دوره 9، شماره 34 - ( 1395 )                   جلد 9 شماره 34 صفحات 156-119 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.20080360.1395.9.34.3.1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Fotoohi Rudmajani M. Theme in Indo-Persian Poetics ‎. LCQ 2016; 9 (34) :119-156
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-5557-fa.html
فتوحی رودمعجنی محمود. مضمون‌ در فن شعر سبک هندی. نقد ادبی. 1395; 9 (34) :119-156

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-5557-fa.html

مضمون‌ در فن شعر سبک هندی
محمود فتوحی رودمعجنی*
استاد زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده:   (11203 مشاهده)
واژۀ مضمون از کلیدواژه‌های اصلی فن شعر فارسی در سبک هندی است‌‌. این واژه که از میانۀ قرن دهم به یک اصطلاح فنی در هنر شعر فارسی بدل شده است مترادف «معنی، محتوا، مفهوم، منطوق، مقصود یا فحوا و لحن کلام» نیست‌‌. مسأله این مقاله بازشناسی ماهیت مضمون به عنوان هنرسازۀ اصلی مکتب ‌نازک‌خیالی (سبک هندی) است‌‌. مقاله می‌کوشد چیستیِ «مضمون» و سازوکار «مضمون‌بندی» را از دیدگاه شاعران و تذکره‌نویسان آن دوره بازشناسد‌‌. برای این منظور نخستین کاربردهای مضمون در مقام یک اصطلاح فن شعر را از پایان قرن دهم تا پایان قرن دوازدهم رصد کرده و هشت ویژگی مضمون را از خلالِ سخن شاعران و منتقدان سبک هندی شناسایی نموده و در نهایت تعریفی از مضمون ارائه کرده است‌‌. همچنین بر اساس سه فعل پر کاربرد مرتبط با مضمون (یافتن، بستن، رساندن)، سه فرایند مضمون‌آفرینی در سبک هندی را از هم متمایز ساخته است‌‌. و به روند رو به پیچیدگی صناعت مضمون از صائب تبریزی تا ناصر علی سرهندی در پایان قرن دوازدهم اشاره کرده است‌. 
واژه‌های کلیدی: سبک‌هندی، شعر عصر صفوی، فن شعر، مضمون
متن کامل [PDF 771 kb]   (4611 دریافت)    
نوع مقاله: نقد عملی | موضوع مقاله: ادبیات عامیانه
دریافت: 1395/5/18 | پذیرش: 1395/6/1 | انتشار: 1395/7/11
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.