تحلیل انتقادی بر دو رویکرد متناقض در شکل‌گیری آثار عرفانی 
(مطالعۀ موردی ده اثر شاخص قرن بیستم)

سراج, سیدعلی

جستجو در:

همه

صفحات وب

کتب

نشریات

مرکز نشر آثار علمی

نقد ادبی

دوره 14، شماره 55 - ( 1400 ) جلد 14 شماره 55 صفحات 68-31 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.20080360.1400.14.55.5.0

Mendeley

Zotero

RefWorks

Critical Analysis of Two Contradictory Approaches in The Formation of Mystical Works. LCQ 2021; 14 (55) :31-68
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-54291-fa.html

سراج سیدعلی. تحلیل انتقادی بر دو رویکرد متناقض در شکل‌گیری آثار عرفانی (مطالعۀ موردی ده اثر شاخص قرن بیستم). نقد ادبی. 1400; 14 (55) :31-68

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-54291-fa.html

تحلیل انتقادی بر دو رویکرد متناقض در شکل‌گیری آثار عرفانی (مطالعۀ موردی ده اثر شاخص قرن بیستم)

سیدعلی سراج

دانشگاه نیشابور

چکیده: (1966 مشاهده)

ادبیات و به‌طور اخص رمان آینۀ تمام‏نمای تحولات فکری، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف ازجمله دنیای غرب بوده است. مسئلۀ‏ پیچیده و غامض دنیای غرب موسوم به مدرنیته و عصر روشنگری و پیامدها و دستاوردهای آن طی چند سدۀ اخیر، محور ادبیات، داستان‏ها، رمان‏ها و صنعت فرهنگ بوده است. جریان مدرنیته و حاکمیت پارادایم پوزیتویسم، بازخوردهای فکری، فلسفی و معرفتی مثبت و منفی در ساحات زندگی بشری ایجاد کرد. در پاسخ به مهم‌ترین پیامد تحولات فکری ـ معرفتی مذکور، یعنی نسبیت‏انگاری معرفتی و کم‌رنگ شدن امور قدسی و فرابشری در زندگی انسان مدرن، راهبردهای مختلفی در دنیای غرب به‌کار گرفته شد. الگوهای عرفانی ـ تعلیمی ازجمله رویکردهایی است که در جهت آسیب‏شناسی و ارائۀ راهکار برای وضعیت بحران‏زدۀ بشر در حوزه‏های فرهنگی، فکری و اجتماعی، بازتولید آرامش روحی ـ روانی، تحکیم پایه‌های معرفتی‏ و رفع عطش معنوی انسان‏ها، از سوی برخی نویسندگان به‌کار گرفته شد. در پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی، ده اثر عرفانی ـ تعلیمی جهان شامل لبۀ تیغ، سیذارتا، جاناتان پرندۀ دریایی، کوه جادو، جهان سوفی، سلحشور نور، شازده کوچولو، سه‏شنبه‏ها با موری، راز و پیشگویی آسمانی بررسی شد. یافته‏های پژوهش با رویکرد تفسیری حاکی از آن بود که درون‏مایه‏ها و محتوای آثار منتخب در دو سطح مقابله و منتقد نظام سرمایه‏داری و ارائۀ راهکار جهت برون‌رفت از وضعیت بحران‌گونۀ انسان مدرن و دیگری دفاع از نظام سرمایه‏داری و ارزش‏های فرهنگی و اجتماعی آن بود که به نگارش آثار عرفانی و شبه‌عرفانی منتهی و منجر شد.

واژه‌های کلیدی: مدرنیته، انسان‌گرایی، بحران‌های معرفتی، آثار عرفانی

متن کامل [PDF 597 kb] (1066 دریافت)

نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: فلسفه و ادبیات
دریافت: 1400/5/2 | پذیرش: 1400/7/10 | انتشار: 1400/7/10

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.