دوره 13، شماره 52 - ( 1399 )                   جلد 13 شماره 52 صفحات 204-169 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Sadeghi Mohsen Abad H. Intrusive Narrators in Early Persian Novels: The Realism Challenge. LCQ 2020; 13 (52) :169-204
URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-41156-fa.html
صادقی محسن آباد هاشم. راوی مداخله‌گر نخستین رمان‌های فارسی؛ چالش واقع‌گرایی. نقد ادبی. 1399; 13 (52) :169-204

URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-41156-fa.html


استادیار دانشگاه نیشابور ، sadeghi.hashem62@gmail.com
چکیده:   (2073 مشاهده)
رمان رئالیستی می­‌کوشد تصویری عینی از واقعیت­ های زندگی معاصر به دست دهد. استفاده از راوی غیرشخصی و بی­‌طرف، سهم ویژه‌­ای در عینیت رمان رئالیستی دارد. در دیگر سو، حضور و مداخله راوی، تصنعی بودن روایت را آشکار ساخته و حقیقت­‌مانندی آن را کاهش می‌­دهد. هدف این مقاله بررسی انواع مداخله راوی در رمان­‌های نگاشته­ شده در فاصله سال­ های 1300 تا 1320­ش. و نسبت آن با واقع­‌گرایی آثار داستانی است. به این منظور، در گام نخست، نشانه­‌های مداخله راوی از رمان­ ها استخراج و دسته‌­بندی شده ­اند. سپس، نسبت مداخله راوی با مؤلفه‌های رئالیستی بررسی و ارزیابی شده است. خوداظهاری راوی و توضیح کنش روایی، قضاوت در باب شخصیت و کنش­‌های داستانی، تعمیم حالات و کنش شخصیت و ایراد خطابه­‌های اجتماعی و سیاسی راوی/ نویسنده، عمده‌ترین گونه­ های مداخله راوی در رمان‌های مورد بررسی این پژوهش بوده است. نتایج تحقیق نشان می­‌دهد که پاره‌ای از مداخله‌­های راوی، به­‌ویژه خوداظهاری راوی و تبیین و توضیح فرایند روایت، در نوپایگی ژانر رمان ریشه دارد و از الگوهای روایی مرسوم در ژانرهای سنتی؛ همچون نقالی و دیگر آثار عامیانه تأثیر پذیرفته است. توضیح کنش روایی با برجسته­‌سازی برساختگی اثر ادبی، توهم واقعیت را فروکاسته و حقیقت‌­مانندی را تضعیف می­ کند. از دیگر سو، اعتقاد به کارکرد آموزشی ادبیات و ایراد خطابه­‌های عقیدتی طولانی، تداخل رسالت ژورنالیستی با معیارهای روایت رمان رئالیستی را در پی داشته و اصل بی­‌طرفی و غیابرمان رئالیستی می­کوشد تصویری عینی از واقعیت­های زندگی معاصر به‌دست دهد. استفاده از راوی غیرشخصی و بی­طرف سهم ویژه­ای در عینیت رمان رئالیستی دارد. در دیگر سو، حضور و مداخله راوی تصنعی بودنِ روایت را آشکار می‌کند و حقیقت­مانندی آن را کاهش می­دهد. هدف این مقاله بررسی انواع مداخله راوی در رمان­های نگاشته­شده در فاصله سال­های 1300 تا 1320­ و نسبت آن با واقع­گرایی آثار داستانی است. به این منظور، در گام نخست، نشانه­های مداخله راوی از رمان­ها استخراج و دسته­بندی و سپس نسبت مداخله راوی با مؤلفه‌های رئالیستی بررسی و ارزیابی شده است. خوداظهاری راوی و توضیح کنش روایی، قضاوت درباب شخصیت و کنش­های داستانی، تعمیم حالات و کنش شخصیت و ایراد خطابه­های اجتماعی و سیاسی راوی/ نویسنده عمده­ترین گونه­های مداخله راوی در رمان‌های مورد بررسی این پژوهش بوده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد پاره­ای از مداخله­های راوی، به­ویژه خوداظهاری راوی و تبیین و توضیح فرایند روایت، در نوپایگی ژانر رمان ریشه دارد و از الگوهای روایی مرسوم در ژانرهای سنتی، همچون نقالی، و دیگر آثار عامیانه تأثیر پذیرفته است. توضیح کنش روایی با برجسته­سازی برساختگی اثر ادبی، توهم واقعیت را فرومی‌‌کاهد و حقیقت­مانندی را تضعیف می­کند. از دیگر سو، اعتقاد به کارکرد آموزشی ادبیات و ایراد خطابه­های عقیدتی طولانی، تداخل رسالت ژورنالیستی با معیارهای روایت رمان رئالیستی را درپی دارد و اصل بی­طرفی و غیاب راوی را نادیده می­گیرد. راوی را نادیده می­‌گیرد.
 
 
متن کامل [PDF 502 kb]   (1137 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: نقد داستان معاصر
دریافت: 1398/12/13 | پذیرش: 1399/6/20 | انتشار: 1399/10/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.