دوره 15، شماره 58 - ( 1401 )
جلد 15 شماره 58 صفحات 83-45 |
برگشت به فهرست نسخه ها
امیر بوذری1 
، محمد تقوی* 2، محمدجواد مهدوی3
، محمد تقوی* 2، محمدجواد مهدوی3
1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
2- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد ، taghavi@um.ac.ir
3- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
2- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد ، taghavi@um.ac.ir
3- استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (2172 مشاهده)
رمان از دید پژوهشگران مختلف به‌مثابۀ اثری اجتماعی (تأثیرپذیرفته و تأثیرگذارنده بر اجتماع) بازشناسانده شده است. این پژوهش برپایۀ همین پیش‌فرض به مطالعۀ موردی چهار رمان جنگ می‌پردازد تا تفاوت میان روایت رسمی از جنگ در رسانه‌های مختلف ازجمله ادبیات را با آنچه در این آثار بازگو شده است، نشان دهد. روش این مطالعه براساس تلفیقی از دستاوردهای و مبانی نظری موجود در نقد جامعه‌شناسی، به ویژه الگوی لوکاچ-گلدمن، نقد اجتماعی لوونتال و رابطۀ شخصیت و نهادهای قدرت پی‌یر بوردیو است. رمان‌های چهارگانۀ انتخاب‌شده عبارت‌اند از زمستان 62، باغ بلور، زمین سوخته و آداب زیارت. این آثار همه در روزگار جنگ تألیف شده‌اند و همه از آثار مورد توجه و پرشمارگان به‌شمار می‌روند. برای دستیابی به این هدف خوانش تفسیری هر رمان براساس الگوی نقد جامعه‌شناختی و با کوشش برای پرهیز از هر گونه پیش‌داوری انجام شده است. در ادامه ویژگی‌های هر یک از این چهار رمان در تقابل با روایت رسمی از جنگ نشان داده شده و مشخص شده است که چگونه ویژگی‌هایی مانند شخصیت‌پردازی، پی‌رنگ، لحن، زاویۀ دید و حتی محتوای اثر در خدمت بازتاب گفتمان اقلیت قرار گرفته‌اند. گفتمان اقلیت صدایی متکثر و کاملاً متفاوت با روایت رسمی از جنگ است که جلوۀ آن را در رمان جنگ برخلاف شعر و دیگر گونه‌های ادبی مرتبط با ادبیات جنگ (مانند خاطره‌نویسی و روایت‌های شفاهی) به وضوح می‌توان باز جست.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
نقد جامعه شناختی
دریافت: 1399/12/16 | پذیرش: 1401/5/10 | انتشار: 1401/5/10
دریافت: 1399/12/16 | پذیرش: 1401/5/10 | انتشار: 1401/5/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |