سبک شناسی انتقادی رویکردی نوین در بررسی سبک بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی

نویسنده
مریم درپر
سمتی ندارم
چکیده
امروزه، سبک­شناسی فارسی به وضعیت رکودی- پژوهش­های منفردی که اغلب سبک را جدا از بافت موقعیتی متن بررسی می کنند- دچار شده که خروج از آن ضروری است. راه حلی که در این مقاله پیشنهاد می شود، معرفی شاخه­های جدید سبک­شناسی و بازیابی ابزارهای مناسبی جهت تجزیه و تحلیل متون فارسی است. به منظور برداشتن یکی از گام­های نخست در این زمینه، مقاله حاضر به معرفی سبک شناسی انتقادی می­پردازد و در معرفی این شاخه از سبک شناسی، به دو پرسش بنیادی پاسخ می­دهد: 1. سبک­شناسی انتقادی بر چه مبنایی متون را مطالعه و بررسی می کند؟ 2. سبک­شناسی انتقادی در تحلیل متن از چه ابزارهایی استفاده می کند؟ در این پژوهش، به مفاهیم «سبک»، «انتقادی»، «ایدئولوژی» و «قدرت» به­عنوان چهار مفهوم پایه در سبک­شناسی انتقادی پرداخته می شود و سپس ابزارهایی که صاحب نظرانی ازقبیل فولر، سیمپسون و جفریز ارائه کرده­اند، معرفی می شود. در پایان، به زمینه­های سبک پژوهی انتقادی در ادبیات فارسی و پژوهش­هایی که می توانند انتخاب­های زبانی و سبک گسترش یافته در متن را با هدفِ نشان دادن ارتباط های پنهانی و ایدئولوژی پوشیده متن تجزیه و تحلیل کنند اشاره می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Critical Stylistics as a New Approach to Stylistics based on Critical Discourse Analysis

نویسنده English

maryam dorpar
چکیده English

Because of the stagnancy in contemporary Persian stylistics, there is an urgent need for new steps in this realm. This study introduces new branches of stylistics as well as new methodologies for related studies in Persian Literature. As an initial step, this article introduces the critical stylistics and addresses the two following questions: (1) on what basis does critical stylistics study the text and (2) what implements does this methodology use for the analysis of the text? Accordingly, the concepts of “style”, “critique”, “ideology”, and “power” are explicated as four fundamental dimensions of critical stylistics. Furthermore, the tools and implements discussed by Simpson and Fowler are delved into. Last, the implication of critical stylistics for Persian literary studies and the studies of power relations within the text are mentioned.

کلیدواژه‌ها English

Text
power
Ideology
Critical stylistics
- آقاگل­زاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.
- ــــــــــــ (1386). «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیات». ادب­پژوهی. ش1. صص17- 27.
- آقاگل­زاده، فردوس و مریم غیاثیان (1386). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی». زبان و زبان شناسی. ش5 (بهار و تابستان). صص39- 54.
- امینی، محمدرضا (1388). «آستانه انتخاب، مفهومی ضروری در بررسی تحولات ادبی و سبک­شناسی». بوستان ادب. د1. ش2 (1/ 56). صص21- 46.
- بهار، محمدتقی (1369). سبک­شناسی. تهران: امیرکبیر.
- تاج­بخش، اسماعیل و هیوا حسن­پور (1390). «سبک­شناسی ده­نامه ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی». فصلنامه تخصصی سبک­شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب). ش2 (پاییز). صص183- 200.
- پنیکوک، الستر (1378). «گفتمان­های قیاس ناپذیر». ترجمه سید علی اصغر سلطانی. فصلنامه علوم سیاسی. ش4. صص118- 157.
- چاوشیان، حسن (1386- 1387). «زبان شناسی و تحلیل گفتمان». ادب­پژوهی. ش4. صص117- 140.
- درپر، مریم (1390). سبک­شناسی نامه­های امام محمد غزالی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی. رساله دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه فردوسی مشهد.
- سلطانی، علی­اصغر (1387). قدرت، گفتمان و زبان. تهران: نشر نی.
- شمیسا، سیروس (1374). سبک­شناسی شعر. تهران: فردوس.
- ــــــــــــــ (1386). کلیات سبک­شناسی. تهران: میترا.
- فتوحی رودمعجنی، محمود (1387). «سه صدا، سه رنگ، سه سبک در شعر قیصر امین­پور». ادب پژوهی. ش5 (تابستان و پاییز). صص9- 30.
- فقیری، غلام­محمد، نادر جهانگیری و محمود فتوحی (1386). «الگوی ساختاری- نقشی برای سبک­شناسی تحلیل گفتمان انتقادی». مطالعات ترجمه. ش5 (19). صص41- 60.
- قبادی، حسینعلی، فردوس آقاگل­زاده و سیدعلی دسپ (1388). «تحلیل گفتمان غالب در رمان سووشون سیمین دانشور». نقد ادبی. س2. ش6. صص149- 183.
- میلز، سارا (1382). گفتمان. ترجمه فتاح محمدی. زنجان: نشر هزاره سوم.
- نصر اصفهانی، محمدرضا و میلاد شمعی (1388). «سبک­شناسی رمان جای خالی سلوچ اثر محمود دولت­آبادی». پژوهش زبان و ادبیات فارسی. ش13 (تابستان). صص185- 204.
- Fairclough, N. (1989). Language and Power. London: Longman.
-_-----------------_. (2002). Critical Discourse Analysis. Vol. 2. London: Longman.
- Fowler, R. et al. (1979). Language and Control. London: Routledge and Kegan Paul.
- Fowler, R. (1991). Language in the News: Discourse and Ideology in the Press. London: Routledge.
- Jeffries, L. (2010). Critical Stylistics. The Power of English. Houndmils, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
- Leech, G. N. & M. Short (1981). Style in fiction. London: Longman.   
- NØrgaard, N. et al. (2010). Key Terms in Stylistics. London & New York: Continuum.
- Simpson, P. (1993). Language, Ideology and Point of View. London: Routledge.
- Van Dijk, T. (2001). Multidisciplinary CDA. a plea for diversity. In R. 
- Wales, K. (2001). a Dictionary of Stylistics. 2Ed. Harlow: Longman.
- Weber, M. (1978). Economy and Society. Los Angeles: University of California Press.
نقد ادبی
دوره 5، شماره 17
خرداد 1391
صفحه 59-70