جستجو در مقالات منتشر شده
۵ نتیجه برای آقاخانی بیژنی
دوره ۵، شماره ۱۴ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده
قربانی آیینی مذهبی است که در میان اقوام و ملل مختلف با اهداف گوناگون رواج دارد. بسیاری از سنتهای دینی برای دور ماندن از بلایا و یا رفع آن، کشتن حیوانی را توصیه میکنند. باور بلاگردانی میان قوم بختیاری با هدف انتقال شر و دور ریختن آن در اشکال خونی و غیر خونی است. قوم بختیاری بر اساس آموزههای دین اسلام و در روز عید قربان، بر فراز کوهها به قربانی حیواناتی همچون گوسفند، بز و گاو میپردازند. شکل دیگر خونریزی برای دفع شر، چشم‌زخم و بلا، هنگام جشن عروسی و ... است. از دیگر نمودهای بلاگردانی میتوان به موارد غیرخونی مانند دَمبند کردن و دعانویسی اشاره کرد. هدف این پژوهش، تحلیل چگونگی برگزاری مراسم، هدف و اشکال باور بلاگردانی با خون ازجمله قربانی و خونریختن و غیر خونی در قوم بختیاری است. این پژوهش به شکل بنیادی، بر پایه مطالعات کتابخانهای ـ میدانی و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. قوم بختیاری عمل آیینی قربانی را برای پیروی از فرمان الهی انجام میدهند؛ اما برخی از اعمال این قوم مانند انجام قربانی در بالای کوه، پرورش و تزیین حیوان و بریدن سر آن در پای درخت، ریختن خون بر زمین (جرعهافشانی)، مالیدن آن بر سروصورت و همچنین بستن مهرهها و بازوبندها در پارچۀ
تیرهرنگ، نمودی اساطیری دارند.
دوره ۶، شماره ۲۰ - ( خرداد و تیر ۱۳۹۷ )
چکیده
قربانی یک آیین مذهبی است که در میان اقوام و ملل مختلف با اهداف گوناگون رواج دارد. بسیاری از سنتهای دینی برای دور ماندن از بلایا و یا رفع آن، کشتن یک حیوان را توصیه میکنند. برخی از پژوهشگران کشتن شتر به دستور اسفندیار در داستان «رستم و اسفندیار» و همچنین کشته شدن سیاوش به دستور افراسیاب و سرخه به دستور رستم را نوعی آیین قربانی قلمداد میکنند. در پژوهش حاضر که به شکل بنیادی بر پایه مطالعات کتابخانهای و به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، سعی کردیم تا نشان دهیم که در داستان «رستم و اسفندیار» (کشتن شتر به دستور اسفندیار) و در داستان سیاوش (نحوه کشتن سیاوش و سرخه) عمل آیینی قربانی وجود ندارد. برای روشن شدن این امر، پس از تحلیل و تعریف آیین قربانی، به تحلیل داستان رستم و اسفندیار و سیاوش در شاهنامه پرداخته شده است. درنهایت، هیچ نشانهای از آیین قربانی در این دو داستان وجود ندارد و در داستان رستم و اسفندیار کشتن شتر نوعی بلاگردانی است.
دوره ۷، شماره ۳۰ - ( بهمن و اسفند ۱۳۹۸ )
چکیده
آیین سوگند خوردن از دیرباز تاکنون در فرهنگ و ادب به طریق گوناگون نمود یافته است. در این پژوهش به تحلیل نمودهای آیین سوگند خوردن در قوم بختیاری میپردازیم. سوگند به آتش، اجاق آتش، تیغۀ آفتاب، آب روان، نان‌ونمک، زمان، جان عزیزان و اموات از مهم‌ترین جلوههای سوگند خوردن در نزد قوم بختیاری است. اهمیت سوگند خوردن در نزد این قوم، آخرین راهکار برای اثبات درستی کلام و تشخیص درستکار از نادرستکار است. در این پژوهش، ضمن بررسی انواع سوگند در قوم بختیاری، برآنیم تا نمودهای ادبی و جنبههای اساطیری آن‌ها را تحلیل و بررسی کنیم. این پژوهش بهشکل بنیادی، بر پایه مطالعات کتابخانهای ـ میدانی و بهروش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. پس از بررسی منابع گوناگون و تحلیل نمودهای ادبی و اساطیری سوگند خوردن در قوم بختیاری میتوان گفت که بسیاری از نمودهای آیین سوگند خوردن در قوم بختیاری بازماندۀ آیینهای سوگند خوردن در ایران باستان است. همچنین، سوگند به آتش، نان‌ونمک، زمان، آب روان، آفتاب و جان عزیزان از مهم‌ترین و رایجترین نمودهای سوگند در نزد این قوم است که جنبههای ادبی و اساطیری بسیاری دارند. سوگند خوردن در نزد این قوم برای اثبات درستی کلام و تشخیص حق از باطل است.
