۱- مدرس دانشگاه
۲- دانشکاه خوارزمی
۳- دانشگاه شهید بهشتی
چکیده: (۹۳۴۱ مشاهده)
چکیده
این مقاله با تبیین صورتبندی فرهنگی و تحلیل گفتمان روایی دهه شصت، زمینه مشاهده رفتار فرهنگی مؤلفان روایی این دهه را فراهم میکند، گروههای مقارن با یک دوره تاریخی که از یک رویداد اجتماعی خاص، یعنی جنگ و دفاع مقدس، تجربه مشترکی دارند. در این تحلیل نسلی، تعلقات، نگرشها، داوریها و ارزشهای مشترک پیرامون پدیدهای ثابت مطالعه میشود، معانی مشترکی که در ساحت تجربه نسلی مضمر است و در روایتهای داستانی این دهه منتقل میشود. در مقاله حاضر، به منظور درک مناسبات میاننسلی مؤلفان روایی، به دو دسته از شرایط توجه میشود: 1- شرایطی که منابع و فضای اجتماعی لازم برای این تغییرات را فراهم میآورند 2- شرایطی که به شکلگیری محتوا و جهتگیری ایدئولوژیک منجر میشوند و نشان میدهد که گفتمان ایدئولوژیک سنتیـ انقلابی، از طریق فرآیندهای تولید، انتخاب و نهادینهشدن، به آفرینش و خلق مجموعه وسیعی از اندیشههای جدید پرداخت که به شیوۀ معناداری ایدئولوژی نهادهای فرهنگی رسمی و مستقر را به مبارزه طلبید. این گفتمان، تابعی از صورتبندیهای فرهنگی دهه شصت بود که بهواسطه بحران در نظم اخلاقی، بسیج منابع و شکلگیری زنجیرههای تعامل میان نخبگان فرهنگی ایجاد شد. در این زمینه فرهنگی مؤلفان روایی حامیِ گفتمان مسلط، با طرح اندیشههای جدید خود، کنشگران موجود در محیط اجتماعی را برانگیختند. چرخه «ایدهـ پاسخـ ایده» یکی از روشها و ساز وکارهایی بود که از طریق زنجیرههای کنش به صورتبندی مجدد گفتمان غالب دامن زد. به همین دلیل، تجربههای اجتماعی نویسندگان این دوره، به مثابه عناصر ایدئولوژی با دو انگاره مثبت و منفی، ثبت و متنمند شد.
نوع مقاله:
نقد عملی |
موضوع مقاله:
ادبیات عامیانه دریافت: 1395/5/11 | پذیرش: 1396/3/1 | انتشار: 1396/3/6