفاده شده است. توابع جابجایی و تابع پتانسیل الکتریکی با استفاده از سری های مثلثاتی (توابع حل دقیق) تخمین زده شده اند و در نتیجه حل نیمه تحلیلی مسئله به دست آمده است. به منظور بررسی دقت روش به کار رفته شده نتایج حاصل برای ورق های مستطیلی ایزوتروپیک و پیزوالکتریک به طور جداگانه با نتایج حل دقیق موجود در مراجع مقایسه گشته است. همانطور که از نتایج پیداست، انطباق خوبی میان نتایج حاصل از روش حاضر با نتایج حل دقیق موجود در مراجع دیده می شود. در انتها با استفاده از این روش فرکانسهای طبیعی ورق مستطیلی ارتوتروپیک کامپوزیت شده با دو وصله پیزوالکتریک در بالا و پایین آن، به دست آمده است.
دوره ۱۱، شماره ۵۳ - ( آذر و دی ۱۴۰۲ )
چکیده
ترانۀ «رعنا» یکی از سادهترین و در عین حال سیاسیترین ترانههای عامۀ سرزمین گیلان به‌شمار میرود. سرایندۀ ناشناس ترانه در نظر داشت ضمن روایتی عاشقانه، در بندهایی از آن به حوادث تاریخی و اجتماعی منطقه اشاره کند. در این پژوهش به روش تحلیلی ـ توصیفی با بهره‌گیری از رویکرد تاریخی ـ ادبی به اسناد مکتوب و یافته‌های میدانی، کیفیت و چیستی رویداد مندرج در ترانۀ رعنا واکاوی شده است. یکی از ضرورتهای اصلی پژوهش نیل به روایتی اصیل مبتنی بر داده‌های تاریخی و زبانی گویشوران منطقه است. نتایج نشان میدهد ترانه دربردارندۀ دو روایتِ نزدیک به زمان وقوع و روایت متأخر است. در روایت نخست، ستیز فئودال‌ها و نبرد بازماندگان نهضت جنگل، نظیر کردآقجان و حیدر عمواوغلی و در روایت متأخر، جنبه‌‌های عاشقانه، رمانتیک و سرکشی‌‌های رعنا برجسته شده است. در روایت‌های متأخر، داستان رعنا با ترانههای پیش از خود، مانند زرانگیز، سیما و طوبی درآمیخته است و ضرب‌آهنگی مطنطن دارد، اما در روایت نخست طنطنۀ کلام کم‌تر است و بیشتر توجه به رویداد و کنش شخصیتهای اصلی روایت، یعنی نوروز، هادی، کردآقاجان و حیدر است.