محمود آقاخانی بیژنی،
دوره ۱۰، شماره ۳۷ - ( بهار ۱۳۹۶ )
چکیده
ازآنجاکه جنگ سبب ایجاد شدید‌ترین نوع ترس، استرس، اضطراب و احساس ناکامی در افراد درگیر جنگ و غیر آن می‌شود؛ خواه‌ناخواه این مؤلفه‌ها در آثار جنگ و دفاع مقدس بروز می‌یابند. رمان «زمین سوخته» در بیان وقایع جنگ تحمیلی و فشار‌های روحی ـ روانی ناشی از جنگ نگاشته شده است و میتوان آن را از جنبههای مختلف ازجمله روانکاوی فروید بررسی کرد. در این رمان تأثیرات و ویژگی‌های جنگ و دفاع مانند: ترس، اضطراب، مکانیسم‌های دفاعی و پایداری در مقابل دشمن بیان‌شده است. هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل جلوههای ترس، اضطراب و مکانیسم‌های دفاعی در رمان «زمین سوخته» است. روش پژوهش حاضر، توصیفی ـ تحلیلی است. برخی از اشخاص برای کاهش آسیب‌های روحی ـ روانی ناشی از ترس و اضطراب جنگ، به راه‌های مقابله و مکانیسم‌های دفاعی (البته بیشتر ناآگاهانه) مانند: استفاده از مواد مخدر، سرکوب خاطرات، فرار از موقعیت، فحاشی به دشمن، توسل به دعا، نیایش و گریه برای شهیدان متوسل می‌شوند.
دوره ۱۱، شماره ۵۰ - ( خرداد و تیر ۱۴۰۲ )
چکیده
یکی از مبانی شناخت بنمایههای اساطیری و چگونگی حفظ و ترویج آن‌ها، انجام مطالعات علمی در حوزۀ فرهنگ و ادب عامه است. سوگند خوردن در نمودهای مختلف ازجمله آیینهایی است که از دیرباز تاکنون در فرهنگ و ادب عامه به طریق گوناگون نمود یافته است. در این پژوهش به تحلیل آیین لقمه‌‌گیر؛ نمونه‌‌ای از آیین سوگند خوردن (وَر) در فرهنگ قوم بختیاری میپردازیم که میتواند در ایران باستان ریشه داشته باشد. آخرین راهکار برای تشخیص درستکار از نادرستکار و اثبات درستی کلام، نشان‌دهندۀ اهمیت آزمون لقمه‌‌گیر نزد مردم بختیاری است. در پژوهش حاضر نخست داستان مربوط به آیین لقمه‌‌گیر در قوم بختیاری را ذکر و سپس نمودهای اساطیری آن را تحلیل می‌کنیم. در این پژوهش، روش جمعآوری دادهها، بر پایه مطالعات کتابخانهای ـ میدانی و روش تحلیل آن‌ها، به‌صورت محتوای کیفی انجام شده است. پس از بررسی منابع گوناگون و تحلیل نمودهای ادبی و اساطیری آزمون لقمه‌‌گیر در قوم بختیاری میتوان گفت که این آیین، بازماندۀ آیین خوردن آب گوگرد در ایران باستان است که با حفظ عناصر اساطیری نزد این قوم، آخرین راهکار برای اثبات درستی کلام و تشخیص حق از باطل است. همچنین برخی از عناصر این آزمون مانند وجود آتش، پوشیدن لباس سفید قبل از آزمون و عطرافشانی یادآور داستان سیاوش در شاهنامۀ فردوسی است.
